Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1976, Blaðsíða 50

við sér a£ kopar við erfiðari aðstæður, svo sem undirfóðrun
og ormaveiki.
Blóðleysi er oft einkenni þegar um vanþrif af völdum
kopars er að ræða.
Koparskortur getur valdið vanþrifum í skepnum á öllum
aldri, en virðist vera einstaklingsbundnara í fullorðnum
skepnum.
Sjúkdómsgreiningin er fólgin í ákvörðun á kopar í blóð-
vökva (serum). Eftir að skepnan er dauð kemur ákvörðun á
kopar í lifur og nýrum að mestu gagni í þessu tilliti.
Viðbrögð við kopargjöf getur vitnað um koparástand
skepnu, en erfitt er að komast að jaðarskorti á kopar með
því móti, ef skepnan er að öðru leyti heilbrigð eins og áður
sagði.
Lækning eða fyrirbyggjandi ráðstafanir eru yfirleitt fólgn-
ar í sprautun með kopar (best hefur koparglýsinatlausn
reynst, og mun öruggari en aðrar koparlausnir, svo sem eins
og koparsúlfatlausn). Áborinn kopar (u. þ. b. 19 kg/ha)
hefur mikil áhrif í langan tíma.
Selen (Se)
Selenskortur er mjög vel skilgreind orsök fyrir vanþrifum
í búfé í Nýja Sjálandi, en slík vanþrif eiga sér oft stað í
gripum á svæðum þar sem jarðvegur hefur myndast vegna
eldsumbrota (volcanic soils). Sums staðar, t. d. í Kanada,
þar sem selenskortur kemur fyrir, eru vanþrif vegna selen-
skorts ekki þekkt með vissu.
Einkenni Se-vanþrifa í Nýja Sjálandi koma oft fyrir á
landi, þar sem önnur áhrif selenskorts fyrirfinnast ekki, t. d.
hvítvöðvaveiki (stíuskjögur), sem aftur gefur til kynna, að
aðrir þættir hafa hér áhrif með seleninu. — Samt sem áður
læknast vanþrif þessi á áhrifaríkan hátt með selengjöf.
Vægur selenskortur er tengdari vanþrifum, þar sem ekki
verður vart annarra Se-skorteinkenna. í mörgum tilfellum
virðist slíkt ástand hafa skapast vegna mikillar áburðar-
notkunar. Til dæmis hafa vanþrif vegna selenskorts aðeins
52