Morgunblaðið - 17.03.2001, Side 1

64. TBL. 89. ÁRG. LAUGARDAGUR 17. MARS 2001 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
STOFNAÐ 1913
MORGUNBLAÐIÐ 17. MARS 2001
MAKEDÓNÍUHER greip í gær til harðra að-
gerða til að flæma albanska skæruliða norður á
bóginn í átt til landamæranna að Kosovo, en
skæruliðar höfðu enn vald á hæðunum fyrir ofan
Tetovo, aðra stærstu borg landsins, í gærkvöldi.
Talið er að allt að 500 skæruliðar úr Frelsisher
Kosovo, UCK, hafist við í hæðunum við borgina.
Skutu þeir í gær að lögreglumönnum, sem
reyndu að flæma þá á brott, og eldar loguðu á
hæðunum.
Skothríð heyrðist enn í hæðunum þegar
Joschka Fischer, utanríkisráðherra Þýskalands,
kom í stutta heimsókn í herbúðir þýskra frið-
argæsluliða í Tetovo.
Einu fregnirnar af föllnum eða særðum voru
þær, að fimm óbreyttir borgarar í Tetovo hefðu
orðið fyrir skotsárum. Flestir íbúar Tetovo, sem
eru um 70.000, eru af albönskum uppruna. Að
sögn innanríkisráðherra Makedóníu, Stevo Pend-
arovsky, hafa nokkur þúsund manns flúið borg-
ina, sem ber þegar merki um átök síðustu þriggja
daga.
Skotið á þýskar herbúðir
George Robertson, framkvæmdastjóri Atlants-
hafsbandalagsins, NATO, lýsti því yfir í gær að
bandalagið myndi ekki láta „fámennan hóp öfga-
manna“ komast upp með að ógna stöðugleika í
Makedóníu. Hann sagði þó að NATO hefði ekkert
umboð til að skerast í leikinn í Makedóníu og að
hann teldi að stjórnvöld í Skopje kærðu sig ekki
um íhlutun bandalagsins.
Rudolf Scharping, varnarmálaráðherra Þýska-
lands, skýrði frá því í gær að albanskir skæru-
liðar hefðu skotið að þýskum herbúðum nálægt
Tetovo. Einn þýskur hermaður hlaut sár af völd-
um glerbrota en engin skot skæruliða hæfðu her-
menn. Þýsku hersveitirnar í Makedóníu eru hluti
af friðargæsluliði NATO, KFOR, og þjóna gæslu-
sveitunum í Kosovo.
Scharping sagði að öryggisviðbúnaður hefði
verið aukinn í herbúðunum og að tveir þýskir
Leopard-skriðdrekar hefðu verið sendir þangað
frá Kosovo í varnarskyni. „Við látum engan spila
með okkur, ekki einu sinni albanska hryðjuverka-
menn,“ tjáði varnarmálaráðherrann þýsku dpa-
fréttastofunni.
Hætta á stríði
Ýmsir telja mikla hættu á að enn eitt stríðið
brjótist út á Balkanskaga á næstu vikum, ef al-
þjóðastofnanir bregðast ekki rétt við þeirri ógn
sem stafar af albönsku skæruliðunum.
„Ég held að fáir átti sig á því hve Makedónía er
nærri borgarastríði,“ hafði AFP-fréttastofan í
gær eftir Zoran Kusovac, sérfræðingi um málefni
Balkanskaga hjá Jane’s Intelligence Review.
Kusovac varar við því að Makedóníustjórn beiti
harkalegum hernaðaraðgerðum til að brjóta
skæruliðahópana á bak aftur, þar sem það gæti
eflt stuðning albanskra íbúa landsins við hreyf-
ingu aðskilnaðarsinna. Hann efast einnig um gildi
þess að Evrópusambandið sendi fleiri óvopnaða
eftirlitsmenn til átakasvæðanna og bendir á að
áður hafi mistekist að kveða niður ofbeldi á Balk-
anskaga með slíkum „bitlausum“ aðgerðum.
Kusovac telur betur fallið til árangurs að NATO
sendi fámennar sérsveitir og sérfræðinga í
skæruhernaði til Makedóníu til að aðstoða stjórn-
völd við að vinna bug á skæruliðum.
Makedóníuher ræðst gegn
skæruliðum við Tetovo
Brussel, Tetovo. AFP, AP, Reuters.
AP
Endurvarpsstöð á skógi vöxnum fjallshrygg í
grennd við bæinn Tetovo í Makedóníu sést
hér verða fyrir sprengiskoti í bardögum gær-
dagsins milli makedónískra hermanna og
kosovo-albanskra skæruliða.
RÚSSAR munu leggja fram kröfu
um framsal flugræningja sem
neyddu rússneska farþegaþotu til að
fljúga til Sádí-Arabíu, að því er rúss-
neska leyniþjónustan, FSB, tilkynnti
í gær. Ræningjarnir voru þrír, en
einn þeirra féll þegar sádí-arabískir
sérsveitarliðar réðust til inngöngu í
vélina og frelsuðu um 100 farþega,
sem enn voru um borð, og áhöfnina.
Tyrkneskur farþegi féll og ræningj-
arnir myrtu rússneska flugfreyju.
Aðstoðarframkvæmdastjóri FSB
sagði viðræður við sádí-arabísk yf-
irvöld standa yfir um framsal ræn-
ingjanna tveggja. Rússland og Sádí-
Arabía hafa ekki framsalssáttmála,
en bæði ríkin eru aðilar að sáttmála
um viðbrögð við ólöglegum aðgerð-
um er ógna öryggi í farþegaflugi.
Verði ræningjarnir framseldir
eiga þeir samkvæmt rússneskum
lögum yfir höfði sér 25 ára fangelsi
fyrir flugrán, og lífstíðarfangelsi fyr-
ir morð.
Alexander Avdvejev, aðstoðarut-
anríkisráðherra Rússlands, sagði í
gær að tsjetsjneskir uppreisnar-
menn hefðu staðið að flugráninu.
Aftur á móti var haft eftir Jórdaníu-
manni sem hefur tengsl við aðskiln-
aðarsinna í Tsjetsjníu, að þeir neit-
uðu staðfastlega aðild að ráninu.
AP
Sádí-arabískir sérsveitarmenn ráðast til inngöngu í rússnesku þotuna á flugvellinum í Medina í gærmorgun.
Rússar krefjast fram-
sals flugræningja
Moskvu, Amman. AFP.

Þrennt lét lífið/34
BAKAÐIR og súkkulaðihúðað-
ir maurar, engisprettur, sporð-
drekar og fleiri skorkvikindi,
auglýst sem hollustusamlegt
sælgæti, njóta nú æ meiri vin-
sælda meðal sælkera í Lundún-
um.
Hönnuðurinn Todd Dalton,
sem lærði til kokks í Louisiana í
Bandaríkjunum og lærði að
meta matreidd skordýr á ferða-
lögum í Asíu og Mið-Ameríku,
segist hafa selt 5.000 súkkulaði-
húðuð skordýr frá því hann hóf
að kynna þau sem góðgæti
meðal Lundúnabúa í desember.
„Þau innihalda mjög mikið
prótein og mjög litla fitu.
Próteinhlutfallið í þeim er
hærra en í hvers konar kjöti
eða fiski sem við leggjum okkur
venjulega til munns,“ hefur
Reuters eftir Dalton.
Hin súkkulaðihúðuðu skor-
kvikindi Daltons seljast á þrjú
til þrjú og hálft sterlingspund
stykkið, andvirði um 400 króna,
í búðum fyrir vandláta í Lund-
únum, svo sem Selfridges og
Conran Shop. Til stendur að
hefja sölu á þeim í búðum í
München og Zürich.
Súkku-
laði-
skordýr
Lundúnum. Reuters.
BRESKIR bændur búa sig nú undir
að slátrað verði allt að milljón klauf-
dýra til að stemma stigu við út-
breiðslu gin- og klaufaveikinnar.
Greinst hafði 261 tilfelli í landinu í
gær og ekkert benti til þess að veikin
væri í rénun. Gin- og klaufaveikin hef-
ur greinst víða um heim, eitt tilfelli
hefur fundist í Frakklandi og vegna
eftirlits og smitsjúkdómavarna eru
víða í álfunni langar biðraðir bíla við
landamæri.
Bresku bændasamtökin styðja
áformin um að slátrað verði öllum
heilbrigðum svínum og kindum á
nokkurra ferkílómetra svæði um-
hverfis sérhvert sýkt býli í Norður-
Englandi og Skotlandi þar sem veikin
hefur geisað af mestum þunga. En
víða er hörð andstaða við aðgerðirnar.
Andrew Spence, einn af leiðtogum
andstæðinganna úr röðum bænda,
varaði við því að áætlanir stjórnarinn-
ar gætu valdið uppreisn í sveitunum.
Hétu sumir bændur því að þeir
myndu aldrei hleypa „dauðasveitum“
yfirvalda inn á sitt land.
Áhyggjur í Noregi
Norskir útflytjendur á eldislaxi og
öðrum sjávarafurðum óttast nú að
tveggja vikna banni sem stjórnvöld
hafa sett á innflutning landbúnaðar-
afurða frá löndum Evrópusambands-
ins, ESB, og Fríverslunarsamtaka
Evrópu, EFTA, verði svarað með
gagnaðgerðum. Í Dagsavisen í Nor-
egi segir að dýralæknanefnd ESB
muni halda fund á þriðjudag og fjalla
m.a. um innflutningsbann Norð-
manna, Íslendinga, Bandaríkja-
manna og fleiri þjóða. Svíar og Danir,
sem eru í ESB, hafa tapað miklum
viðskiptum vegna norska bannsins.
Landbúnaðar- og sjávarútvegsmál
eru spyrt saman í einn málaflokk í
ESB. Ef sambandið grípur til inn-
flutningsbanns á fisk og notar þá rök-
semd að Norðmenn hafi brotið reglur
um verslun með landbúnaðarvörur er
vandi Norðmanna sá að þeir geta ekki
kært aðgerðirnar, þar sem samningar
þeirra við ESB á þessu sviði eru utan
lögsögu EFTA-dómstólsins.
Útbreiðsla gin- og klaufaveiki
Jafnvel milljón
dýrum slátrað
Lundúnum. AP, Reuters.
FULLTRÚAR á ráðherrafundi
OPEC-olíuframleiðsluríkjanna sam-
þykktu í Vín í gær að draga úr ol-
íuframleiðslu í því skyni að hindra
frekara verðfall olíu á heimsmarkaði.
Endanlegri ákvörðun um það ná-
kvæmlega hve mikill niðurskurður-
inn skyldi vera var þó frestað fram á
daginn í dag. Að sögn heimilda-
manna AP meðal OPEC-fulltrúanna
benti í gær flest til að sætzt yrði á um
4% minni framleiðslu, sem myndi
þýða um einni milljón færri olíuföt á
dag. OPEC-ríkin framleiða um 40%
af allri hráolíu í heiminum.
Minni olía
Vínarborg. AP.