Frjáls verslun - 01.12.1976, Page 23

að að sama skapi og atvinnu-
leysi hefur vaxið. Hún hefur
reyndar aukist. Kemur hér
einkum tvennt til. Þeir sem
misst hafa vinnuna hafa yfir-
leitt ekki verið eins afkasta-
miklir og 'þeir sem eftir eru og
þeir sem eftir eru hafa lagt
harðar að sér en áður til þess að
verða ekki í hópi þeirra sem
næst yrðu sendir heim. Þetta
hefur gert vandamál einstakl-
ingsins enn meira að þessu leyti
en þjóðhagslegan vanda at-
vinnuleysisins minni að öðru
leyti.
FJÁRLÖGIN OG VIÐHORFIN
Fjárlagafrumvarpið fyrir
næsta fjárlagaár endurspeglar
viðhorfin í efnahagsmálum.
Meðfylgjandi tafla sýnir nið-
urstöðutölur ríkisreiknings fyr-
ir fjárlagaárið 1975—76, áætl-
aða útkomu 1976—77 og tölur
fjárlagafrumvarps 1977—78.
Dagheimili barna í Danmörku. Vegna erfiðleika í efnahagsmálum
hefur athyglin beinst að opinberum rekstri og spurningin vaknað
um hvar megi draga úr þjónustu og spara.
TEKJUR OG ÚTGJÖLD DANSKA RÍKISINS.
í milljörðum d.kr. á verðlagi og kauplagi ársins.
Reikningur Aætlun Frumvarp
1975-76 1976-77 1977-78
Beinir skattar, staðgreiddir (eftir
yfirfærslur til sveitarfélaga) 26,1 29,6 30,3
Óbeinir skattar 31,1 36,3 42,2
Fyrirtækjaskattar o.fl. 4,9 5,6 5,6
Tekjur alls 62,1 71,5 78,1
Atvinnuleysisbætur 5,2 6,4 7,2
Niðurgreiðslur 0,1 1,4
Önnur útgjöld 66,5 73,1 79,8
71,8 80,9 87,0
Halli 9,7 9,4 8,9
Sem sjá má hefur verið 12—
13% halli að undanförnu sem
áætlað er að lækki í 10% á
næsta fjárlagaári. Vaxandi
hluti, eða meira en 4/5 í ár,
þessa halla er vegna atvinnu-
leysisbóta og niðurgreiðslna.
Fjárlagafrumvarpið er við það
miðað að verðlag hækki ekki
nema um tæp 8% og að tekjur
og neysluútgjöld aukist minna
en undanfarin tvö ár, en til þess
þarf mikið aðhald í launamál-
um að koma til.
Fjárlagatölurnar sýna ekki
'fjármagnshreyfingar, en vegna
fyrri skuldasöfnunar og halla í
rikisrekstrinum versnaði staða
ríkissjóðs gagnvart Seðlabank-
arum (Nationalbanken) um 7,3
miiljarða d.kr. 1975—76 og
mun versna um 12,7 1976—77.
ÁÆTLUN HAGRÁÐSINS
Danir hafa hagráð sem sem-
ur spár um þjóðarbúskapinn.
Gert var ráð fyrir að innlend
eftirspurn mundi aukast um
6% í ár, en aukningin verður
að líkindum um 8,5%. Þetta er
ekki síst vegna meiri bílakaupa,
sem jafnframt þýða aukinn inn-
flutning. Fjárfesting atvinnu-
veganna hefur aukist öllu meira
en ætlað var svo og íbúðar-
byggingar, eða um 20% í stað
15% samkvæmt spá.
Reiknað er rneð að tala at-
vinnuleysingja aukist úr um
130 þúsund manns í um 145
þús. árið 1977 og að aukning
þjóðarframleiðslu verði 1% í
stað 5% 1976, en að greiðslu-
jöfnuður verði óhagstæður um
6 milljarða d. kr. í stað 10—11
milljarða 1976. Reyndar er gert
ráð fyrir að greiðslujöfnuður-
inn verði óhagstæður fram yfir
1980, þótt aðhalds sé gætt og
hið svonefnda ágústsamkomu-
lag í launamálum haldi. Ljósi
punkturinn er að áhrif sam-
komulagsins og annarra að-
gerða eiga að fara að segja til
sín strax í minni halla á utan-
rikisviðskiptum og frá 1978 í
aukinni atvinnu og minni verð-
bólgu. Spáin gerir ráð fyrir
4% aukningu framleiðslu í um-
heiminum. Verði hún minni,
sem allt eins er líklegt, verður
bæði útflutningur og innflutn-
ingur minni, svo og greiðslu-
jöfnuður nokkuð hagstæðari en
ella, en atvinnuleysi verður
meira.
FV 12 1976
23