Þjóðviljinn - 24.12.1967, Page 23

LEIKÞÁTTUR EFTIR MARTEIN FRÁ VOGATUNGU
Móðirin (volandi): Auðvitað
hefði ég átt að gera það. Og ég
væri búin að því fyrir löngu,
ef hann væri ekki bróðir minn.
Maður ætti aldrei að hafa einn
af fjölskyldunni fyrir heimilis-
lækni.
Mútta: Tja, það er frumleg
kenning.
Móðirin: Þú mátt svosem
kalla það minnimáttarkennd,
eða fjölskylduríg. Ég held ég
gæti talað um þetta af meira
hlutleysi og raunsæi, ef trún-
aðarlæknirinn væri ekki einn
af fjölskyldunni.
Mútta (Dyrasiminn hringir):
Hver þar? — DENGSI? — (Hún
opnar. Þær standa þöglar hlið
við hlið og stara til dyra).
Dengsi (Kemur inn ásamt
stúlku. Þau nema staðar og
horfa á þær. Hann fer að hlæja
og slengist niður í stól, bendir
stúlkunni á þær og hrópar
öskrandi af hlátri): Líttu á þær,
— líttu á þær. Hlæðu, — hlæðu
líka. Þetta eru eins og ein-
hverskonar viðundur úr himna.
ríkinu sínu. (Þær stara í orð-
vana spurn. Hann hlær áfram).
Stúlkan (brosir og sezt.
Geispar síðan og tautar); Ó ég
er svo syfjuð og þreytt.
Dengsi (öskrar): Gefðu okk-
ur kaffi Mútta. (Fyrirlitlega):
Gapir á okkur eins og hálfviti.
Mútta (fer): Jæjha, skárri er
það nú hávaðinn. Þú ert aldeil-
is farinn að æfa háu tónana.
Móðirin: Hvar hefurðu verið
allan þennan tíma Dengsi
minn?
Dengsi (í prédikunartón):
Staður eða stund skipta ekki
máli, því allt er án upphafs, og
allt án enda. — f nótt fann ég
sannleikann, og er frelsaður frá
hinni vitfirrtu mannlegu hugs-
un sem rígbundin er við hinn
þunga leir. Þennan viðbjóðslega
leir sem hægt er að móta og
hnoða í allar áttir (réttir út
höndina og læzt hnoða) svona,
eins og skitinn sem við göng-
um á. Þau lögmál brýtur eng-
inn. — Við þann dauðadóm
verður hin auma mannvera að
sætta sig. eða deyja ella.
Mútta (Ýtir við stúlkunni
sem virðist sofnuð): Hvað er að
sjá þetta. Ertu drukkin eða
veik telpuhró?
Stúlkan (tuldrar): Syfjuð
þreytt. (Fer að sötra kaffið).
Dengsi: Láttu hana í friði.
Þetta er konan mín.
Mútta: Hva, barnið, ha?
Dengsi: Við ætlum að flytja
burt með vorinu. — Burt norð-
ur á Strandir skiljið þið. Norð-
ur á Strandir þangað sem eng-
inn maður á heima. — Þangað
sem öll mannleg verksummerki
eru að mást út (þau sötra kaff-
ið).
Stúilkan; Þangað ætlum við.
Þar ætlum við að lifa.
Dengsi: Frjáls, frjáls, laus við
allar kvaðir og skyldur.
Stúlkan: Þar sem rjúpan
verpir í lyngmónum, og þar sem
lambagrasið og fjallmuran
vex, —
Dengsi: Og þar sem krían
verpir í sandinum, og þar sem
sólin hnígur aldrei í sjó, —
Stúlkan: Þar ætlum við að
lifa lífinu, — þar sem ástin rík-
ir. (Þær standa kyrrar og stara
á þau).
Dengsi: Á hvern fjandann
eruð þið að glápa. (Öskrar).
Snúið ykkur við. Það veldur
mér ógleði og kvöl að horfa f
fésið á ykkur, með þennan líka
fáránlega píslarsvip. (Öskrar
hærra). Farið burt, burt segi
ég. (Móðirin tekur höndum fyr-
ir andlit og hverfur).
Mútta: Skammastu þín strák-
smán, þú hagar þér eins og
ruddi. Furðulegt og vera af
minni ætt.
Dengsi (hlær): Ætli ég sæki
ekki til þín að hafa hart bein
í nefi. (Þau hafa staðið á fæt-
ur og ganga að herbergisdyr-
um).
Mútta (hleypur í veg fyrir
þau): Ekki hérna inn. Stjúpi
þinn flutti skrifborðið sitt hing-
að, þegar hann var búinn að
reka þig út.
Dengsi (hlær): Mjög gott, ha
ha. Hreint ágætt, þá förum við
i hjónahúsið.
Mútta: Ertu orðinn brjálaður.
Hann mundi aldrei fyrirgefa
þér það.
Dengsi: Sá maður fyrirgefur
aldrei neitt. (Þau takast á utan
dyra. Hann öskrar). Ef þú
hleypir okkur ekki einhvers-
staðar inn, hef ég mök við kon-
una mína hérna á gólfinu fyr-
ir framan þig.
Mútta (reið): Þú heldur
kannski að þetta sé eitthvað
sérlega stórbrotin framkoma.
En ég held þú ættir að spara
þér allar svona listir í viðurvist
hennar ömmu þinnar, sem bæði
hefur flengt þig og skeint.
Dengsi (Flettir sig klæðum,
storkandi): Ja, þú ræður.
Mútta (hleypur að öðrum
dyrum): Dóni, dóni, æ æ æ. Ég
verð þá að lána ykkur mitt her.
bergi (opnar með lykli. Svo
hálf kjökrandi). Hana þá, og
skammastu þín. — En vertu
samt fljótur. (Þau hverfa inn í
herbergið) Ó ó ó. Að verða fyr-
ir þessu á gamalsaldri. (Nýr
hendurnar). Að taka þátt í því-
líku siðleysi. (Þögn). — En
þetta er náttúran, — bölvanlega
erfið á stundum. (Dyrasíminn
hringir). Hver þar? — Ha-a.
Pre-presturinn (leggur heyrn-
artækið á í flaustri, hleypur
burt). Guð minn almáttugur
(snýr við og opnar, hrópar).
Gunna, Gunna, Gunna. Prestur-
inn, presturinn er að koma.
Gunna, Gunna.
Móðirin (kemur fram. Þær
standa kyrrar og stara á úti-
hurð).
Presturinn (kemur inn. Þau
heilsast með handabandi).
Mútta (dregur fram stól):
Gjörið svo vel, fáið yður sæti.
Þér eruð snemma á ferli, komn.
ir hingað svo árla dags. Haf-
ið að sjálfsögðu í heiðri hið
gamla máltæki: Morgunstund
ber gull í mund.
Presturinn: Ég var kallaður
til hennar frú Rannveigar. Hún
er mjög illa farin, fékk alvar-
legt taugaáfall og var flutt
rænulaus upp á slysavarðstofu.
Læknunum hefur ekki tekizt að
koma henni til meðvitundar
enn.
Mútta: Hvað er að heyra
þetta. Varð hún fyrir sly»i?
Prestur: Það er út af þessum
unglingaóeirðum í nótt. Dóttir
hennar er í þessu. — Það má
furðulegt heita þegar börn frá
fyrirmyndarheimilum fara
svona. (Lítur til móðurinnar).
Hún var með drengnum yðar,
hann er sakaður um að standa
fyrir þessu.
Móðirin (lágt): Já, þau eru
stödd hér.
Prestur: Þetta ástand hér I
hverfinu er mjög vítavert. Þó
veit enginn hvernig bregðast
skal við því. Ég ásaka engan.
Mútta: Lausung á öllum svið-
um, og enginn treystir sér til að
taka á sig ábyrgð af neinu, eða
ásaka neinn um neitt.
Móðirin: Fyrirgefið prófast-
ur. Móðir mín er af gamla skól-
anum, dálítið ásakandi og dóm-
hörð.
Presturinn: Við eigum að
sjálfsögðu skilið að fá ofaní-
gjöf, því öll erum við breysk.
Stefna mín hefur ætíð verið sú
að treysta sem bezt safnaðar-
starfið. Og þar stóð frá Rann-
veig mjög framarlega. Hún er
safnaðarfulltrúi, og ennig veitir
hún systrafélaginu forstöðu. Þvl
tel ég þetta ekki einungis al-
varlegt áfall fyrir hana og
hennar heimili, heldur einnig
fyrir söfnuðinn og safnaðar-
starfið.
Móðirin: Já prófastur. Mjög
alvarlegt og sorglegt.
Prestur: Hún var alveg sér-
stök kona, alltaf tilbúin að
fórna sér fyrir safnaðarstarfið
og félagsmálin, hvort sem held-
ur var um vinnu að ræða eða
fjárframlög. Hvað ætli til d.æmis
kirkjubyggingin hefði komizt
áfram, ef hennar hefði ekkl
notið við.
Mútta: Kannski hefur hún
haft meiri áhuga á safnaðar-
og félagsmálum en barnaupp-
eldi, og þessvegna sé svona
komið fyrir dóttur hennar. Ég
hefi sko aldrei kunnað að meta
til kosta, að konur séu á hlaup-
um út um bnrg og bý að vasast
Framhald á bls. 58.
JÓLABLAÐ- 33