Frjáls verslun - 01.10.1988, Qupperneq 43

Sú iðja að breyta ull í fat hefur fylgt þjóðinni frá landnámi. Mun ódýrt
vinnuafl í Asíulöndum og skráning á gengi krónunnar leggja þann iðnað,
sem byggir úrvinnslu ullarinnar, í rúst?
þar uns saumastofan lagði upp laup-
ana fyrir rúmu ári. Ástæðan fyrir
þessari bíræfni var einföld. Hér var til
staðar þekking, vélakostur, húsnæði
og fólk með sérþjálfun á þessu sviði.
Okkur fannst óhæfa að nýta ekki
þessa möguleika og þess vegna var
ráðist í stofnun fyrirtækisins."
Tex-Still hf framleiðir tískufatnað,
einkum á konur og á öllum aldri eins
og Stefán komst að orði. Viðbrögð
fólks við fatnaðinum hafa verið góð en
þó hefur reksturinn ekki gengið allt of
vel þetta fyrsta ár. Stefán var spurður
hvers vegna:
„Okkar hugmynd var sú að kaup-
menn gætu keypt lítið magn í einu og
þannig minnkað sjálfsáhættuna með
því að eiga aðgang að aðila sem gæti
hannað vöruna í samráði við seljendur
og þarfir markaðarins. Því miður
virðast menn ekki hafa áttað sig nógu
vel á þessum kostum og þar kann að
ráða almenn vantrú á að innlendir
framleiðendur geti eitthvað í þessum
efnum. Hins vegar höfum við nýverið
opnað verslanir í Reykjavík og á Ak-
ureyri undir nafninu Punkturinn. Þar
seljum við okkar framleiðslu og undir-
tektir kaupenda eru mjög góðar. Von-
andi vakna aðrir til vitundar um vöru
okkar og þá getum við aukið fram-
leiðsluna þar sem vélakostur Tex-
Stíls er mjög góður.“
„Nei, ég er alls ekki svartsýnn á
möguleika íslenskrar fataframleiðslu
ef rétt er á málum haldið. Stjómvöld
og almenningur verða að fá aukna trú
á getu íslendinga í þessum viðskipt-
um og ég held að sú trú hljóti að koma
innan skamrns," sagði Stefán Jör-
undsson.
PRJÓNASTOFURNAR Á HAUSNUM
í skýrslu sem unnin var fyrir Iðn-
þróunarsjóð og Iðnlánasjóð á fyrri
hluta þessa árs kemur fram að ein-
ungis eitt ullariðnaðarfyrirtæki af
þeim átta sem sendu inn ársskýrslur
hefur það trausta fjárhagsstöðu að
þurfa ekki aukið fjármagn til að
fryggja reksturinn. Hin sjö munu ekki
þola óbreyttar rekstraraðstæður eða
með öðrum orðum fara á hausinn
nema eitthvað verði til bjargar. Sérf-
ræðingarnir telja að flest þeirra séu
þess verð að fá aukið fé og að hluta
áhættufjármagn úr opinberum sjóð-
um. Lagt er til að þeir — í samstarfi
við Byggðastofnun og byggðarlög —
leggi fram áhættufé í þau fyrirtæki
sem talin eru lífvænleg og að fyrir-
tækjunum verði gert kleift að skuld-
breyta lánum og jafnvel taka ný lán til
endurfjármögnunar.
Þessi ráð eru gamalkunn og hafa
víða verið notuð í þeim geira atvinnu-
lífsins sem hefur átt undir högg að
sækja. Skýrsluhöfundar telja á hinn
bóginn nauðsynlegt að samhliða þess-
ari fjárhagslegu endurskipulagningu
verði gerðar ráðstafanir sem miða að
bættri tæknistjórnun fyrirtækjanna
og öflugri markaðssetningu en hingað
til hefur verið. Þessar ábendingar eru
raunar samkvæmt óskum flestra
þeirra fyrirtækja í fataiðnaði sem at-
hugun hefur verið gerð á.
Það er fróðlegt að líta á niðurstöður
þessarar úttektar á hag minni fyrir-
tækja í ullariðnaði því enda þótt til-
tölulega fá fyrirtæki hafi sent inn árs-
skýrslur sýna niðurstöðurnar síst of
dökka mynd af ástandinu almennt.
Velta þessara fyrirtækja hefur farið
lækkandi ef miðað er við innlendar
kostnaðarhækkanir og dregist saman
um 20% miðað við fast verðlag.
Hagnaður sem hlutfall af tekjum hefur
lækkað úr 0.5% árið 1984 í xl4% árið
1987. Eiginfjárhlutfallið hefur lækkað
úr 26% að meðaltali árið 1984 í aðeins
3% á síðasta ári.
Þannig er staða minni fyrirtækj-
anna og tölurnar um afkomu þeirra
tala sínu máli.
AÐ KEPPA í GÆÐUM
Ekki þarf að fara fleiri orðum um
fjárhagsstöðu íslensks fataiðnaðar.
Hún er slæm og horfurnar dökkar
nema aukið fjármagn komi til. Spurn-
ingin er hins vegar hvort og þá hvers
vegna menn telja ástæðu til að standa
43