Þjóðviljinn - 24.12.1967, Blaðsíða 37

samt ætla ég að gera tilraun til
skýringu: ég held að skipið
risti svo djúpt, að það hvílli á
hröðum undirstraumi eða sterku
útsogi.
•
Nú hef ég séð sjáifan skip-
stjórann inni í káetu hans, en
svo sem vænta mátti tók hann
ekki eftir mér. Þó að vöxtur
hans og yfirbragð sé ekki neitt
frábrugðið því sem gerist með
mennskum mönnum, að minnsta
kosti virðist ekki svo við fyrstu
sýn, get ég ekki að því gert,
að hann vekur mér óttablandna
lotningu. Hann er á hæð við
mig, hinn vörpulegasti, hvorki
tiltakanlega þrekinn né hið
gagnstæða. En svipurinn á and-
litinu er svo sérkennilegur,
hann lýsir óendanlega langri
lífsreynslu, að það vekur mér
einhverja óumræðilega tilfinn-
ingu. Þó að ennið sé lítið sem
ekki hrukkótt, ber það svip af
óralangri ævi. Hvíta hárið ber
því einnig vitni, en gráu aug-
un virðast sjá fram í tímann.
Gólfið í káetunni er alþakið
fornlegum bókum með járn-
bentum speldum og mæ'linga-
tækjum frá löngu liðnum tíma,
slitnum og máðum, og úreltum
sjókortum, sem hvergi sjást
framar. Hann grúfði höfuðið í
greipar sér, og horfði með á-
kefð og óróa á eitthvert skjal,
sem mér virtist vera umboðs-
bréf, því svo var að sjá að
það væri undirritað af þjóð-
höfðingja. Hann var að umla
eitthvað fyrir munni sér, eins
og skipverjinn sem ég sá fyrst
og gat ég ekki greint nema fá-
ar setningar í gersamlega ó-
þekktu tungumáli, og það var
önugleiki í röddinni, og þó að
ég stæði við hliðina á honum
virtist hún koma langar leiðir
að . . .
Skipið og allt sem á því er,
er undirorpið ellinni, sjálfum
anda hennar og eðli. Skipverj-
arnir líða fram og aftur um
þilfarið eins og skuggar frá
ilöngu liðnum öldum, í augna-
ráði þeirra felst ákefð og ótti,
og þegar ég sé á leið minnium
þilfarið hvar logabjart skinið
frá ljóskerunum leikur um
hendur þeirra, kemur að mér
annarleg tilfinning, sem ég hef
aldrei þekkt, og hef ég þóalla
ævi fengizt við fornmenjar, og
mér dvaldist svo lengi í skugga
af föllnum súlum í Baalbek,
Tadmor og Persepolis, að mér
þótti sem sál mín sjálfs væri
orðin að rúst.
•
Og er ég svipast um núna,
finnst mér lítið tiíl um hvað
eina sem áður dreif á daga
mína, og ókarlmannlegt að
láta sér blöskra það. Því nú
tekur í hnúkana, þetta æðiveð-
ur, sem nú er skollið á, á sér
engin nöfn meðal manna, því
hvaða hugmynd gefa nöfn eins
og hvirfilibylur og ofsastarmur
um slík ósköp og þau sem nú
ganga á? Allt umhverfis skip-
ið er myrkri hulið, hvergi grill-
ir i hina minnstu glætu af
himni og i hafrótinu getur
ekki að líta neitt löður, en svo
sem eins og í einnar sjómílu
fjarlægð ti'l beggja handa djarf-
ar við og við fyrir þverhníptri
ísrönd svo hárri að ekki eygir
upp fyrir, og er þetta líkast
þeiri’i hugmynd sem menn gera
sér um heimsenda . . . Svo
sem mig grunaði er skipið
hrakið áfram a£ stríðum
straumi — ef það nafn mætti
gefa slíkri röst, sem brýtur
með beljandi ofsa og háu brim-
hljóði við hvítan ísvegginn, með
fallhraða fossa og flúða í
straumhörðu stórfljóti . . .
Ég geri mér enga von umað
nokkur maður geti skilið hví-
lík ógn mér býður af þessum
hamförum náttúrunnar, en samt
er löngunin til að kynnast þess-
um firnum öllum ótta yfirsterk-
JÓLABLAÐ - 37