Þjóðviljinn - 24.12.1967, Qupperneq 65

Úr Grímseyiartýsingu
séra Jóns Norðmanns
1
Algengustu veikleikar eru:
Gigt í fáeinum.
Hjartveiki eða einhvers
konar hræðsla, að henni eru
brögð ei lítil á allmörgum, og
vegna hennar forðast eyjar-
menn margir saltan mat. Við
henni tjá eybyggjar gott ráð
vera að éta glóðvolgt, hrátt
bj am dýrshj arta.
2.
3« Grímseyjarvatn eða bjúgur
og ákomur um liðamót hefur
oft ásótt, helzt um vetrartíma,
kvenfólk það, er miklar kyrr-
setur hefur, og einkanlega það,
sem er úr landi komið. Land-
fólk heldur, að það komi af
vatninu á eynni, en eybyggjar
segja það komi af því, ef borð-
að er súrt eyjarkál, og víst er
um það, að miklu meiri brögð
voru að því fyrrum en nú, enda
súrsa menn nú aldrei eyjarkál.
Grímseyjarvatni er lýst á
þessa leið: Fyrst kemur stríðug-
leiki um liðamót (hnjáliði, úln-
liði og hnúaliði) og smáfærist
út í sinarnar. Bólga fer að fær-
ast á liðamótin, og holdið um
þau fer að blána. Síðan fara að
detta á sár um liðamótin og
verður skál ofan í. Sárin eru
blárauð og taka síðan að blá-
sortna, og líkaminn allur tekur
að verða bláhvítur. Veiki þessi
færist á fólk á einu eða tveimur
árum og batnar stundum svo á
sumartímanum, að sárin gróa,
og er þá hörundsliturinn, þar
sem sárin voru, líkastur Ijós-
bláu klæði. Varla hefur orðið
vart við þessa veiki siðan 1830,
og enginn hefur dáið úr henni
síðan 1824, en áður var hún að
kalla mátti algeng á eynni.
4
ísbirnir hafa oft á land
gengið, bæði hvítir og á stund-
um grákinnóttir og, að sögn,
rauðkinnóttir, Hafa þeir oft
verið lagðir, og einu sinni fyrr-
um hefur bjarndýr á eyjunni
„lagzt á hramminn," þ. e. búið
sér til hús í snjóskafli, lagzt þar
og sogið hramminn------------.
Lengi hafa sögur gengið um,
að skrímsli gangi upp á eyna.
Hjá eyjarmönnum eru þessi
nafngreind: Otur, rokkur (þ.e.
þrífætt skrímsli, stórt, snoðið,
slær afturfætinum inn milli
framfótanna og hendir sig á
honum). Skeljaskrímsli, á það
er mælt, að gljái allt og hringli
í. Fimfætt skrímsli, lítið, mó-
rautt, kafloðið, og þess utan
sexfætt og sjöfætt.
Eitt með lakari óhægðum
eyjarinnar er eldiviðarleysi,
þar sem tað er lítið en móskurð-
ur enginn, trjáreki einnig frem-
ur lítill. Til að bæta nokkuð úr
því, er rist mikið af smáum
torfum, og þeim hlaðig þannig,
að annað lagið er alltaf torf en
hitt lagið fílungavængir, fugla-
hausar, skegluræflar etc. hitnar
svo í hlöðunum, verður það
góður eldiviður og heitir
vængjatorfa.
Framh. á bls- 67
Bókbandsvinnustofan
Bókfell h.f.
Hverfisgötu 78.
HJÁ BÓKFELL!
ER
BÓKBANDIÐ
BEZT.
Bókbands vinnustofan
Bókfell h.f.
Hverfisgötu 78 — Sími 1-98-25.
Munnveiki og sinakreppa.
Við henni er hættast, er ísalög
ganga. Vig henni hefur Gríms-
eyjarkál reynzt gott. Mirnn-
veikinni hagar þannig til:
Tannholdið að utan fer að verða
dökkrautt og aumt, í fæturna
kemur nokkur verkur, aflleysi
og stirðleiki, og hættir mjög
við sinadráttum. Tannholdið
dökknar og eymist að utan sem
innan, síðan fer það að sortna,
og koma stórir bólgukeppir á.
Munnurinn fer að gapa og verð-
ur ei komið saman. Hnén fara
að kreppast upp að lífinu, og
það svo mjög, að þeim verður
ei bifað til. Tannholdið fer að
deyja og síðan detta af, og þar
á ofan, að sögn, svartar tenn-
urnar -----
— — Af lifandi skepnum er
fyrst fræga að telja mennina,
því næst brúnskjótta hryssu
feita, gamla (1849 um 27 ára),
þolna og hrekkjótta. Þessu næst
hér um bil 200 fjár (um vetrar-
tímann) og nokkra hunda. Ei
eru á eynni kettir, kýr né mýs.
□ Samvinnuverzlun tryggir yður sanngjarnt verðlag.
□ Verzlum með allar innlendar og erlendar vöru-
tegundir.
GLEÐILEG JÖL! Farsælt komandi ár. Þökkum sam-
starfið og viðskiptin á þvi liðna,
Kaupfélag
Steingrímsfjarðar
Hólmavík.
jólablað - 65