Frjáls verslun - 01.07.1977, Blaðsíða 16

Kjarnorkuf ramleiðsla:
V-Evrópuríki byggja hvert
kjarnorkuverið af öðru meðan
Bandaríkin fara sér hægar
Frásögn bandaríska tímaritsins (J. S. INIews and World Report
um þróun þessara mála
Vestur-Evrópa er um þessar mundir að leysa Bandaríkin af hólmi sem ráðandi afl í nýtingu
kjarnorku í friðsamlegum tilgangi. Evrópskir leiðtogar hafa virt athugasemdir Carters Bandaríkja-
forseta og viðvaranir hans að vettugi og ekki heldur tekið mark á vaxandi mótmælum umhverfis-
verndarsinna í heimalöndum sínum, Þcir eru þvert á móti að hrinda í framkvæmd áætlunum,
sem innan áratugs munu gera Vestur-Evrópu að kjarnorkuvæddasta svæði heims.
Milljörðum dollara hefur
verið varið til uppbyggingar
nýrra kjarnorkurafstöðva,
geymsluplássa fyrir úrgangsefni
og markaðsöflunar fyrir nýja
tækni, sem Evrópumenn hyggj-
ast selja öðrum löndum heims
og verða þar með leiðandi afl
í framleiðslu á kjarnakljúfum,
plútóníum og þjónustu við
kjarnorkuver.
Öll þessi þróun hefur vakið
marga forystumenn vestan hafs
til umhugsunar. Carter hefur
sett strangari skilyrði fyrir út-
flutningi á búnaði til kjarnorku-
vinnslu og ætlast til hins sama
af leiðtogum Evrópuríkja með-
an ríkari áhersla verði lögð á
aðgerðir til varnar gegn hryðju-
verkastarfsemi við kjarnorku-
ver, ránum á geislavirkum efn-
um eða misnotkun þeirra ríkja,
sem tæknina kaupa, á tækni-
búnaðinum.
§ Plútóníum-stigið
Kjarni þessa máls felst í gjör-
breytingum í kjarnorkuvísínd-
um. Þau eru að komast yfir á
annað þróunarstig, plútóníum-
Fimm kjarnorkuver eru í bygg-
ingu hjá Lyons í Frakklandi.
stigið. Plútónium verður unnið
úr úrgangsefnum, sem nú koma
frá kjarnakljúfum, og verð-
ur síðar nýtt sem brennsluefni
fyrir kjarnorkuver framtíðar-
innar. Þar verður um að ræða
orkuver, sem framleiða meira
af efninu en þau þurfa sjálf
að nota í svokölluðum hraðvirk-
um kjarnakljúfum. Þessi þróun
er stórt og hættulegt spor fram
á við og veldur því að kjarn-
orkuefni og ný tækni geta flætt
yfir orkusveltar þjóðir um heim
allan.
Franski hraðkljúfurinn Phénix.
16
FV 7 1977