Frjáls verslun - 01.09.1998, Page 29

Undir stjórn Guðbrands hefurfyrirtœkið gengið í gegnum mikla endurskipulagningu.
ENDURSKOÐUM HLUTASKIPTIN
Á aðalfundi Samtaka fískvinnslu-
stöðva i haust var rætt um hlutaskipta-
kerfi sjómanna og sjávarútvegsráðherra
líkti því við heilaga kú. Halldór Árnason
frá Hornaíirði sagði að kerfið væri ósam-
rýmanlegt annarri hagræðingu i sjávarút-
vegi. Hvert er þitt álit?
„Eg held einfaldlega að það sé kom-
inn tími til að endurskoða hlutaskipta-
kerfið. Það þarfnast skoðunar eins og
annað í samfélaginu í dag. Eg tel að kerf-
ið komi í veg fyrir að hagræðing í sjávar-
útvegi nái út á sjó. Við gætum fjölgað um
borð í fiystitogurum og gert margt fleira
í hagræðingarskyni. Við gætum unnið
miklu meira úti á sjó með því að hafa 34
menn um borð í stað 26 eins og Færey-
ingarnir gera.
Eg veit að samkeppnisþjóðir okkar
nota flestar kerfi sem styðst við aflaverð-
mæti en tel að misjafnt sé hve hlutur þess
er mikill. Þannig veit ég að t.d. í Þýska-
landi ræður aflinn ekki eins stórum hlut
af launum sjómanna og þeir fá því meira
í sinn hlut þegar lítið veiðist en hér en
samsvarandi minna þegar vel veiðist. Eg
veit að stór hollensk skip, sem veiða upp-
sjávarfisk, borga um 24% aflaverðmætis í
laun meðan íslensk nótaskip greiða um
34% og frystitogarar rúmlega 40%.
Eg vil hinsvegar taka fram að ég tel að
sjómenn eigi skilið góð laun og þeir séu
ekki alltaf ofhaldnir. Það þarf hinsvegar
að ræða málin.“
KVÓTAÞINGIÐ BJARNARGREIÐIVIÐ
SJÓMENN
Það er mikið rætt um nýlega löggjöf
um Verðlagsstofú skiptaverðs og Kvóta-
þing sem sett voru í vor til þess að leysa
kjaradeilu sjómanna og útvegsmanna og
komu tíl framkvæmda í byrjun sept-
ember s.l. Hvert er þitt álit á þessari laga-
setningu?
„Mér sýnist þessi lagasetning hafa
verið óskaplegur bjarnargreiði við sjó-
menn. Það er hætt við að þetta leiði til
fækkunar skipa og að fjöldi sjómanna
missi vinnuna. Það er líklegt að smærri
bátar sem hafa reitt sig á viðskipti af
þessu tagi dragi sig í hlé og verði seldir.
Það leiðir til fábreyttari útgerðar sem ég
tel slæmt og það leiðir líklega einnig til
verðfalls á bátaflotanum vegna offram-
boðs.“
Hefur þessi lagasetning haft áhrif á
rekstur Utgerðarfélagsins?
„Hún hefur gert það því við höfum
unnið talsvert með öðrum útgerðum, s.s.
Vísi í Grindavík, og fengið fisk frá þeim
og ýmsum öðrum. Á fyrstu átta mánuð-
um þessa árs keyptum við um 1.500 tonn
á markaði eða í beinum viðskiptum.
Það má heita að þessi viðskipti liggi
niðri og algert öngþveiti ríki á markaðn-
um. Við verðum að bíða og sjá. Það er
eini leikurinn í stöðunni. Almennt hef ég
talið að viðskipti á Kvótaþingi yrðu til
þess að lækka verð á kvótanum. Hlut-
verk Verðlagsstofu er svo yfirgripsmikið
að það ætti að vera nægilegt aðhald til
þess að útgerðir séu ekki að svíkja og
pretta starfsmenn sína til sjós.
Því meiri höft sem eru á viðskiptum
með kvóta og fisk þvi líklegra er að þessi
lög skaði sjávarútveginn og skerði sam-
keppnisstöðu hans. Eg er sammála þeim
sem segja að 50% veiðiskylda útgerðar-
manna, sem var hluti af þessum lögum,
muni hafa miklu meiri áhrif þegar fram í
sækir en ákvæðin um t.d. Kvótaþing.
Áhrif þess munu knýja smærri útgerðar-
rnenn til að hætta. Þetta getur gerst á til-
tölulega skömmum tlma.“
Benda þessi skýru mótmæli úr grein-
inni tíl þess að forsenda lagasetningar-
innar hafi fyrst og fremst verið pólitísk?
,Já það virðist vera. Stjórnmálamenn
mátu það svo. Það stefndi í mjög hörð
átök í miðju góðæri og það þorði enginn
að taka ábyrgð á því að slökkva á því.“
Má halda því firam að staða þín hér á
Akureyri sé mjög ólík því sem hún væri
ef þú værir að stýra jafhstóru fyrirtæld í
Reykjavík?
„Eg skal ekki segja um mig persónu-
lega en gengi UA skiptir auðvitað meira
máli hér á Akureyri en gengi jafnstórs
fyrirtækis í Reykjavík. Margir láta sig
það miklu varða og hafa skoðanir á því
hvernig eigi að reka fyrirtækið en ég
verð ekki svo mjög var við það.“
Nú tala margir um góðæri í sjávarút-
vegi. Eru þetta bestu tímar í sjávarútvegi
á síðari árum?
„Það gengur ágætlega um þessar
mundir en ef maður skoðar tölur frá fyrri
árum þá sýnist mér að afurðaverð hafi
verið hærra árið 1991.“ 33
HLUTASKIPTAKERFIÐ KEMUR í VEG FYRIR HAGRÆÐINGU
Ég held einfaldlega aö þaö sé kominn tími til að endurskoða hlutaskiptakerfiö. Þaö
þarfnast skoöunar eins og annað í samfélaginu í dag. Ég tel aö kerfið komi í veg fyrir
aö hagræöing í sjávarútvegi nái út á sjó. Viö gætum fjölgaö um borö í frystitogurum
og gert margt fleira í hagræöingarskyni.
29