Árbók Landsbókasafns Íslands - 01.01.1950, Page 216

216
LÖG UM SKYLDUEINTÖK
og ljóða. Af félagsblöðum og skólablöðum eru árgangar sumir oft fjölritaðir, en sum-
ir prentaðir, og yrði varðveizla slíkra rita gloppótt án þessa ákvæðis og meir undir
tilviljunum komin en við verður unað lengur.
I stað 12 eintaka, sem prentsmiðjum hefur undanfarið verið skylt að láta af blöð-
um öllum og ýmsum tímaritum, þykir rétt að ákveða 8 eintök dagblaða og vikublaða,
þótt 12 eintök verði tekin af öðru. Fæst hin minni bókasöfn eiga nægilegt bókbandsfé
og húsrúm til að varðveita vansæmdarlaust um alla framtíð skyldueintök blaðanna.
Þeim verður hvorki gagn né álitsauki að hlöðum óbundinna blaða, sem þau hafa
eignazt, en sjaldan fengið svo heil, að kostandi þætti til bandsins. Með vaxandi skyld-
um verður fjórðungsbókasöfnum enn brýnna en fyrr að spara á þessum lið, og þykir
nefndinni hæfilegt að ætla einungis þrem innlendum söfnum skylduna að varðveita
blöðin öll og smáprentið.
Til útlanda eiga samkvæmt gildandi lögum að fara 4 skyldueintök af blöðum sem
öðru prentmáli, og þykir eigi rétt að skerða skyldueintakafjöldann meir en svo, að
hægt væri að halda við öllum skiptisamböndum, sem nú eru, ef samningar þættu æski-
legir þannig, sbr. 5. gr. um ráðstöfunarrétt Landsbókasafns.
ÖIl söfn, sem talsverða aðsókn hafa, þurfa að fá einhver fréttablöð og nota þau
um leið og þau koma út. Til þess hafa amtsbókasöfnum aldrei dugað skyldueintök, sem
berast þeim óri eftir prentun, svo að skyldueintakasviptingar rænir þan engu, sem við
þá þörf miðast. En ætla má, að hvert það safn, sem opna lesstofu hefur, mundi geta
fengið helztu flokksblöðin send með vægum skilmálum.
Nefndin hefur að öðru leyti haldið óbreyttum 12 eintaka fjölda þar, sem hann var
ákveðinn í prentsmiðjulögunum og hækkað eintakafjölda annars prentmáls úr 11 í 12
eintök. Bókaútgefendur munu ekki telja þetta viðbótareintak eftir, þar sem það getur
engin áhrif haft á sölu bókar innanlands.
Rit, sem innlendir útgefendur láta prenta erlendis og flytja inn í landið, eru gerð af-
hendingarskyld, eins og gert er með öðrum þjóðum, þótt hér hafi skort um það laga-
fyrirmæli.
Mikill hluti rita hefur verið afhentur söfnunum heftur, þótt það hafi ekki verið
lögskylt. Nú þykir söfnum nauðsyn að lögfesta um það reglu. Hitt þótti nefndinni eigi
fært, að neitt yrði lögleitt um bókband á skyldueintökum. En vitað er, að sum bóka-
söfn muni leita samninga við útgefendur um að kaupa venjulegt forlagsband á mörg
hinna heftu skyldueintaka, og er heftingin meðal annars þýðingarmikið spor til að
auðvelda þau viðskipti.
Sjálfsagt þykir að samræma tvenn núgildandi ákvæði um pappírsgæði þriggja ein-
taka í það horf, sem gert er í frv., en fella niður í staðinn óframkvæmanlegan lagastaf
um eintök prentuð á skrifpappir.
Um 2. gr.
Sakir nauðsynja Landsbókasafns um að afla sendilegra rita fyrir skiptimiðstöð sína,
sbr. 6. gr. í frv. til laga um Landsbókasafn, þykir sanngjarnt að veita landsbókaverði