Frjáls verslun - 01.08.1976, Page 39

næstu grösum og fékk hana.
Enginn efast um tilgang kaup-
félagsins með þessu. Það er
ýmsu hnikað til ef það kemur
sér vel fyrir samvinnufyrir-
tækin eins og þegar lögð var
sérstök inn- og útkeyrsla við
nýju hraðbrautina af flugvell-
inum til þess að gamla Esso-
stöðin gæti fengið sem mest
viðskipti.
Þegar ég sótti um leyfi til að
byggja hús fyrir heildverzlun
kom það í ljós, að skipulags-
yfirvöld á Aikureyri, hvai’ í
flokki sem þau standa geta
ekki skihð og hafa aldrei skilið
að þörf er á heildverzlunum
eða verzlunum í þessum bæ
öðrum en kaupfélagsverzlun-
rnn.
Ég endurtek, að kaupfélags-
reksturinn er okkur mikil
lyftistöng og þar er vel á mál-
um haldið en ég sé ekki, að
KEA þurfi á neinum sérrétt-
indum að halda hér.
F.V.: — Svo gerist það að þú
kveður kaupfélagið og ferð út í
að starfrækja gosdrykkjaverk-
srniðju. Hvernig atvikaðist það?
Valdemar: — Ég var ráðinn
framkvæmdastjóri þangað árið
1958 en þá voru eigendurnir
Valgarður Stefánsscm, Sigfús
Sigurðsson, frá Neskaupstað
og Aage Schiöt frá Siglufirði.
Verksmiðjan var upphaflega
starfrækt á Siglufirði en flutt-
ist til Akureyrcir og hafði verið
þar í nokkur ár, þegar breyt-
ing varð á eignaraðild, þannig
að við eignuðumst verksmiðj-
una Skarphéðinn Ásgeirsson i
Amaró, Jón M. Jónsson, fata-
framleiðandi og ég.
Það er skemmst frá því að
segja, að afkomumöguleikamir
voru mjög dapurlegir og það
vantaði fjármagn til að geta
gert nauðsynlega hluti. Þegar
við þrír keyptum opnaðist þó
leið að fjármagni og um leið
varð mikill fjörkippur. Raunar
gerðist þetta þannig, að frændi
Skarphéðins, bóndi, sem var að
flytja í bæinn, átti eitthvað af
peningum og fékk Skarphéð-
inn að leggja þá inn í banka og
taka jafnframt lán út á þá.
Það gekk vel hjá okkur í tvö
ár og þá fóru menn að huga að
húsbyggingu, sem síðan reis
Eiginkona Valdemars, Kristjana Hólmgeirsdóttir starfar með
manni sín'um í fyrirtækinu.
við Norðurgötu. Það var
tveggja hæða bygging, 720 fer-
metrar á hvorri hæð. Þarna var
stunduð gosdrykkjaframleiðsla,
einnig vísir að heildsölu og
pökkun. Það var alveg ómet-
anlegt að hafa þessa pökkun,
t.d. á súpujurtum og öðru þess
háttar, þvi að gosdrykkjavél-
ar máttu við htlu og gátu bilað
dag og dag. Timinn var þá not-
aður fyrir pökkimina i stað
þess að mannskapurinn hefði
staðið uppi verkefnalaus.
Við urðum nokkuð fyrir barð-
inu á kaupfélaginu í sambandi
við þennan rekstur, því að það
setti sölubann á vörur frá
Sana. Það var óneitanlega
nokkuð erfið aðstaða þegar
stærsti dreifingaraðilinn var
búinn að loka á ókkur. Kaup-
félagið rak sjálft eigin gos
drykkjaverksmiðju, Flóru, og
ekki leið á löngu þar th við
vorum spurðir, hvort við vild-
um ekki selja vélarnar. Það var
ekki tekið í mál og kaupmenn
í bænum komu til liðs við okk-
ur og settu sölubann á fram-
leiðsluvörur frá fyrirtækjum
KEA.
Um þetta leyti fór ég suður
til Reykjavíkur og hitti for-
ystumenn félags ísl. iðnrekenda
að máli og sagði þeim að vél-
armar hjá Sana væru komnar
að því að hrynja. Það væri ekki
um annað að ræða en að endur-
nýja þær en að öðrum kosti
væri hugsanlegt að KEA vildi
kaupa. Ég fékk mikla aðstoð
hjá Pétri Sæmundsen, sem þá
var framkvæmdastjóri iðnrek-
endafélagsins. Eftir að málið
hafði gengið fyrir bankastjóra,
nýbyggingaráð og fleiri aðila
var leyfi veitt til að kaupa vél-
ar frá V-Evrópu eða Bretlandi
eins og við höfðum óskað, en á
þeim tíma fóru slík vélakaup
mest fram við A-Evrópu, ef þau
voru á amnað borð leyfð.
Það steðjuðu ýmsir aðrir
erfiðleikar að. Það vantaði
veltufjármuni og svo tók að
bera á því, að kassar og gler,
sem við seldum suður i svolitl-
um mæli, skilaði sér’ekki aft-
ur. Það kom í ljós, að gos-
drykkjaframleiðandi í Reykja-
vík stöðvaði þannig endursend-
ingu á glerjunum með því að
kaupa þau.
F.V.: — Síðan átti Sana enn
eftir að færa út kvíamar, hefja
bjórframleiðslu, Hvemig gekk
það fyrir sig?
Valdemar: — Það voru á-
framahaldandi fjármagnsörðug-
leikar, sem hi'jáðu fyrirtækið.
Eigendaskipti urðu og þau Inga
Sólnes og Eyþór í Lindu urðu
meðeigendur mínir. Þá korn
fram hugmyndin um bjórfram-
leiðslu og var ahugað með að
fá leyfi danskra eða þýzkra öl-
gerðarfyrirtækja til að fram-
FV 8 1976
37