Morgunblaðið - 02.12.2001, Blaðsíða 24

24 SUNNUDAGUR 2. DESEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
FYRIR um tveimur árumhafði starfsemi hugbúnað-arfyrirtækisins Hugvitssprengt utan af sér hús-
næðið. Í stað þess að fara í hefð-
bundna leit að húsnæði sneri fyr-
irtækið sér til bræðranna Sigurðar
Gísla og Jóns Pálmasona hjá Hag-
kaupum sem þá þegar voru komnir
af stað með hugmyndir um há-
tæknigarð. Þetta samstarf leiddi
að lokum til þess að hugmynd um
hátæknigarð, eða þekkingarþorp, í
Urriðaholti í Garðabæ varð til.
Þessir aðilar stofnuðu saman
fyrirtækið Þekkingarhúsið ehf. til
að standa að undirbúningi og
skipulagningu hátæknigarðsins.
Þekkingarhúsið vann deiliskipu-
lagstillögu í nánu samstarfi við
Garðabæ og Styrktar- og líknar-
sjóð Oddfellowreglunnar sem á
landið og átti að undirrita leigu-
samning Þekkingarhússins við
Oddfellowregluna í gær.
200–300 þúsund fermetrar
undir hátæknigarð
Urriðavatnsland er 403 ha. jörð í
landi Garðabæjar. Landið sem
skipulagt er undir hátæknigarðinn
er 82 ha. að stærð. „Á því svæði
getum við byggt hús upp á 200–
300 þúsund fermetra og mun upp-
bygginging taka 20–30 ár,“ segir
Ingvar Kristinsson, framkvæmda-
stjóri samningamála hjá GoPro
Landsteinum, en Hugvit er nú
hluti af því fyrirtæki.
„Það þarf mikla framsýni fyrir
verkefni eins og þetta og hefur
Oddfellowreglan frá upphafi sýnt
því mikinn áhuga og skilning sem
endurspeglast í þeim samningum
sem við höfum nú undirritað.“ Að
mati Ingvars er varla hægt að
finna betri staðsetningu fyrir há-
tæknigarð á Íslandi og vó stað-
setningin þyngst í þeirri ákvörðun
að byggja garðinn í Urriðaholti.
„Það er mikilvægt að bakland,
eða íbúabyggð, í næsta nágrenni
hátæknigarðsins sé sterkt,“ segir
Ingvar. „Í 5–7 kílómetra radíus frá
Urriðaholti eru 100.000 íbúar. Það
er stutt í vinnuafl, nálægð við nátt-
úruna er mikil og góðar vegteng-
ingar verða til Reykjavíkur og suð-
ur á Keflavíkurflugvöll.“
Þekkingin á einum stað
En til hvers að stefna fyrirtækj-
um í hátækniiðnaði saman á einn
stað? Ingvar segir hugmyndafræð-
ina ganga út á það að fólk í svip-
uðum greinum hittist, ræði málin
og í kjölfarið verði oft til hug-
myndir og samstarf. Um leið og
fólkinu er safnað saman er þekk-
ingunni safnað saman.
Það eru ákveðin grundvallarat-
riði sem verða að vera fyrir hendi
til að samfélag sem þetta þrífist og
er háskólastarfsemi eitt þeirra. „Á
svæðum sem þessum verður að
vera háskóli. Saman geta háskól-
inn og iðnaðurinn komið á fót
rannsóknar- og þróunarstofnun
sem er báðum aðilum í hag.“
Stefnt er að því að ná fram
ákveðnum eiginleikum, þ.e. að iðn-
aðurinn geti sótt í þekkingu há-
skólanna og skapað með samstarfi
nýjar lausnir og ný tækifæri.
„Báðir aðilar græða því háskólinn
getur aftur nýtt sér iðnaðinn til að
tengja starfsemi sína atvinnulífinu
og skapað verkefni. Dæmi erlendis
frá sýna að í svona umhverfi verða
ný fyrirtæki til. Nálægðin er nauð-
synleg. Fólk þarf að hittast, spjalla
saman og viðra hugmyndir sínar.“
Ekki kemur til greina að stofna
nýjan háskóla við hátæknigarðinn
en viðræður við háskólana í land-
inu hafa þegar farið fram. „Við-
brögðin hafa verið jákvæð,“ segir
Ingvar. „Það eru ákveðnar hreyf-
ingar í háskólunum og við sjáum
það fyrir okkur að einn eða fleiri
komi að þessu verkefni með okk-
ur.“ Hann telur verkfræði og raun-
vísindi eiga vel við þá starfsemi
sem fram mun fara í hátæknigarð-
inum og myndu þessar greinar
þjóna henni best.
„Á Íslandi útskrifast fáir úr
verkfræði og raunvísindum miðað
við nágrannalönd okkar og er það
miður. Ef við viljum breyta okkar
atvinnulífi verður þetta að breyt-
ast líka. Hátæknigarður gæti verið
leið til að bæta úr þessu og ná
tengingu milli námsins og iðnaðar-
ins.“
Eiginleikar íslensks
samfélags aðdráttarafl
Ingvar segir reynsluna sýna að
fyrirtæki í þekkingariðnaði leiti
inn í umhverfi sem þetta með sitt
þróunarstarf. „Ég held að þegar
erlend fyrirtæki finna svæði sem
þetta á Íslandi muni þau koma og
byggja upp sinn þróunargarð, því
hér er allt til alls. Hinn íslenski ör-
markaður veitir kjörin tækifæri til
að þróa og skapa nýjar lausnir.
Það er mikill hraði í íslensku sam-
félagi, hér getur fámennur hópur
fólks náð sama árangri fyrr en
stærri hópur getur erlendis. Ís-
lendingar eru mjög fljótir að til-
einka sér nýjungar og sú stað-
reynd og hraðinn sem hér er
skiptir afskaplega miklu máli. Út-
lendingar eru farnir að átta sig á
þessu og koma til með að vilja
nýta sér þessa eiginleika og við
eigum auðvitað að nýta okkur þá
líka til að laða að erlend fyrir-
tæki,“ segir Ingvar.
En þeir koma ekki ef hér er ekki
að finnna hentugt húsnæði. „Þeir
koma heldur ekki ef aðstaða fyrir
starfsmenn er ekki fyrir hendi. Er-
lendir starfsmenn vilja koma með
fjölskyldurnar sínar, vilja að mak-
inn fái starf við sitt hæfi og að
börnin geti gengið í skóla.“
Samkvæmt tillögum verður rek-
inn leikskóli og grunnskóli fyrir
enskumælandi börn í tengslum við
íbúahverfi innan svæðisins. „Um
er að ræða nokkurs konar stúd-
entaíbúðir fyrir t.d. gestaprófess-
ora og útlent starfsfólk sem vill
búa hér í nokkur ár. Þetta er þjón-
usta sem klárlega þarf að vera fyr-
ir hendi við hátæknigarð sem
þennan.“
Fjölskylduvænt umhverfi
Þegar komið er að garðinum
mun blasa við bygging sem er
töluvert hærri en aðrar á svæðinu.
Þar verður öll helsta þjónustan til
húsa. Þessi bygging verður sú
fyrsta sem mun rísa í Urriðavatns-
landi. Út frá þeirri byggingu munu
rísa lágreistari hús þar sem fyr-
irtæki geta leigt aðstöðu. Húsin
verða lágreist, gangarnir opnir og
breiðir og öll þjónusta verður á
jarðhæðum húsanna, svo sem
verslanir, veitingahús og annað.
Í fyrsta áfanga, sem mun rísa á
tímabilinu 2002–2007, er sam-
kvæmt deiliskipulagstillögunni
gert ráð fyrir að reisa miðjukjarn-
ann og í aðalbyggingunni verður
m.a. ráðstefnumiðstöð með veit-
ingasölum, skrifstofum, rannsókn-
arstofum og frumkvöðlasetri. Enn-
fremur er gert ráð fyrir mennta-
stofnun á háskólastigi, bókasafni,
svo og margskonar þjónustustarf-
semi, s.s. veitingastöðum, verslun-
um, banka, leikskóla, heilsurækt
og fleiru. Yfirbyggðar göngugötur
koma til með að tengja bygging-
arnar saman.
Ekki er gert ráð fyrir íbúðum í
fyrsta áfanga, en alls verður þó
byggt 57.500 m² húsnæði, 19.000
m² fyrir háskóla, 14.000 m² sam-
eiginlegt rými og þjónustustarf-
semi og loks 24.000 m² skrifstofu-
húsnæði. Þar af mun starfsemi
Landsteina Go-Pro Group nýta um
fjórðung þess húsnæðis.
„Öll fyrirtækin sem þarna koma
til með að vera þurfa mötuneyti,
upplýsinganet og aðra þjónustu
sem hægt er að sameinast um til
að lækka kostnað,“ segir Ingvar.
„Grunnhugmyndin, sem okkur
finnst mjög mikilvæg, er sú að
starfsfólkið fái alla þá þjónustu
sem það þarfnast á svæðinu. Við
viljum að umhverfið sé fjölskyldu-
vænt og við viljum skapa lifandi og
öflugt mannlíf á svæðinu. Þess
vegna er mikilvægt að hafa þjón-
ustu á borð við kaffihús og líkams-
ræktarstöðvar. Með því skapast
samfélag starfsmanna þó að þeir
komi ekki til með að búa á svæð-
inu.“
Hversu marga garða?
Stefnt er að því að stofna fast-
eignafélag sem mun sjá um að
byggja og leigja húsnæði á svæð-
inu. „En það verður ekki skilyrði
að allar byggingar verði byggðar
og í eigu þessa fasteignafélags. Ef
aðrir aðilar vilja byggja sín hús er
því ekkert til fyrirstöðu,“ segir
Ingvar.
Ekki fær hvaða starfsemi sem
er aðstöðu í Urriðaholti. Í deili-
skipulagi er tilgreint hvaða starf-
semi má hafa þar aðsetur og hver
ekki. Þar stendur að byggingar
sem komi til með að rísa á svæðinu
séu ekki ætlaðar undir eftirtalda
starfsemi: Almennar íbúðir, mat-
vælaframleiðslu, fiskverkun, véla-
verkstæði og þungaiðnað.
Næstu skref Þekkingarþorpsins
og Garðabæjar, þar sem nú er búið
að semja við Oddfellowregluna um
leigu á landinu, eru að kynna fyr-
irhugaða starfsemi heima og er-
lendis, en deiliskipulagstillagan
var auglýst 9. nóvember og rennur
frestur til að skila inn athuga-
semdum út 22. desember nk.
„Eitt grundvallaratriði sem
verður að vera fyrir hendi svo að
hægt sé að hefjast handa við upp-
byggingu á svæðinu er að sam-
komulag hafi náðst við háskóla um
starfsemi innan hátæknigarðsins.
Slíkt samstarf þarf hins vegar að
undirbúa vel og það tekur tíma.“
Háskóli Íslands hefur í hyggju
að reisa þekkingarþorp á háskóla-
svæðinu. Er markaður fyrir tvö
þekkingarþorp eða hátæknigarða á
Íslandi?
„Ég sé ekki að það verði pláss
fyrir tvo hátæknigarða á höfuð-
borgarsvæðinu eins og við þekkj-
um þá hjá Þekkingarhúsinu.
Áform Háskóla Íslands í Vatns-
mýrinni eru miklu fremur til að
bæta úr aðstöðu fyrir háskólann
sjálfan og eins er ákveðinn áhugi á
að færa nokkrar tæknistofnanir í
meiri nálægð við háskólann. Þetta
er fínt og það er alveg örugglega
þörf fyrir þetta. En það mun að-
eins einn hátæknigarður verða til
sem þroskast og þróast á forsend-
um atvinnulífsins í samvinnu við
háskóla sem saman koma sér upp
rannsóknarsetrum. Sá hátækni-
garður verður á Urriðaholti.“
Ef allt gengur eftir má vænta
þess að hátæknigarður í Urriða-
holti taki að rísa á næsta ári. „Það
vantar tilfinnanlega hér á Íslandi
stað þar sem hægt er að starf-
rækja fyrirtæki sem starfa á svip-
uðum nótum,“ segir Ingvar. „Sam-
skipti milli fólks eru afar mikilvæg
í þessum hátækni- og þekkingar-
iðnaði og fólk þarf að hittast, ræða
málin og fá hugmyndir. Þess vegna
viljum við reisa hátæknigarð.“
Tillögur um uppbyggingu hátæknigarðs í Urriðaholti í Garðabæ eru vel á veg komnar
Nálægðin er nauðsynleg
Morgunblaðið/Golli
Tryggvi Jónsson formaður, Ingvar Kristinsson og Jón Pálmason sitja í stjórn
Þekkingarhússins ehf., sem vinnur að skipulagi hátæknigarðsins.
Mynd/Tekton
Séð yfir Urriðaholtsland og hvar hátæknigarðurinn kemur til með að rísa.
Hátæknigarður mun taka að rísa í Urriðaholti í
Garðabæ næstu árin ef allt gengur eftir. Sunna Ósk
Logadóttir komst að því að auk háskólastofnana,
fyrirtækja á hátæknisviði og fjölbreytilegrar þjón-
ustu, svo sem heilsugæslu og heilsuræktar, verður
þar væntanlega rekinn leikskóli og grunnskóli fyr-
ir starfsmenn garðsins.
SAMKVÆMT skilgreiningu sem
kemur fram í deiliskipulagstillögu að
Hátæknigarði í Urriðaholti „er há-
tæknigarður staður þar sem innlend
og erlend fyrirtæki í hátækniiðnaði
nýta sér íslenskt umhverfi til þróun-
ar og prófunar. Þar mætast mennta-
stofnanir og iðnaður í rannsóknar-
og þróunarstarfi og þar er frum-
kvöðlum á þessu sviði hjálpað til
dáða“. Ennfremur segir að hátækni-
iðnaður sé t.d. upplýsingatækniiðn-
aður og undir hann flokkist einnig
erfða-, lyfja-, og lífefnafræðirann-
sóknir og þróun og ýmiss konar ann-
ar þekkingariðnaður.
„Íslenski örmarkaðurinn og um-
hverfið er vopn íslensku hátæknifyr-
irtækjanna í samkeppni á erlendum
mörkuðum. Á Íslandi er hægt að
þróa og prófa nýjar lausnir hraðar og
í smærri hópum en víða annars
staðar. Íslensk fyrirtæki, stofnanir,
stjórnvöld og einstaklingar eru tilbú-
in að prófa nýja hluti og tilbúin að
taka þátt í þróunarstarfi þegar eftir
því er leitað. Á Íslandi er hátt tækni-
og þekkingarstig sem íslensk há-
tæknifyrirtæki geta nýtt sér við sitt
þróunarstarf.“
Fyrirtækið Þekkingarhúsið ehf.
var stofnað í maí 2000 með það að
markmiði að undirbúa, skipuleggja
og reka hátæknigarðinn, en að því
standa ýmsir fjárfestar og fyrirtæki í
hátækniiðnaði, Viskusteinn, félag í
eigu þeirra bræðra Sigurðar Gísla og
Jóns Pálmasona og nokkurra ann-
arra einstaklinga, Íslenski hugbún-
aðarsjóðurinn, GoPro Landsteinar
Group og nokkrir einstaklingar.
Arkitektar frá Boston unnu svo
grunnhugmyndirnar að garðinum
ásamt Þekkingarhúsinu.
Þekkingarhúsið ehf. hefur í sam-
vinnu við Garðabæ og Styrktar- og
líknarsjóð Oddfellowreglunnar sem á
Urriðavatnsland unnið að framgangi
verkefnisins gagnvart öllum hags-
munaaðilum. Stefnt er að því að á
næstu 20–30 árum byggist upp há-
tæknigarður á Urriðaholti sem verð-
ur vettvangur fyrir íslensk hátækni-
fyrirtæki til að vaxa og dafna.
Hvað er hátæknigarður?