Árbók Landsbókasafns Íslands - 01.01.1966, Page 114

114
VÖLUSPÁ KONUNGSBÓKAR
Sérstakrar athygli er vert, að fyrsta vísuorð er hér — og í 54. vísu — frábrugSiS
því, sem þaS er í 42. vísu: Geyr Garmr mjgk (42. v.) — Geyr nú Garmr mjok (45. og
54. v.). Án nú verSur hrynjandi vísuorSsins önnur en ella og áherzluþungi meiri á
hundgánni (Sbr. hanagaliS, 40.^1. v.). Tel ég þaS meS ráSum gert. MeS nú er
hins vegar lögS áherzla á tímann, þegar Garmur tók aS gelta, þ. e. þegar hann varS
þess áskynja, sem lýst er í næstu vísum.
18. atriði, 46.-49. vísa:
SÓKNJÖTNA
Hrímþursar og bergrisar (46. og 47. vj, húsþing ása og ráSleysi dverga (48. v.), Surtur (49. vj.
46. Hrymr ekr austan,
hefisk lind fyrir.
Snýsk jprmungandr
í jptunmóSi.
Ormr knýr unnir,
en ari hlakkar,
slítr nái neffglr.
Naglfar losnar.
47. Kjóll ferr austan,
— koma munu múspells
of lgg lýSir, —
en Loki stýrir.
Fara fífls megir
meS freka allir.
Þeim es hróSir
hýleifts í fpr.
TekiS er fram sérstaklega, aS Hrymr (46. v.) muni ekki berjast berskjaldaSur.
Hann er líka gamall, svo sem nafniS bendir til, — og ekr austan. Ef til vill er skýr-
ingin sú, aS jgrmungandr snýsk í jgtunmóði og veldur ógurlegu hafróti. Ormr knýr
unnir, svo aS ari hlakkar og slítr nái nejfglr. Þegar MiSgarSsormur hrýzt á land,
verSa svo mikil flóS, aS menn drukkna unnvörpum — og verSa síSan neffölum ern-
inum aS hráS. Þá losnar Naglfar.
Óneitanlega hafa menn misskiliS orSiS múspell (47. v.) þegar aS fornu. En þaS er
ekkert sérstakt, og þurfti ekki útlent orS til. Menn standa enn ráSþrota yfir fjölda orSa
alíslenzkra í fornum kvæSum og hafa þó ólíkt betri aSstöSu til dóma en fornmenn. En
sú staSreynd sannar engan veginn, aS höfundur Völuspár hafi fariS rangt meS umrætt
tökuorS. Eg hygg, aS hann hafi skiliS þaS rétt og múspells lýðir þýSi s. s. „lýSir, er
valda heimsendi“ (S. N.).
býleifts bróðir. býr: bær eSa hyggS, leiftr: hvalur; hvalur byggSa eSa „landhvalur“:
jötunn (Sbr. gljúfrskeljungr, Ggnæv. 1, slophnísa, Þdr. 9, hraunhvalr, Hym. 36.),
bróðir jötuns: Loki (Sbr. fífls megir.J.
Kjóll ferr austan, en Loki stýrir. Áhöfn Naglfars er einvalaliS, „múspells lýSir“. Fara
fífls megir með freka allir: Hrymur, Loki og liS þeirra allt, svo og MiSgarSsorm-
ur, sameinast undir forystu Fenrisúlfs. Eftir þaS er Loki förunautur sonar síns.
48. Hvat es meS Qsum?
Hvat es meS plfum?