Morgunblaðið - 16.05.2001, Page 28

LISTIR
28 MIÐVIKUDAGUR 16. MAÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Í FRAMHALDI af heimsóknum
fjölda hæfileikaríkra Íslendinga til
Kanada á síðasta ári senda Kanada-
menn nú „syngjandi sendiherra“ til
Íslands. Fyrstu tónleikar sópran-
söngkonunnar Sigrid Carole Thor-
steinsson Davis, öðru nafni Carole
Davis, og undirleikara hennar, Har-
olds Brown, verða á vegum Tíbrár
tónleikaraðarinnar í Salnum í Kópa-
vogi í kvöld kl. 20. Þau munu einnig
halda tónleika á Seyðisfirði, Akur-
eyri, Sauðárkróki og Ísafirði.
Carole Davis er viðurkennd kana-
dísk söngkona af íslensku bergi brot-
in. Hún fæddist og ólst upp í Winni-
peg; foreldrar hennar voru báðir
íslenskir, en áttu rætur að rekja til
Sauðárkróks og Akraness. Undir-
leikari hennar, Harold Brown, hefur
haft löng kynni af íslensk-kanadísku
samfélagi og ólst upp í Íslendinga-
byggðum í Saskatchewan í Kanada,
en fyrstu tónlistarkennar hans voru
einmitt Íslendingar. Carole og Har-
old kynntust í Banff School of Fine
Arts og hófst þá áralangt samstarf
þeirra.
Frönsk og ensk sönglög
í uppáhaldi
Carole stundaði söngnám við
Frankfurter Musikhochshule og síð-
an í Vancouver, Victoria í Bresku
Kólumbíu og í Banff School of Fine
Arts. Carole Davis kveðst nær ein-
göngu syngja á tónleikum, en lítið í
óperum. Ljóðasöngur er hennar fag,
og þar eru frönsku sönglögin í sér-
stöku uppáhaldi, en hún hefur einnig
dálæti á sönglagahefð enskumælandi
þjóða. Hún hefur flutt endurreisnar-
tónlist með Vancouver Early Music
Society og sungið á Vancouver Art
Gallery-tónleikum. Í óperudeildinni
hefur Carole sungið hlutverk móður-
innar í óperunni Amahl og nætur-
gestunum, eftir Menotti, við góðan
orðstír. Hún hefur einnig komið fram
í Kanadíska ríkisútvarpinu, CBC og
nýverið söng hún Romanzen Suite
eftir Dimitri Sjostakovitsj fyrir kan-
adíska útvarpshlustendur. Vancouv-
er Magazine hældi sérstaklega glæsi-
legri sópranrödd Carole fyrir
flutning hennar á sönglögum eftir
Aaron Copland árið 1996.
Þetta er í þriðja sinn sem Carole
Davis heimsækir Ísland, en hún hef-
ur þó aldrei haldið tónleika hér fyrr.
„Þessi tónleikaferð hefur verulegt
gildi fyrir mig, jafnt persónulega sem
fagmannlega. Tónleikar eru nánasta
og dýpsta tjáskiptaform mannfólkins
og að fá tækifæri til að geta tjáð sig á
þennan hátt eru forréttindi. Ég
hlakka sérstaklega til að koma með
tónlist mína til lands forfeðra minna.“
Sólin særð fram að indíánasið
Á dagskrá tónleikanna verða með-
al annars verk eftir kanadísk og ís-
lensk tónskáld. Kanadísku verkin
sem þau Carole og Harold flytja eru
Haida Songs eftir Jean Coulthard og
Green Rain eftir Violet Archer. Jean
Coulthard var afar áhugavert tón-
skáld að sögn Carole Davis. „Hún var
frá Vancouver og það er ekki langt
síðan hún lést. Tónlist hennar er afar
indæl og auðvelt að njóta hennar.
Haida-söngvarnir tveir eru róman-
tískir, en tiltölulega nýlega samdir.
Lögin eru samin við ljóð Haida-ind-
íána sem byggja ströndina og Queen
Charlotte-eyjar í Bresku Kólumbíu.
Haida-indíánarnir eiga sér mjög lif-
andi og sterka menningu. Fyrri
söngurinn er ástarljóð um konu sem
er afar falleg en köld; kunnuglegt
þema í karlaheimi,“ segir Carole og
hlær, „en seinna lagið er sungið í
orðastað indíánahöfðingjans sem
ákallar sólina og hvetur hana til að
brjótast út gegnum regnið, en eins og
þið vitið kannski rignir mikið í
Bresku Kólumbíu, og sérstaklega á
Queen Charlotte-eyjum. Hann notar
alla sína andlegu krafta til að særa
fram sólskin til að auðvelda indíán-
unum veiðar og dagleg störf.“ Carole
segist unna þessum lögum af mörg-
um ástæðum; þau séu falleg og að-
gengileg og að í þeim renni saman
evrópsk menning og menning frum-
byggja Kanada.
Lagið Green Rain er samið við ljóð
eftir Dorothy Livesay sem er vinur
píanóleikara Carole, Harolds Brown.
Carole segir lagið framkalla á falleg-
an hátt minningar sem maður gæti
átt um afa sinn eða ömmu, og segir
það viðeigandi í heimsókn sinni til
lands forfeðranna.
Íslensku sérhljóðarnir
hljómfagrir
Íslensku verkin á efnisskránni eru
eftir Sigfús Halldórsson, Jórunni
Viðar, Jón Ásgeirsson og Jón Nordal
og syngur Carole þau á íslensku.
„Þótt foreldrar mínir töluðu bæði
íslensku var okkur krökkunum ekki
kennd íslenska heima. Þetta er mið-
ur, því þið eigið mörg falleg íslensk
sönglög. Íslenska er fallegt mál að
syngja á; sérhljóðarnir sérstaklega
hljómfallegir, og ég nýt þess mjög að
syngja þessi lög. Það hjálpar mér
auðvitað að ég heyrði íslensku mikið
talaða þegar ég var krakki. Íslend-
ingarnir vestra voru afar stoltir af
uppruna sínum, en einhverra hluta
vegna varð íslenska tungan útundan
vegna þess að notin fyrir hana hurfu
smátt og smátt með kynslóðunum.
Nú er þetta hins vegar að breytast
aftur og áhugi Vestur-Íslendinga á
máli forfeðranna að vakna, og sjálf
vildi ég gjarnan kunna málið.“
Auk sönglaganna leikur Harold
Brown á píanó Rondo K551 eftir
Mozart og tvö Intermezzi eftir
Brahms, en eftir hlé flytja þau söng-
lög eftir Gustav Mahler og Gabriel
Fauré.
Vestur-íslenska söngkonan Carole Davis heldur fimm tónleika á Íslandi
Indíánskir
regnsöngvar
og íslensk
sönglög
Morgunblaðið/Jim Smart
Carole Davis og Harold Brown á æfingu í Salnum.
 HÁVÆRASTA röddin í höfði
mínu er sjöunda ljóðabók Margrétar
Lóu Jónsdóttur.
Þessi nýja
ljóðabók Mar-
grétar Lóu geym-
ir fjóra kafla, Há-
værustu röddina í
höfði mínu, Góða
daga, Stundum
þykja mér öll ljóð
vera góð og Vind-
hviðu. „Ástin og
aðrar tilfinningar
mannanna eru
meðal yrkisefna
Margrétar Lóu. Ljóð hennar geyma
tæra rödd og hún yrkir um hluti sem
koma lesandanum við og hreyfa við
honum,“ segir í kynningu.
Margrét Lóa er fædd árið 1967.
Hún lærði íslensku og heimspeki við
Háskóla Íslands og heimspeki á
Spáni. Hún hefur ritstýrt listtímarit-
inu Andblæ frá því um áramótin
1999–2000.
Útgefandi er Edda – miðlun og út-
gáfa. Bókin er 64 síður.
Nýjar bækur
Margrét Lóa
Jónsdóttir
 ELSKU mamma er ætluð
yngstu kynslóðinni. Þar segir frá
Jóa og mömmu sem fara í feluleik.
Jói er hann og mamma felur sig –
mjög vel. Lesendur hjálpa Jóa að
finna mömmu sína með því að
gægjast á bak við flipa á hverri
opnu. Að lokum gefur mamma sig
fram og þá bregður Jói á leik. Bók-
in gleður börn frá eins árs og upp í
að minnsta kosti fjögurra ára aldur.
Elsku mamma er fyrsta bók
belgíska höfundarins Guido van
Genechten sem þýdd er á íslensku
en hann hefur sent frá sér fjölda
myndabóka sem gefnar hafa verið
út víða um heim. Sigþrúður Gunn-
arsdóttir þýddi.
Útgefandi er Edda – miðlun og
útgáfa. Verð: 1.490 kr.
 ERTU svona, Einar Áskell?
heitir ný bók um þennan þekkta
strák eftir Gunillu Bergström í
þýðingu Sigrúnar Árnadóttur.
Þar segir frá leik Einars og vina
hans í kofa sem þau hafa gert
uppi í tré og merkilegri keðju sem
hægt er að læsa kofanum með. Að
lásnum er aðeins til einn lykill og
hans gæta allir eins og sjáaldurs
auga síns. Þegar lykillinn hverfur
er gamanið búið – sérstaklega fyr-
ir Einar Áskel sem sá hann síðast.
En eins og venjulega leysast mál-
in, að þessu sinni með hjálp úr
óvæntri átt.
Útgefandi er Edda – miðlun og
útgáfa. Bókin er 24 bls., prentuð í
Danmörku. Verð: 1.790 kr.
 ASPECTS of Arctic and Sub-
Arctic History. Proceedings of the
International Congress on the
History of the Arctic and Sub-
Arctic Region, Reykjavík, 18–21
June 1998. Bókin hefur að geyma á
sjöunda tug fyrirlestra eftir fræði-
menn frá ellefu löndum. Fyrirlestr-
arnir voru fluttir á alþjóðaráðstefnu
um sögu norðurslóða – norð-
urheimskautssvæðisins og nálægra
landa – sem haldin var í Reykjavík
18.–21. júní 1998. Þetta var fyrsta
alþjóðaráðstefnan um sögu norð-
urslóða sem haldin hefur verið.
Þrjú meginefni voru á ráðstefnunni:
miðstjórnarvald og jaðarsvæði,
menning innfæddra og áhrif að ut-
an og landbúnaður. Einnig voru á
dagskrá ráðstefnunnar þrjú svo-
kölluð hringborðsefni þar sem fáir
fyrirlestrar voru fluttir um hvert
efni: sögustaðir og minjavarsla,
siglingar í norðurhöfum fyrir tíma
iðnbyltingar og staða lýðveldisins
Karelíu innan Sovétríkjanna á
þriðja og fjórða áratug 20. aldar.
Enn fremur voru fluttir á þriðja tug
stakra fyrirlestra um margvísleg
efni sem varða sögu norðurslóða.
Ritstjórar eru Ingi Sigurðsson
og Jón Skaptason.
Útgefandi er Háskólaútgáfan í
samvinnu við Sagnfræðistofnun
Háskóla Íslands, utanríkisráðu-
neytið og Stofnun Vilhjálms Stef-
ánssonar. Bókin er 623 bls. Verð:
4.500 kr. í bandi, en 3.500 kr.
óbundin.
FRUMSÝNT verður á föstudag í
Félagsheimilinu Klifi í Ólafsvík
leikritið Fróðárundur. Leikritið er
byggt á frásögn Eyrbyggju um at-
burði sem áttu að hafa gerst á bæn-
um Fróðá árið 1000. Segir þar frá
einhverjum mesta draugagangi
sem um getur í Íslandssögunni.
,,Leikritið fylgir frásögn Eyr-
byggju í meginatriðum en reynt er
að fjalla um atburði á gamansaman
hátt og leitast við að draga fram
hinar gráglettnu hliðar á atvikum
og persónum sögunnar,“ segir Jón
Hjartarson, leikstjóri og höfundur
verksins. Hann þekkir vel sögusvið-
ið, enda fæddur og uppalinn á Hell-
issandi og af þeirri kynslóð þar sem
Íslendingasögurnar voru mikið
lesnar í æsku, eins og hann segir
sjálfur. Jón segist hafa verið beðinn
um að semja verkið í fyrrasumar og
byrjaði þá að velta fyrir sér hvernig
mætti setja Fróðárundrin á leik-
svið. Leikritið byggist bæði á töl-
uðu máli og söng, en í verkinu eru
alls tólf söngvar sem Pétur Grét-
arsson hefur samið tónlist við. ,,Það
er mjög spennandi fyrir byggð-
arlög að rækta sína sögu eins og
farið er að gera í ríkari mæli víða
um landið, ekki síst í tengslum við
ferðamennsku,“ segir Jón og bend-
ir á að með leikritinu sé umfram
allt ætlunin að gera söguna um
Fróðárundrin aðgengilega fyrir al-
menning.
Fróðárundrin segja eins og áður
sagði frá undarlegum atburðum
sem gerðust á bænum Fróðá í kjöl-
far þess að kona nokkur, Þórgunna
að nafni, andast á bænum. Hún var
þar gestkomandi og hafði með sér
torgæta gripi, eins og sagt er frá í
Eyrbyggju. Eftir andlát Þórgunnu
grípur um sig sótt sem veldur
miklu fári og felldi 12 manns áður
en yfir lauk. Og þeir sem deyja úr
sóttinni ganga aftur og verður þá
illa vært á bænum Fróða.
Alls taka þrettán leikarar þátt í
sýningunni en auk þess leikur
hljómsveitin Klakabandið með í
verkinu. Framkvæmdastjóri sýn-
ingarinnar er Eygló Egilsdóttir,
hótelstjóri Hótels Höfða í Ólafsvík,
en hún er jafnframt helsti frum-
kvöðullinn að sýningunni. Þess má
að lokum geta að á frumsýning-
ardaginn, 25. maí, verður boðið upp
á vettvangsferð um slóðir Fróð-
árundra undir leiðsögn Sæmundar
Kristjánssonar í Rifi. Aðeins er gert
ráð fyrir tveimur sýningum nú í
vor, 25. og 27. maí, en ætlunin er að
taka þráðinn upp að nýju með
haustinu. Þá er einnig stefnt að því
að geta sett upp brot úr sýningunni
fyrir ferðamannahópa sem leggja
leið sína um Snæfellsnesið.
Fróðár-
undur
endur-
vakin
Morgunblaðið/Elín Una Jónsdóttir
Leikhópurinn æfir stíft fyrir frumsýningu. Mikil eftirvænting er í bænum að sjá Fróðárundrin endurvakin.
Ólafsvík. Morgunblaðið.