Morgunblaðið - 28.04.2001, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 28. APRÍL 2001 29
Sjómenn!
Sameiginlegur fundur verður haldinn
í dag kl. 14.00 í húsi Sjómannaskóla
Íslands við Háteigsveg, Reykjavík.
Fundarefni: Staða samningamála í
yfirstandandi kjaradeilu við LÍÚ
Matsveinafélag Íslands, Sjómannafélag Reykjavíkur,
Skipstjóra- og stýrimannafélagið Aldan og Vélstjórafélag Íslands.
PAPPÍRSVINNA kann
að hafa sína kosti, en
heilbrigt hjarta virðist
ekki vera einn þeirra,
sérstaklega ekki fyrir
konur. Kvenkyns skrif-
stofufólki – riturum,
móttökustarfsmönnum
og skjalavörðum – virð-
ist vera hættara en öðr-
um konum við hjarta-
sjúkdómum, samkvæmt
niðurstöðum nýrrar
rannsóknar.
Þessar konur eru lík-
legri til að hafa stíflaðar
æðar en iðnverkakonur
og konur í stjórnunar-
stöðum og hjartað í þeim
er í verra ásigkomulagi
en hjartað í konum sem
ekki eru í neinni vinnu.
Talið er að um 42% allra
vinnandi kvenna eldri en
20 ára í Bandaríkjunum
sinni skrifstofustörfum.
Fyrir rúmum tveimur
áratugum uppgötvuðu
vísindamenn að kvenkyns
skrifstofufólk átti fremur
á hættu að finna fyrir brjóstverkj-
um, segir höfundur nýju rannsókn-
arinnar, Linda Gallo, sálfræðipró-
fessor við Kent-ríkisháskólann í
Bandaríkjunum. En þar eð aðferð-
irnar sem þá voru notaðar til að
greina hjartasjúkdóma voru frem-
ur frumstæðar ákváðu Gallo og
samstarfsfólk hennar að nýta nýj-
ustu tækni til að athuga annan hóp
kvenna.
Leitað var til Háskólans í Pitts-
burgh í Bandaríkjunum, þar sem
fylgst hefur verið með hátt í 500
konum frá því um miðjan níunda
áratuginn. Eru konurnar nú á sjö-
tugsaldri. Þær höfðu gengist undir
úthljóðsskoðun til að hægt væri að
meta hversu mikið hefði safnast
fyrir í æðum þeirra.
Vísindamennirnir við Kent könn-
uðu þær upplýsingar er fyrir lágu
og kom í ljós að tíðni uppsöfnunar
er hæst meðal kvenna sem sinna
skrifstofustörfum. „Engin þessara
kvenna hefur sýnt nein einkenni
enn, en þetta sýnir að þær sem eru
með mesta uppsöfnun munu eiga
við vandamál að etja síðar meir,“
sagði Gallo.
Þyngri og sýna
fleiri einkenni streitu
Það er aftur á móti ekki ljóst
hvers vegna konur í skrifstofu-
störfum eru í meiri hættu hvað
þetta varðar, segir Gallo. Skrif-
stofukonurnar í könnuninni voru í
mörgum tilfellum þyngri en konur
í öðrum störfum, en iðnverkakonur
voru líka í þyngri kantinum og æð-
ar þeirra voru ekki eins stíflaðar.
Skortur á hreyfingu gæti verið or-
sökin, segir Gallo. Skrifstofukonur
„hreyfa sig ekki mjög mikið,“ sagði
Gallo.
Andleg heilsa gæti líka haft sitt
að segja. „Iðnverkakonur og skrif-
stofukonur eru í mörgum tilvikum
stressaðri og þunglyndari og finna
meira fyrir kvíða,“ segir Gallo.
Sennilega væru orsakirnar fleiri en
ein. „Manni dettur í hug að skrif-
stofukonur lifi frekar hefðbundnu
lífi og sjái um fleiri hluti heima
fyrir, samanborið við konur í
stjórnunarstörfum, sem ef til vill
hafa meira jafnvægi á hlutunum.“
Sérfræðingur í vinnustaðastressi
segir að niðurstöðurnar úr rann-
sókninni við Kent komi ekki á
óvart. Meiri líkur séu á að fólk fái
hjartasjúkdóma ef það vinnur
vinnu þar sem það er undir miklu
álagi en ræður sjálft litlu um starf-
ið, segir dr. Peter L. Schnall,
framkvæmdastjóri Rannsóknar-
miðstöðvar í félagslegri faraldurs-
fræði við Háskólann í Kaliforníu,
Irvine.
„Konur eru um það bil tvöfalt
líklegri en karlar til að vera í störf-
um þar sem unnið er undir álagi,“
segir Schnall. Hann bætir við að
margt fólk geri sér ekki grein fyrir
því hvaða áhrif streitan sem fylgir
vinnunni hefur á hjarta- og æða-
kerfið. „Það getur eins verið að
fólk segi okkur að það vinni undir
álagi, mjög krefjandi starf og það
ráði litlu sjálft um starfið en finni
ekki fyrir kvíða eða streitu. En
þrátt fyrir að fólki finnist það vera
heilbrigt kemur oft í ljós að blóð-
þrýstingurinn hjá því er óeðlilega
hár,“ segir Schnall.
„Get ég tekið skilaboð?“
Skrifstofustörf
stífla æðar
Konur í skrifstofustörfum eru mun líklegri
en aðrar til að fá hjartasjúkdóma. Þær virð-
ast einnig vera undir meira álagi.
The New York Times Syndicate.
Associated Press