Morgunblaðið - 08.05.2001, Blaðsíða 4

FRÉTTIR
4 ÞRIÐJUDAGUR 8. MAÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
VW Golf comf. 4x4
station, okt. 2000, ekinn
5 þ. km, rauður, 5 dyra,
2000cc, bsk, 16" álfelgur.
Verð 1.880 þ.
TALIÐ er að allt að 100 börn, flest
innan 15 ára, hafi safnast saman án
eftirlits að næturlagi langt utan
leyfilegs útivistartíma í Elliðaár-
dalnum um síðastliðna helgi. Lög-
reglan í Reykjavík varð að hafa
nokkurn viðbúnað vegna málsins og
keyra börn heim eða í athvarf.
Þá var nokkurt magn af áfengi
tekið af börnunum og því hellt niður.
Var þetta í annað sinn sem börn
komu saman í Elliðaárdalnum á
skömmum tíma, því 30. apríl
streymdu börn þangað með þeim af-
leiðingum að talsverðar skemmdir á
viðkvæmum gróðri hlutust af.
Að sögn lögreglunnar í Reykjavík
verður haft eftirlit með hópasöfnun
barna í dalnum eða annars staðar á
næstunni til að fyrirbyggja slíkt.
Lögreglan segir flest börnin vera
innan við 15 ára en einnig ber á því
að eldri unglingar sæki þangað í leit
að kaupendum að áfengi og jafnvel
fíkniefnum. Það sé ekki síst þess
vegna sem leitast sé við að uppræta
slíkar samkomur.
Lögreglan segir að hópamyndun
barna almennt sé ekki vandamál, en
það geti þó breyst þegar drykkjan
bætist ofan á. Lögreglan segir að vel
hafi tekist til með að auka skilning
foreldra á mikilvægi þess fyrir vel-
ferð barna að útivistarreglur séu
virtar. Samt sé ástæða til að hvetja
foreldra enn frekar til að fylgjast
með því hvað börn þeirra aðhafast á
helgarnóttum.
Allt að 100 börn í
Elliðaárdalnum
að næturlagi
Nokkurt magn af áfengi var tekið af börnum í Elliðaárdal.
HÉRAÐSDÓMUR Reykjavíkur
hefur sýknað sýslumanninn á Ak-
ureyri og íslenska ríkið af kröfum
lögreglufulltrúa við sýslumanns-
embættið á Akureyri um skaðabæt-
ur vegna skemmda á bifreið hans.
Maðurinn starfar í rannsóknar-
deild, m.a. við rannsóknir fíkniefna-
brota. Bíll hans var rispaður í tví-
gang með nokkurra mánaða
millibili. Lögreglumaðurinn telur að
þessar skemmdir megi rekja til
starfa hans sem lögreglumanns og
um sé að ræða hefndaraðgerðir af
hálfu þeirra sem rannsókn hefur
beinst að. Bíllinn notaði hann vegna
starfs síns, m.a. til að flytja fíkni-
efnahund og hafa eftirlit með grun-
uðum aðilum.
Sýslumaður neitaði að bæta lög-
reglumanninum tjónið, alls 128.796
krónur, þar sem ekki væri sýnt fram
á að tjónið hefði orðið vegna starfs
mannsins sem lögreglumanns. Lög-
reglumaðurinn krafðist aftur á móti
bóta á grundvelli 30. gr. lögreglu-
laga nr. 90/1996. Þar segir að ríkis-
sjóður skuli bæta lögreglumönnum
líkamstjón og munatjón sem þeir
verða fyrir vegna starfs síns.
Í niðurstöðu dómsins segir að af
gögnum málsins verði þó ekki ráðið
að tjónið sem um ræðir verði rakið
til starfs stefnanda. Staðhæfingar
lögreglumannsins í þessum efnum
eru því ósannaðar gegn andmælum
sýslumanns og ríkisins. Samkvæmt
því eru skilyrði bótaábyrgðar
stefndu ekki fyrir hendi og ber því
að sýkna sýslumann og ríkið af kröf-
um lögreglumannsins í málinu.
Málskostnaður fellur niður.
Sýslumaður sýkn-
aður af bótakröfu
Bifreið lögreglumanns skemmd í tvígang
SKIPULAGSSTOFNUN hefur fall-
ist á fyrirhugaða byggingu allt að 120
MW Búðarhálsvirkjunar í Tungnaá
við Búðarháls í Rangárvallasýslu,
lagningu Búðarhálslínu 1 og lagn-
ingu vega á Búðarhálsi með því skil-
yrði að bætt verði fyrir umhverfis-
áhrif vegna gróðurlendis sem tapist
af völdum Sporðöldulóns við Búðar-
háls. Það verði gert með mótvægis-
aðgerðum sem felist í endurreisn
gróðurlendis innan helgunarsvæðis
Búðarhálsvirkjunar og Búðarháls-
línu 1 eða í næsta nágrenni fram-
kvæmdasvæðisins.
„Í úrskurðinum er fallist á bygg-
ingu virkjunarinnar og í öllum aðal-
atriðum er komið til móts við sjón-
armið Landsvirkjunar. Við munum
að sjálfsögðu skoða úrskurðinn á
næstu dögum,“ sagði Friðrik Soph-
usson, forstjóri Landsvirkjunar, í
samtali við Morgunblaðið í gær.
Bygging virkjunarinnar
háð stækkun Norðuráls
Landsvirkjun hefur einnig til
skoðunar miðlunarlón við Norðlinga-
öldu en með þessum virkjunarkost-
um er stefnt að því að geta afhent
raforku vegna áætlana um stækkun
Norðuráls á Grundartanga. Fram
kom í Morgunblaðinu sl. föstudag að
Þjórsárveranefnd hefur komist að
þeirri niðurstöðu að skoða betur
áhrif Norðlingaöldulóns sem yrði
ekki hærra en 757 metra yfir sjáv-
armáli. Aðspurður segir Friðrik að
þessir tveir kostir, Norðlingaöldulón
og Búðarhálsvirkjun, myndu gera
Landsvirkjun kleift að afhenda
Norðuráli þá orku sem beðið hefur
verið um vegna stækkunar.
„Ef við fáum leyfi fyrir Norðlinga-
öldulóninu með lægsta yfirborð, sem
hefur verulega takmörkuð áhrif á
náttúruverndargildi svæðisins, þá
teljum við okkur geta afhent Norður-
ál orku á þeim tíma [árið 2004], sem
þeir biðja um,“ segir Friðrik Sophus-
son.
Hann sagði jafnframt að ekki yrði
ráðist í byggingu virkjunarinnar
nema til að svara aukinni raforku-
þörf Norðuráls vegna fyrirhugaðrar
stækkunar álversins.
7 ferkílómetra Sporðöldulón
Í niðurstöðu Skipulagsstofnunar
er gert ráð fyrir að samráð verði haft
við Landgræðslu ríkisins, Náttúru-
vernd ríkisins og hlutaðeigandi sveit-
arstjórnir um útfærslu þessara að-
gerða.
Fyrirhuguð Búðarhálsvirkjun er
allt að 120 MW vatnsaflsvirkjun og
er aukin orkuvinnslugeta raforku-
kerfisins með tilkomu virkjunarinnar
áætluð allt að 520 GWh á ári. Með
virkuninni er nýtt um 40 metra fall á
milli frávatns Hraun-
eyjafossstöðvar og Sult-
artangalóns.
Fylgir virkjuninni
lagning Búðarhálslínu
sem er 17 km löng, 220
kV háspennulína frá
stöðvarhúsi virkjunar-
innar að tengivirki Sultartangavirkj-
unar. Stífluð verður Kaldakvísl rétt
ofan ármóta Tungnaár og Köldu-
kvíslar og myndast með því 7 ferkíló-
metra lón sem kallað hefur verið
Sporðöldulón. Verður það skammt
norðan við stöðvarhús Hrauneyja-
fossvirkjunar.
Með byggingu Búðarhálsvirkjun-
ar er verið að virkja síðasta virkjan-
lega fallið, auk Vatnsfellsvirkjunar, á
milli Búrfellsvirkjunar og Þórisvatns
og verið að nýta enn frekar vatns-
miðlanir og veitur sem fyrir eru á
Þjórsár- og Tungnaársvæðinu.
Tveir kostir við byggingu Búðar-
hálsvirkjunar voru kynntir í mats-
skýrslu. Annars vegar Búðarháls-
virkjun efri með 7 ferkílómetra lóni,
sem er valkostur framkvæmdaraðila
og sá kostur sem Skipulagsstofnun
hefur nú fallist á. Hins vegar var svo
kynntur sá kostur að reisa svonefnda
Búðarhálsvirkjun neðri með 21 fer-
kílómetra Langöldulóni en Skipu-
lagsstofnun telur ljóst að sá kostur
hefði verulega meiri heildarumhverf-
isáhrif í för með sér.
Landsvirkjun gerir ráð fyrir að
framkvæmdir við virkjun og lagn-
ingu lína taki um þrjú ár. Ákvörðun
um upphaf framkvæmda sé hins veg-
ar háð eftirspurn eftir raforku. Á
byggingartíma Búðarhálsvirkjunar
er fjöldi starfsmanna áætlaður allt að
300 manns og að fjöldi ársverka í
heild verði um 500. Eftir að virkjun
kemst í fullan gang verður stöðin
hins vegar að jafnaði mannlaus.
4 km aðrennslisgöng
undir Búðarháls
Skv. matsskýrslu Landsvirkjunar
er gert ráð fyrir þeirri megintilhögun
við Búðarhálsvirkjun að stífla sé
byggð yfir farveg Köldukvíslar
skammt fyrir ofan ármótin við
Tungnaá og yfir útfall Hrauneyja-
fossstöðvar. Stíflan verður um 24 m
há þar sem hún er hæst og um 2.300
m löng. Með stíflu við Köldukvísl
myndast Sporðöldulón, og er áætluð
stærð þess um 7 ferkílómetrar að
flatarmáli við venjulegt rekstrar-
vatnsborð. Lónið mun aðallega fylgja
árdal Köldukvíslar en einnig ná lít-
illega inn á Þóristungur. Rúmtak
lónsins verður um 26 Gl. Um 4 km að-
rennslisgöng verða gerð frá inntaks-
virki við Sporðöldulón undir Búðar-
háls að jöfnunarþró og stöðvarhúsi
við Sultartangalón. Stöðvarhúsið
verður ofanjarðar, grafið
inn í hlíð Búðarháls vestan
megin.
Leggja þarf vegi um
virkjunarsvæðið og brúa
þarf Tungnaá og leggja
veg að stöðvarhúsi vænt-
anlegrar virkjunar. Þá er
gert ráð fyrir stíflun Köldukvíslar og
einnig frárennsli Tungnaár frá
Hrauneyjafossstöð, rétt austan við
ármót þeirra við Þóristungur. Við
þessa framkvæmd myndast uppi-
stöðulón, svonefnt Sporðöldulón. Er
áætlað að leiða vatnið í göngum
gegnum Búðarháls að stöðvarhúsi
við Sultartangalón.
Helstu umhverfisáhrif
yrðu vegna Sporðöldulóns
Fram kemur í niðurstöðu Skipu-
lagsstofnunar að helstu umhverfis-
áhrif af völdum virkjunarinnar verða
vegna myndunar Sporðöldulóns, en
við það skerðist gróðurlendi, bú-
svæði fugla og menningarminjar og
breyting verður á landslagi. Fjár-
réttin Byrgisver og náttstaðirnir
Miðtungur og Fremstatunga munu
fara undir vatn. Telur Skipulags-
stofnun mikilvægt að Byrgisver
verði mælt upp og kannað af forn-
leifafræðingi áður en framkvæmdir
hefjast og haft verði samráð við Þjóð-
minjasafnið áður en fornleifum á
svæðinu verður raskað. Þá segir
stofnunin að sjónræn áhrif vegna
lónsins verði nokkur.
Tap á gróðurlendi verði nokkuð en
þó muni framkvæmdin ekki skerða
fágætar tegundir gróðurs en fram-
kvæmdasvæði sé á mörkum hálendis
og láglendis þar sem gróðurþekja er
lítil, og hvert gróðursvæði mikilvæg
fræuppspretta. Því geti dregið úr
getu svæðisins og nærliggjandi
svæða til sjálfuppgræðslu.
Í úrskurði Skipulagsstofnunar
segir að við athugun stofnunarinnar
hafi í umsögnum og athugasemdum
komið fram rökstuddar ábendingar
frá ýmsum aðilum um að bæta þurfi
með landbótaaaðgerðum það gróður-
tap sem óhjákvæmilega hljótist af
Sporðöldulóni.
Kærufrestur til 13. júní
Í niðurstöðum Skipulagsstofnunar
segir að umhverfisáhrif vegna taps á
gróðurlendi af völdum Sporðöldulóns
við Búðarháls kalli á að bætt verði
fyrir þau með mótvægisaðgerðum
sem felist í endurreisn gróðurlendis,
„þ.e. framkvæmdaraðili komi af stað
og/eða hraði gróðurframvindu á lítt
grónu eða örfoka landi.
Við landbótaaðgerðir skal hafa
hliðsjón af staðsetningu, stærð, um-
fangi og eðli þess gróðurlendis sem
fer forgörðum. Innan helgunarsvæð-
is Búðarhálsvirkjunar, eins og það er
markað í tillögu að deiliskipulagi
Búðarhálsvirkjunar og Búðarháls-
línu 1, er svæði sem í Svæðisskipu-
lagi Miðhálendis Íslands 2015 er af-
markað sem landgræðslusvæði. Að
auki eru leiddar að því líkur í fram-
lögðum gögnum framkvæmdaraðila
að breytingar á grunnvatnsstöðu af
völdum Sporðöldulóns innan fyrr-
nefnds svæðis geti leitt til þess að
gróðurvinjar myndist. Skipulags-
stofnun telur eðlilegt að landbótaað-
gerðir framkvæmdaraðila fari fram
innan þessa svæðis. Að öðrum kosti
skulu landbótaaðgerðir fara fram í
næsta nágrenni framkvæmdasvæðis
á svæði sem samkomulag næst um
við umráðaaðila lands og sveitarfélög
í nágrenni framkvæmdasvæðisins,“
segir m.a. í niðurstöðum Skipulags-
stofnunar.
Hægt er að kæra þennan úrskurð
Skipulagsstofnunar til umhverfisráð-
herra og er kærufrestur til 13. júní.
Virkjun og lón í Norð-
lingaöldu duga til
stækkunar Norðuráls
Umhverfisáhrif
verði bætt með
endurreisn
gróðurlendis




 


   







 






 




 
 

 












Skipulagsstofnun fellst á byggingu 120 MW Búðarhálsvirkjunar