Árbók Landsbókasafns Íslands - 01.01.1955, Page 147

U M ÍSLENZKA SALMA
147
kveðskap sínum, en mun þó stundum hafa stuðzt við erlendar fyrirmyndir, enda vel
kunnugur bókmenntum samtíðarinnar á meginlandinu. Af sálmakveðskap lians verður
ekki séð annað en að hann hafi verið trúmaður góður, og fór ekki hjá því, að hann
yrði snortinn af hinurn þróttmiklu og hjartnæmu trúarljóðum Prúdentíusar. 1 þýðingu
sinni tekur séra Stefán hugsun og andríki frumsálmsins föstum tökum, en skapar sjálfur
formið, nýstárlegan bragarhátt, sem fellur nrjúklega við efnið. Tek ég hér sem dæmi
fyrsta og síðasta erindið:
Þennan tíð þungbært lýð þverri harms kvein.
hefti móðir harmaflóðið hver ein.
Afkvæmin enginn sín harmi á hauðri.
Endurbót er lífs fljót orðin dauði.
Kemur tíð sú um síð, sem viss kallast,
Kristur hér uppfyllir einn von alla,
er mín trú, opnuð þú aftur gefir
sjálf með hynd sömu mynd, sem ég fæ þér.
(Sbr. Kvæði II. bd., Khöfn 1886, bls. 334).
Þýðingarnar í Grallaranum 1691 fylgjast að í flestum síðari útgáfum og latneski text-
inn jafnan hafður með.1 Báðar eru einnig prentaðar, án latn. textans, í Psalma Book,
Hólum 1742, „Prestavillu“ („Lijk-Saungur“, bls. 300—302).
Vinsældir þessa greftrunarsálms Prúdentíusar lýsa sér ekki einungis í því, að varla er
það sálmasafn til í handriti eða á prenti fram undir miðja 19. öld, að ekki sé þar að
finna einhverja af gömlu íslenzku þýðingunum. Hitt er ekki síður til marks um þær, að
framhald verður á útleggingartilraunum, eins og menn uni ekki þeirri túlkun sálmsins,
sem áður var kunnugt um. Þýðingarnar í Grallaranum og sálmabókinni halda að vísu
velli um langt skeið og líða svo nærfellt hundrað ár, að ekki verður frekara að gert. En
í kringum aldamótin 1800 koma tvær nýjar þýðingar fyrir almenningssjónir, og með
vissu er a. m. k. ein þýðing til í handriti frá þeim tíma eða fyrri helmingi 19. aldar.
Þýðing séra Kristjáns Jóhannssonar í Stafholti (1737—1806) er prentuð aftan við
bók hans „Sigurljód urn Drottinn vorn, það er Fjörutýgir Psahna-Flockur, innihalld-
andi Lærdóm vorrar trúar höfudgreinar um upprisu Jesú Kristi frá daudum“, Leirár-
görðum 1797, hls. 149—150 (endurprentuð í Flokkabók, Kh. 1834, bls. 86—7). Fyrsta
erindi:
Harmatölur hvíli að sinni,
haldið, mæður, tárunum inni,
ofmjög börn sín enginn má gráta;
endurbót lífs dauðann ég játa.
1) Útg. 1723, bls. 308 o. áfr.; 1730, bls. 309; 1732, bls. 312; 1739, bls. 312; 1747, bls. 285; 1749,
bls. 285; 1755, bls. 285; 1773, bls. 297 og 1779, bls. 297. Sbr. og Dominicale, Hólum 1750.