Morgunblaðið - 08.05.2001, Blaðsíða 50

MINNINGAR
50 ÞRIÐJUDAGUR 8. MAÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Sími 562 0200
Erfisdrykkjur
ÚTFARARSTOFA ÍSLANDS
Sími 581 3300
Allan sólarhringinn — www.utforin.is
Suðurhlíð 35, Fossvogi
Sverrir
Olsen
útfararstjóri
Bryndís
Valbjarnardóttir
útfararstjóri
Sverrir
Einarsson
útfararstjóri
Landsbyggðarþjónusta. Áratuga reynsla.
við Nýbýlaveg, Kópavogi
✝ Sigurður Þor-grímsson fæddist
í Reykjavík 11. júní
1921. Hann lést á
Hrafnistu í Reykja-
vík 28. apríl síðastlið-
inn. Foreldrar hans
voru Þorgrímur Sig-
urðsson, togaraskip-
stjóri og útgerðar-
maður í Reykjavík, f.
3. október 1890, d.
31. ágúst 1955, og
kona hans Guðrún
Jónsdóttir húsmóðir,
f. 17. janúar 1890, d.
21. mars 1970. Systk-
ini Sigurðar eru Margrét, hús-
freyja í Reykjavík, f. 1913, Guðrún,
f. 1915, d. 1936, Ólafía, f. 1916, d.
1997, Ólöf Jóna, f. 1919, d. 1941,
Þorgrímur, stórkaupmaður í
Reykjavík, f. 1924, og Hjalti Jón,
skólakennari í Reykjavík, f. 16. maí
1955, maki Stefán Haraldsson járn-
smiður, d. 1986, sambýlismaður
Eggert Sverrisson stýrimaður.
Börn Guðrúnar og Stefáns eru
Þóra og Haraldur Arnar. 3) Katrín,
röntgentæknir í Reykjavík, f. 23.
mars 1960, maki Sigurður Viðar
Viggósson húsasmíðameistari.
Börn þeirra eru Viggó Matthías,
Andrea, Unnur og Þorgrímur.
Sigurður lauk burtfararprófi frá
Verslunarskóla Íslands 1938 og
námi í framhaldsdeild VÍ 1939.
Fiskimannapróf frá Stýrimanna-
skólanum í Reykjavík tók hann
1943. Hann stundaði skrifstofu-
störf frá 1939–1940. Var háseti á
togurum frá 1940–1944, síðan
stýrimaður til 1954 að hann hætti
sjómennsku. Hafnsögumaður við
Reykjavíkurhöfn frá 1. janúar 1956
til 1992, síðustu ár sem yfirhafn-
sögumaður. Var árið 1960 skipað-
ur leiðsögumaður í leiðsöguum-
dæmi 2 og til starfsloka.
Útför Sigurðar fer fram frá
Fossvogskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 15.
fyrrverandi stýrimað-
ur í Reykjavík, f. 1926.
Hinn 11. október
1953 kvæntist Sigurð-
ur eftirlifandi eigin-
konu sinni, Þóru Stein-
grímsdóttur, f. 13.
mars 1924. Foreldrar
hennar voru Stein-
grímur Jónsson, raf-
magnsstjóri í Reykja-
vík, f. 18. júní 1890, d.
21. janúar 1975, og
kona hans Lára Árna-
dóttir húsmóðir, f. 13.
október 1892, dáin 19.
júlí 1973. Börn þeirra
Sigurðar og Þóru eru: 1) Lára
Margrét, hjúkrunarforstjóri á
Reykjalundi, f. 16. maí 1955, maki
Magnús Pálsson, yfirfélagsráðgjafi
á Reykjalundi. Dóttir þeirra er
Guðrún Sigríður. 2) Guðrún, leik-
Tengdafaðir minn Sigurður Þor-
grímsson er látinn. Hann hefði orðið
áttræður 11. júní næstkomandi.
Það er rétt og skylt að ég minnist
hans með nokkrum orðum og þakki
með því viðkynningu sem varað hefur
rúman aldarfjórðung og ekki síður
greiðasemi hans og hlýhug í verki í
minn garð og minna og síðast en ekki
síst vel meinta leiðsögn, sem stundum
var misskilin af minni hálfu.
Ég kom fyrst á heimili þeirra
sómahjóna Sigurðar og Þóru í Skild-
inganesi 35 sumarið 1975 þegar við
kynntumst ég og Lára dóttir þeirra
og fórum að rölta saman gegnum lífið,
sem við gerum enn.
Móttökurnar voru eftirminnilegar
sökum þess hvað það var sjálfsagt og
eðlilegt að ég yrði hluti fjölskyldunn-
ar og mætti viðmóti sem slíkur.
Ég var á næstu árum heimilisfast-
ur hjá þeim hjónum með hléum og
þegar við hjónin fluttum frá Noregi
1980 var séð til þess að við ættum
samastað í kjallaraíbúð í eigu þeirra
hjóna um nokkurra ára skeið. Þetta
þótti þeim sjálfsagt og nutu hinar
systurnar sambærilegrar aðstoðar
með sínar fjölskyldur.
Gestrisni og samstaða fjölskyld-
unnar skipti Sigurð miklu máli og
formlegheit voru ekki í fyrirrúmi,
enda mér eðlilegast að kalla hann
Sigga eða Sigga Togga eins og margir
þekktu hann.
Hann var Vesturbæingur í húð og
hár, fæddur á Unnarstíg, KR-ingur,
sjómaður, sjómannssonur, sjálfstæð-
ur maður og sjálfstæðismaður, hvað
sem tautaði og raulaði.
Um það síðasta greindi okkur á.
Bæði vorum við ekki sammála í póli-
tík og svo fannst mér hans pólitík ekki
alltaf samræmast flokknum. Siggi var
meira af þeim skóla sem gerði þann
flokk stóran og hafði hann miklar
mætur á Bjarna Benediktssyni og
Ólafi Thors. Fannst mér flokkurinn
með árunum taka annan kúrs, en
Siggi fylgdi sínum flokki, þó stundum
ósammála.
Tryggur og traustur eins og endra-
nær.
Ekki er ég viss um að honum hafi
alltaf þótt ég mikill happadráttur í
fjölskylduna.
Ég hafði af því spurnir að eitt sinn,
er þeir hittust vinirnir og kollegarnir
Siggi og Pétur Guðmundsson frá
Reykjum í Mosfellssveit, sem var
skipsjóri á Kyndli, þá sagði Pétur þau
sérstæðu tíðindi að hann hefði eignast
tengdason sem var sálfræðingur. Á
Siggi að hafa svarað: Það er nú ekkert
Pétur minn, einn af mínum er félags-
ráðgjafi. Ekki segir af samúðarorðum
sómamannsins Péturs.
Siggi reyndi sitt besta til að bæta
úr vanköntum tengdasonanna. Hann
gerði sitt til að kynna okkur siðaðra
manna háttu og bauð í því skyni,
stundum, í laxveiði sem var eitt af
hans áhugamálum. Fékk ég að njóta
þess að fara með honum til veiða í
Gljúfurá í Borgarfirði og um hríð ár-
lega í Elliðaárnar. Þaðan kemur tak-
mörkuð kunnátta mín í flugu- og
garðfluguveiði.
Þangað til kýlapestin kom til sög-
unnar. Fyrsta veiðidag okkar eftir að
það mál kom upp hringdi hann í mig
rétt áður en ég fór að heiman, eld-
snemma að morgni, og sagði: Ég get
ekki hugsað mér að veiða þarna, er
þér sama þótt við sleppum þessu? Það
var einboðið. Siggi réð ferðinni!
Fannst mér hann einhvern veginn
tengja pestina breyttri pólitískri
sjórn sveitarfélagsins, sem honum
líkaði ekki allskostar, og veiddi þar
ekki síðan.
Það var ungum manni að norðan
upplifun að kynnast því, að „hin synd-
um spillta borg“ var í raun lítið sveita-
þorp.
Ekki síst hvað laut að þeim sem
bjuggu í vesturbænum og ólust upp
um og fyrir stríð.
Því kynntist ég best með því að
hlýða á þá bræður Sigga og Hjalta
Jón sem töluðu saman nánast daglega
og ræddu landsins gagn og nauðsynj-
ar og sögðu fréttir, rifjuðu upp sögur
og sögðu nýjar af gömlum kunningj-
um og vinum.
Þar hétu menn stuttnefnum, voru
með viðurnefni og kenndir við for-
eldra eða maka eins og ég þekkti svo
vel t.d. frá Siglufirði æskuára minna.
Þetta var ný sýn á borgina.
Þar sannaðist enn einu sinni, að er
sama hvað við verðum stórir, þorpið
fer með okkur alla leið. En það er ekki
endilega slæmt.
Fæðingarhreppurinn reyndist
Sigga Togga alls ekki meinfýsinn í
sínum skilningi.
Siggi var háseti á togurum í byrjun
seinna stríðs og síðar stýrimaður.
Hann gerðist 1958 hafnsögumaður í
Reykjavík og um Borgarfjörð og
Hvalfjörð. Hann varð yfirhafnsögu-
maður í Reykjavík, sem síðar varð
starf skipaþjónustustjóra Reykjavík-
urhafnar.
Mín tilfinning var, að þessu starfi
hefði hann sinnt af eðlislægri færni til
þess að stjórna fólki og firra það til-
viljanakenndum afskiptum annarra.
Siggi Togga, Sigurður Þorgríms-
son, var ekki maður sem hægt var að
setja á almenna mælikvarða. Hann
var nokkuð sérstæður í skapferli, eft-
irminnilegur, setti mark sitt á þá sem
kynntust honum.
Minningar hans, reynsla og mennt-
un náðu yfir tíma tvenna.
Hann var Verslunarskólagenginn
með framhaldsnám og reynslu á því
sviði. Lauk stýrimannaskólanum með
réttindi á fiskiskip af hvaða stærð
sem er.
Hafði Siggi auk þessa unnið við
smíðar og framleiðslu húsgagna hjá
Kristjáni Siggeirssyni, er kvæntur
var frænku hans Ragnhildi Hjalta-
dóttur.
Hann stundaði sjó, var fyrst lög-
skráður 1937, var á síld og togveiðum,
sem háseti og síðar stýrimaður á
fiskiskipum á erfiðum tímum í ís-
lenskum sjávarútvegi.
Reynsla þessarar kynslóðar er á
förum og líklega höfum við ekki gefið
henni nægan gaum. Það er ekki lík-
legt að slíkir menn verði til í dag.
Ég veit vel, að ef Siggi Togga væri
meðal okkar kynni hann mér litlar
þakkir fyrir að mæra hann. Hann
hafði bæði skapbresti og galla sem
duga myndu meðalmanni og vel það,
en kostirnir voru einfaldlega meiri og
vildi ég óska, að mínir væru til jafn-
aðar.
Ég missti föður minn ungur og í
mörgu fyllti Siggi það leiðsöguhlut-
verk sem eftir stóð. Rækti hann það
hlutverk af bestu getu eins og aðra
leiðsögn sem hann veitti til lands og
sjávar. Ég sigldi minn „Skerjafjörð“
fyrir vikið af meiri farsæld og færni
en ella og þakka það.
Sigga var það óljúft að vera upp á
aðra kominn. Hann var af þeirri
manngerð sem sættir sig lítt við mikla
umönnun. Hann varð fyrir því að
hljóta ítrekuð heilaáföll á síðustu ár-
um og þurfti því að vistast á hjúkr-
unardeild, en aðeins um nokkurra
vikna skeið nú í apríl 2001. Fram að
því annaðist Þóra kona hans hann af
einstakri umhyggju og æðruleysi.
Pétur Sigurðsson (sjómaður og al-
þingismaður), forstjóri Hrafnistu í
Hafnarfirði, taldi hann á að sækja um
pláss á Hrafnistu í Reykjavík á árinu
1984 og kom það sér vel nú, þegar
heilsa Sigga gaf sig að lokum.
Má því með réttu segja, að um-
hyggja Péturs, vinar hans, hafi náð út
yfir gröf og dauða því hann er fallinn
frá fyrir mörgum árum.
Sigurður Þorgrímsson dó á Hrafn-
istu í Reykjavík 28. apríl síðastliðinn á
deild G-2 með útsýni yfir sundin blá og
Hvalfjörð, vinnustað hans í yfir 30 ár.
Naut hann síðustu dagana frábærr-
ar umhyggju og hjúkrunar starfsfólks
deildarinnar.
Hafi þau heila þökk.
Blessuð sé minning Sigurðar Þor-
grímssonar.
Magnús Pálsson.
Elsku Siggi, það eru tuttugu og
fimm ár síðan leiðir okkar lágu fyrst
saman og margs er að minnast.
Áhugamál okkar voru svipuð þótt
að upplagi værum við ólíkir. Alltaf gát-
um við rætt málin af hreinskilni og
virtum skoðanir hvor annars og urð-
um miklir vinir. Manstu þegar ég kom
í fyrsta sinn í vinnuna til þín 17 ára í
ársbyrjun 1976, upp í turninn á Hafn-
arhúsinu í ríki hafnsögumanna, til að
biðja þig um hönd Kötu. Það voru erf-
ið skref fyrir ungan mann sem reyndi
að bera sig mannalega en þú tókst mér
svo vel að það gaf mér kjark og þor, og
þú samþykktir. Svo ræddum við sam-
an eins og jafningjar.
Og manstu veiðitúrana, hvort held-
ur sem við fórum tveir saman eða
leigðum kannski veiðihús og tókum
alla fjölskylduna með. Þú þrautreynd-
ur veiðimaður, hvort sem það var
fluga, maðkur, spúnn eða skotvopn,
þolinmóður kenndirðu mér undir-
stöðuatriðin. Veistu að þegar við fór-
um vestur að Svarfhóli á rjúpu, þú 65
ára og ég 27 ára í góðu formi, hélt ég
að ég yrði að biðja þig að stoppa smá-
stund, ég var sprunginn, en barðist við
að halda í við þig í öllum snjónum á
fjallinu. Ég sagði hvorki þér né nokkr-
um öðrum frá þessu en ég hef oft
hugsað til þess hve hraustur og þol-
mikill þú hefur alltaf verið. Þú varst 72
ára þegar við Kata hófum að byggja í
Hamratanganum, þú komst á hverju
kvöldi og um helgar til að hjálpa,
hljópst upp og niður stillansana, barst
timburstaflana eins og þú værir þrí-
tugur, sérhlífni er ekki til í þinni orða-
bók. Það tók okkur bara eitt ár að
byggja þetta stóra hús og eftir það
komuð þið Þóra alltaf um helgar í
Hamratangann með góðgæti úr bak-
aríinu, enda litu krakkarnir á það sem
náttúrulögmál að afi og amma kæmu
um helgar með snúð eða þess háttar.
Þegar bjátaði á varst þú alltaf stoðin
sem stóð traust, eins og þegar þú
komst til mín á spítalann, heilbrigð-
isstéttin hafði afskrifað mig, en þú
sagðir mér að hafa engar áhyggjur, þú
myndir sjá um hlutina þar til ég væri
búinn að ná mér, sem ég og gerði.
Tíminn hefur verið okkur öllum
svolítið erfiður eftir að þú veiktist og
ekki síst krökkunum, en mér finnst að
þau finni huggun í því að veikindin eru
að baki og þú kominn á betri stað. Við
minnumst þín með söknuði en jafn-
framt gleði yfir að hafa fengið að feta
veginn með góðum vini og traustum
dreng.
Það er svo margt sem mig langar að
segja við þig og líka þakka þér fyrir,
en ég held að allt blaðið dygði ekki til,
svo við tölum bara saman seinna í
betra næði.
Sæll að sinni.
Sigurður V. Viggósson.
Elsku besti afi minn
nú er þinn tími kominn.
Afhverju þurfti guð að taka þig
kannski bara til að særa mig.
En nú býrð þú í huga mínum
svo aldrei glati ég minningum þínum.
Guð hann tók þig
víst ekki til að særa mig.
Nú er ég loks að skilja
hvað hann var að vilja.
Hann var að fara langa í ferð
og vantaði skipstjóra af bestu gerð.
Og hann fljótur var að átta sig
að hann átti að velja þig.
Þú tekur skipstjórahattinn þér í hönd
og siglir brátt um heimsins lönd.
Og er að skipið verður strand
veit ég að þú syndir bara í land.
Sorgin varir alla tíð
og eftir því ég bara bíð.
Að hitta þig uppi á himnum hátt
þegar fyrir mig þar opnast gátt.
Á meðan verður þú bara í mínu hjarta
og gefur mér vonandi framtíð bjarta.
Því að það verður víst voða gaman
þegar hittumst við öll fjölskyldan aftur saman.
(Andrea Sigurðardóttir.)
Elsku besti afi minn.
Ég mun aldrei gleyma þér. Þú vast
alltaf svo góður við okkur systkinin en
varst alltaf líka strangur og vildir hafa
reglu á hlutunum. Þið amma komuð
oftast hvern einasta sunnudag með
snúða og við settumst öll niður og
borðuðum þá með Nesquick-kókó-
malti. Og oftast þegar þið komust ekki
þá komum við til ykkar. Ég man eftir
því að þú fórst stundum með okkur í
bíltúra og Viggó bróðir minn sagði
mér frá því að þú hafðir alltaf gert
þetta, farið í svona bíltúr niður á höfn
og svoleiðis. Þú gerðir alltaf bara gott
og varst góður við alla jafnvel þó að
þegar ég og systkini mín komum í
heimsókn og vorum kannski dálítið
óþekk skammaðistu kannski smá en
svo var allt búið. Og ef eitthvað var að
gátum við alltaf leitað til þín því þú
varst alltaf með lausnir á öllu.
Þú lifðir lífinu þannig að allir munu
eiga góðar minningar um þig og þú
munt alltaf lifa í hjarta mínu og von-
andi líður þér vel þar sem þú ert, Guð
blessi þig afi minn.
Þín
Andrea.
Einn sólbjartan dag, snemma sum-
ars fyrir áttatíu árum, sat gamall mað-
ur úti á Landakotstúni og gætti síns
eftirlætis, telpukorns á fimmta ári.
Hann var kominn heim eftir áralanga
búsetu í Kanada til að vera í ellinni hjá
syni sínum, Þorgrími Sigurðssyni
skipstjóra, og Guðrúnu Jónsdóttur
konu hans á Unnarstíg 6. Nú bar að
niðurlúta og tötralega konu sem hann,
aðkomumaðurinn, bar ekki kennsl á
þótt hún væri flestum kunn. Hún hafði
orðið manni að bana, átti engan að og
hafði verið útskúfað úr samfélaginu.
Gamli maðurinn ávarpaði hana vin-
gjarnlega. Hún tók undir og orða-
skiptunum lauk með því að hann sagði
að heima hjá honum væri verið að
baka pönnukökur, hvort hún vildi ekki
slást í för og þiggja góðgerðir. Þar
með var þessi ólánsama kona orðin
heimagangur á Unnarstíg 6, ein af
mörgum, en þar var haldið úti eins-
konar mötuneyti fyrir þá sem áttu
undir högg að sækja. Með þeim hætti
var „félagsþjónustan“ á þeim tíma og
hún var stunduð í kyrrþey, það sem ég
þekki til. Smátelpan á túninu var móð-
ir mín og þann litla skilning sem ég hef
á kjörum bágstadds fólks fyrir öllum
þessum árum hef ég frá henni og
bræðrum hennar, Sigga og Hjalta, því
að sjálf hafði amma mín aldrei orð á
slíku.
Svo stóð á þegar kona þessi kom
fyrst á Unnarstíg 6 að amma mín var
langt gengin með fimmta barni sínu.
Með einhverjum hætti samsamaði
konan sig þessu ófædda barni, beið
fæðingarinnar með eftirvæntingu og
undirbjó hana með því að prjóna á
barnið. Þegar lítill drengur fæddist
svo 21. júní 1921 hlotnaðist henni það
sem hún þráði, einhver til að lifa fyrir.
Það að hann skyldi fæðast með skarð í
vör jók enn á umhyggjuna.
Þetta er dæmi um samlíðan sem
verkar í allar áttir og hún setti svo
sannarlega mark á það umhverfi sem
Siggi móðurbróðir minn ólst upp í.
Sjálf naut ég þess að vera fyrsta
barnabarnið á Unnarstíg 6 og lengi vel
sérstakt eftirlæti hans. Sat ég að heita
má ein að þeirri krás unz hann festi
ráð sitt og eignaðist tvíburana, en þá
var ég líka orðin tólf ára og fannst ég
ekki eiga lítinn hlut í þeim. Við Siggi
fjarlægðumst ekki hvort annað þótt
eiginkona, tvíburar og þriðja dóttirin
kæmu til sögunnar, þvert á móti varð
Þóra mér um leið ekki síður náin en
hann.
Fáa menn hef ég þekkt sem voru í
jafnsterkum og beinum tengslum við
umhverfi sitt og Sigga frændi. Hann
var „potturinn og pannan“ þar sem
hann var staddur hverju sinni, mikill
fyrir sér, rausnarlegur, hreinskiptinn,
skapmikill, bjartsýnn, raungóður og
velviljaður, ötull að hverju sem hann
gekk og fyndinn svo af bar. Hagur
heimilisins gekk fyrir öllu en kannski
er það glaðværðin sem mér verður
minnisstæðust þegar frá líður. Hann
kemur í hugann þegar getið er góðs
manns.
Áslaug Ragnars.
SIGURÐUR
ÞORGRÍMSSON