Árbók Landsbókasafns Íslands - 01.01.1972, Page 155

CLARENDON PRESS OG KENNETH SISAM
155
Kennslu sína á skrifstofunni rækti hann að nokkru leyti viS sundurgreiningu
bréfa þeirra, er bárust, og var sú atliöfn nefnd „morgunbænirnar“. Henni stjórnaði
hann ávallt sjálfur. Hann notaSi þá stundum eitthvert atriSi í bréfi til þess aS halda
fyrirlestur yfir hinum yngri starfsmönnum sínum um þaS efni, er þar var grund-
vallaratriSiS. KomiS gat líka fyrir, aS hann flytti stólræSu um þau fimm megin-
atriSi, er máli skiptu, þegar um svínsflesk var aS ræSa. En þaS var efni, sem
hann hafSi kynnzt rækilega viS starf sitt í MatvælaráSuneytinu. ESa þá um eitthvert
atriSi sem dómsmálafréttirnar í Tlie Times gáfu tilefni til aS minnast á. Hann hafSi
sí og æ vakandi áhuga á lögum og hafSi líka kynnzt þeim aS gagni í starfi sínu í
lok fyrri heimsstyrjaldarinnar. Þeirrar reynslu neytti hann síSar, er hann tók aS
stjórna bókaútgáfu. HádegisverSar neytti liann aS jafnaSi á skrifstofunni, en sú
máltíS var fyrir honum tebolli og, þegar bezt lét, sneiS af smurSu brauSi. Þá hafSi
hann og þann siS aS láta dyrnar fram í almennu skrifstofuna standa opnar, svo aS
ef einhvern starfsmanna langaSi til aS hafa tal af honum, gæti sá komiS inn lil hans.
Þetta gerSi hann raunar hvenær sem hann var ekki annaShvort aS lesa fyrir hréf
eSa ræSa viS rithöfunda. Sæi hann þá einhvern starfsmanna ganga framhjá, var þaS
oft aS hann kalIaSi á hann aS koma innfyrir og talaSi viS hann á leiSbeinandi hátt.
Þessi fræSsla hans í viStölum var ómetanleg, bæSi sökum þess, hve hún menntaSi
starfsliSiS, og líka fyrir hitt, aS upp af henni spratt svo mikil samúS og drottin-
hollusta.
Hann bjó yfir mikilli mannlegri samúS, einkum meS þeim mönnum, er gæddir
voru skapfestu og sjálfstæSum persónuleik. Starfsfólk sitt þekkti hann vel, skylduliS
þess og hagi, og hann sýndi bæSi veglyndi og hugulsemi, þegar þaS þurfti á hjálp
aS halda. Sama máli var aS gegna um rithöfunda. ÞaS var eins og hann vissi alltaf
meS sjálfum sér, þegar svo bar undir, aS einhverjum kynni aS koma vel aS fá höf-
undarlaun greidd fyrirfram. Og hann lagSi sig í framkróka aS senda þessum mönn-
um bækur um þau efni, er þeim voru hugleikin, en væru ekki bara verkfæri til notk-
unar í þeim greinum, er þeir lögSu fyrir sig.
Hann hafSi tröllatrú á, aS fylgt skyldi föstum reglum, en var nógu hugkvæmur
til þess aS víkja frá þeim, þegar afvik áttu rétt á sér. Mér er í minni fagur vor-
morgunn, er hann kom inn og sagSi: „VeSriS er alveg dásamlegt. ViS skulum loka
skrifstofunni.“
Enda þótt hann væri geysilegur lærdómsmaSur, átti hann auSvelt meS aS tala
viS hvern sem var og hafSi ánægju af aS gera svo. AuSfundiS var, aS fyrir honum
var lærdómurinn ekki endanlegt takmark, heldur hlátt áfram leiSin, sem fara varS
í leitinni aS sannleikanum í þeim efnum sem máli skiptu. Því var þaS, aS hans lærSu
bækur voru aldrei þurrar. Þær voru ritaSar af fágætu víSsýni og skarpri yfirsýn,
og hann hvatti rithöfunda sína aS gera hiS sama. Honum var þaS áhugamál, aS
ávextir lærdómsins næSu til sem flestra. Hann var alþýSufræSari í fyllstu merkingu
orSsins, ÞaS, sem stóS honum hjarta næst í bókaútgáfu hans, var líklega bókaflokk-