Morgunblaðið - 05.12.2001, Blaðsíða 10

FRÉTTIR
10 MIÐVIKUDAGUR 5. DESEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
FJÁRLAGANEFND fór
fram á það á aukafundi
sínum í gær að óska eftir
sundurliðuðum upplýsing-
um um kostnað vegna
einkavæðingarverkefna
ríkissstjórnarinnar á árinu
frá forsætisráðuneytinu.
Upplýsingar um þessi mál
voru veittar af hálfu for-
sætisráðuneytisins eftir að
fulltrúar í fjárlaganefnd
samþykktu að gæta trún-
aðar um upplýsingarnar. Áður hafði ráðu-
neytið hafnað því að veita upplýsingarnar á
þeirri forsendu að um væru að ræða trún-
aðarupplýsingar sem vörðuðu mikilvæga við-
skiptahagsmuni einstaklinga og spunnust af
þeirri ákvörðun miklar deilur á Alþingi á
mánudag þar sem forseti Alþingis var m.a.
sakaður um að taka afstöðu með fram-
kvæmdavaldinu gegn óskum löggjafarsam-
kundunnar um upplýsingar, en fram hefur
komið í umræðum um frumvarp til fjár-
aukalaga fyrir árið 2001, er að finna lið upp á
300 milljónir kr. vegna undirbúnings einka-
væðingar ríkisfyrirtækja. Undir lok umræðu
um frumvarp til fjáraukalaga í gærkvöldi var
farið fram á aukafund í fjárlaganefnd þar
sem fulltrúar minnihlutans í nefndinni töldu
svör forsætisráðuneytisins, þegar til kast-
anna kom, allsendis ófullnægjandi.
Andliti löggjafarvaldsins bjargað
gagnvart framkvæmdavaldinu
Einar Már Sigurðarson, einn fulltrúa Sam-
fylkingarinnar í fjárlaganefnd, upplýsti um
þetta ráðslag við upphaf þingfundar í gær,
en hann vakti einmitt máls á samskiptum
fjárlaganefndar og forsætisráðuneytisins á
mánudag. Sagði Einar Már að Ólafur Örn
Haraldsson (B) formaður fjárlaganefndar
hefði beitt sér í málinu þrátt fyrir fyrri um-
mæli forseta Alþingis og með því hafi andliti
löggjafarvaldsins gagnvart framkvæmda-
valdinu verið bjargað.
„Það var orðið við því af hálfu nefnd-
arinnar að gæta trúnaðar í málinu, en að
sjálfsögðu með þeim fyrirvara að minnihluti
nefndarinnar telur það ámælisvert að þessi
gögn þurfi að vera í trúnaði og við áskiljum
okkur fullan rétt til þess að gagnrýna það,“
sagði Einar Már. „Hins vegar teljum við
mikilvægast í málinu og fögnum því að
sjálfssögðu að umbeðnar upplýsingar muni
berast til nefndarinnar.“
Jón Bjarnason, fulltrúi Vinstri grænna í
fjárlaganefnd, sagði það alvarlegt þegar Al-
þingi og þingnefndir gætu ekki sinnt skyld-
um sínum og starfað með eðlilegum hætti.
Vakti hann athygli á því að umrædd ósk um
fjárheimild kæmi fram í
frumvarpi til fjáraukalaga
og henni væri því búið að
ráðstafa. „Þetta er eitt-
hvað sem kemur upp mjög
brýnt og Alþingi er beðið
um að taka til afgreiðslu
sem sérstakt og afbrigði-
legt verkefni sem hafi bor-
ið brátt að,“ sagði hann.
Galt varhug við þessu
alvarlega fordæmi
Jón Bjarnason sagði út af fyrir sig ekki
óeðlilegt að ræða viðkvæm málefni í trúnaði í
nefndum, en galt hins vegar varhug við því
alvarlega fordæmi sem skapaðist með því að
hægt væri með þessum hætti að skjóta sér
undan skyldum um að veita Alþingi og fjár-
veitingavaldinu umbeðnar upplýsingar.
Ólafur Örn Haraldsson sagðist hins vegar
telja að málið hefði nú fengið farsælan endi
og hefði verið unnið samkvæmt þeim farvegi
sem gilti um starfsemi þingnefnda.
Því fór hins vegar fjarri að aðrir þingmenn
stjórnarandstöðunnar, sem til máls tóku af
þessu tilefni, hafi verið sáttir við þessar lykt-
ir mála. Þannig sagðist Guðmundur Árni
Stefánsson (S) að þetta væri sér ekki nægi-
legt sem ekki sæti í fjárlaganefnd. Hann
sagðist hins vegar hafa hugsað sér að taka
þátt í umræðu og afgreiðslu um fjárauka-
lagafrumvarpið og umræddar upplýsingar
væri hluti fyrirliggjandi gagna. Steingrímur
J. Sigfússon, formaður Vinstri grænna, tók
undir þá gagnrýni og benti á að allir þing-
menn, ekki aðeins fulltrúar í fjárlaganefnd,
taki þátt í umræðum og greiði atkvæði um
fjárlög og fjáraukalög og því sé fásinna að
þeir hafi ekki allar upplýsingar um meðferð
opinbers fjár undir höndum.
Hækkun heimilda í fjárauka-
lögum upp á 610 milljónir kr.
Gagnrýni á þessa málsmeðferð setti svip
sinn á þriðju umræðu um frumvarp til fjár-
aukalaga fyrir árið 2001, sem stóð í allan
gærdag og fram á kvöld. Í upphafi þeirrar
umræðu gerði Ólafur Örn Haraldsson, for-
maður fjárlaganefndar, grein fyrir fram-
haldsnefndaráliti þar sem meirihluti nefnd-
arinnar gerir breytingartillögur upp á 610
milljónir til hækkunar frá fyrri fjárheim-
ildum sem fram komu við fyrstu og aðra um-
ræðu.
Af þeirri fjárhæð eru 365 millj. kr. vegna
endurmats á tekjum Ríkisútvarpins og lagt
er til að 98 millj. kr. af söluhagnaði Stofn-
fisks hf. verði varið til að greiða niður
rekstrarhalla Landbúnaðarháskólans á
Hvanneyri og Hólaskóla í stað þess að hon-
um verði varið til fiskeldislána eins og heim-
ild var fyrir í fjárlögum 2001. Þá er lagt til
að hluta af söluhagnaði ríkisins, alls 10 millj-
ónum kr., af jörðinni Straumi verði varið til
þess að greiða upp uppsafnaðan rekstrar-
halla Garðyrkjuskóla ríkisins frá fyrri árum.
Var það gagnrýnt harðlega af fulltrúum
stjórnarandstöðu í umræðunni, þar sem for-
maður fjárlaganefndar hefði við umræður
um fjárlög í fyrra sagt það „fortakslaust að
söluandvirði jarðarinnar Straums ætti að
verja til styrktar rekstri Skógræktar rík-
isins, enda um það fjallað í viðkomandi gjafa-
bréfum“. Því yrði ekki annað séð en að geng-
ið væri gegn ákvæðum gjafabréfsins með því
að ráðstafa hluta af söluhagnaði til að mæta
rekstrarhalla Garðyrkjuskólans.
Þessu hafnaði Geir H. Haarde (D) fjár-
málaráðherra og sagði hafa orðið að sam-
komulagi milli sín og landbúnaðarráðherra
að verja hluta söluhagnaðarins með þessum
hætti, enda væri þáttur Garðyrkjuskólans í
rannsóknum á skógrækt umtalsverður.
Stærsti hluti upphæðarinnar, eða 40 millj-
ónir, rynni hins vegar til Skógræktar rík-
isins.
Í áliti meirihluta fjárlaganefndar er einnig
lagt til að Íbúðalánasjóði verði veittar aukn-
ar lántökuheimildir í ljósi þróunar útlána það
sem af er árinu. Lánsfjármögnun hækkar
um 940 m.kr. frá fjárlögum ársins til að fjár-
magna viðbótarlán sem sjóðurinn sér um að
veita fyrir hönd sveitarfélaganna. Ennfrem-
ur er húsbréfadeild heimilað að auka lántök-
ur um 4.200 m.kr. vegna aukinnar útgáfu
húsbréfalána og áformuð lántaka til endur-
fjármögnunar á eldra húsnæðiskerfi lækkar
um 2.500 m.kr. í ljósi endurskoðunar á sjóð-
streymi Byggingarsjóða ríkisins og verka-
manna. Jafnframt er lagt til að lántökur og
útlán Byggðastofnunar verði aukin um 300
m.kr. og verði 1.600 m.kr. á árinu 2001.
Þá er lagt til að við bætist nýr liður sem
heimili Rafmangsveitum ríkisins að taka lán
er nemur allt að 780 m.kr. Þar af eru 300
m.kr. til kaupa á Rafveitu Sauðárkróks og
480 m.kr. til að standa undir hallarekstri fyr-
irtækisins vegna óarðbærra rekstrareininga.
Loks er lagt til að fjármálaráðherra verði
heimilað að veita hinu nýja hlutafélagi um
rekstur Flugstöðvar Leifs Eiríkssonar sjálf-
skuldarábyrgð er nemur allt að 2.500 m.kr.
til að standa undir endurfjármögnun lána í
árslok 2001.
VG og Frjálslyndir vilja
hafna heimild til Rarik
Í álitum 1. og 2. minnihluta fjarlaganefnd-
ar er m.a. komið að gagnrýni á ýmsa liði
frumvarpsins sem fremur eru taldir eiga
heima í fjárlagafrumvarpi næsta árs, frekar
en fjáraukalagafrumvarpi.
Í breytingartillögum Jóns Bjarnasonar og
Árna Steinar Jóhannssonar (Vg) og Guðjóns
Arnars Kristjánssonar (F) er lagt til að hafn-
að verði að gefa Rafmagnsveitum ríkisins
heimild til að kaupa Rafveitu Sauðárkróks
og að veita þeim lán að upphæð 300 millj. kr.
til þessara kaupa.
„Sveitarfélagið Skagafjörður á í miklum
fjárhagsvanda eins og mörg önnur sveit-
arfélög á landsbyggðinni. Þennan greiðslu-
vanda sveitarfélaganna á að leysa með að-
gerðum á landsvísu heildstætt.
Sveitarfélögin á suðvesturhorni landsins,
þangað sem „góðærið“ kom, keppast nú við
að efla orkufyrirtæki sín og nýta styrk
þeirra til sóknar í nýsköpun atvinnulífs. Á
meðan sjá sveitarfélögin á landsbyggðinni
hvert af öðru sér ekki fært annað en að selja
þessi fjöregg sín til að létta til bráðbirgða á
greiðsluvandanum. Lagt er til að ríkið komi
að því að leysa fjárhagsvanda Sveitarfé-
lagsins Skagafjarðar sem hluta af heildar-
lausn á landsvísu en ekki með því að afhenda
Rarik peninga til að kaupa af þeim Rafveit-
una og rýra þar með möguleika Skagfirðinga
til að sækja fram á eigin forsendum í
orkubúskap,“ segir í greinargerð með tillög-
unni.
Forsætisráðuneyti fellst á að veita upplýsingar um kostnað vegna einkavæðingar
Fjárlaganefnd
veittar upplýs-
ingar í trúnaði
Morgunblaðið/Kristinn Ingvarsson
Einar Már Sigurðarson, fulltrúi Samfylkingarinnar í fjárlaganefnd, óskaði eftir upplýs-
ingum frá forsætisráðuneyti um kostnað vegna einkavæðingar.
HALLDÓR Ásgrímsson (B) utan-
ríkisráðherra sagði á Alþingi í gær
að friðarferlinu í Mið-Austurlönd-
um, eins og það var hugsað, sé
nánast lokið. Hann sagði sjálfs-
morðsárásir Palestínumanna í Ísr-
ael um liðna helgi skelfilegar, en
harmaði um leið valdbeitingu
vegna þeirra og kvaðst enga trú
hafa á því að málið yrði leyst með
valdi. Sagði utanríkisráðherra ekki
unnt að líta á aðgerðir Ísr-
aelsmanna nú sömu augum og að-
gerðir Bandaríkjanna gegn
hryðjuverkum í kjölfar árásanna á
Bandaríkin 11. september sl.
Árásirnar ekki hluti af bar-
áttunni gegn hryðjuverkum
Össur Skarphéðinsson, formaður
Samfylkingarinnar, hóf máls á
ástandinu fyrir botni Miðjarðar-
hafs við upphaf þingfundar í gær
og benti á að Ariel Sharon, for-
sætisráðherra Ísraels, hafi lýst því
yfir nú að Ísraelar eigi í hinu al-
þjóðlega stríði gegn hryðjuverkum
og hann hefði sakað heimastjórn
Palestínu um að styðja hryðju-
verk. Hafnaði Össur þessum mál-
flutningi ísraelska forsætisráð-
herrans og innti utanríkisráðherra
eftir hans áliti á þessum ummæl-
um. Benti Össur á að mikill meiri-
hluti Alþingis hefði stutt hina al-
þjóðlegu baráttu Bandaríkjanna
gegn hryðjuverkum, en því færi
fjarri að sá stuðningur næði til
árása Ísraelsmanna nú. Vísaði
hann m.a. til mikillar ábyrgðar
Ísraels á því hvernig málum væri
komið nú, þar sem stjórnvöld í
landinu hefðu aldrei viljað standa
við friðarsamkomulagið frá Ósló
1993 og stæðu fyrir margs konar
óhæfuverkum og markvissum kúg-
unum í garð Palestínumanna.
Hvatti formaður Samfylkingarinn-
ar til þess um leið og hann for-
dæmdi árásir Hamas-samtakanna
á saklausa borgara að Norðurlönd-
in beiti sér fyrir því að Ísr-
aelsmenn verði knúnir til þess að
standa við það samkomulag og nú
þegar verði komið á samningaum-
leitunum til þess að koma í veg
fyrir frekara blóðbað.
Samstarf við Norðurlöndin
Halldór Ásgrímsson sagði að ut-
anríkisráðuneytið fylgist vel með
gangi mála í Mið-Austurlöndum og
m.a. hefði í því skyni verið haft
samband við stjórnvöld á hinum
Norðurlöndunum, en þau hefði
mun betri aðstöðu til að fylgjast
með þróun mála og meta af eigin
raun alvöru málsins.
„Við hljótum að leggja á það
áherslu, alþjóðasamfélagið, að
koma því í gang á nýjan leik, því
ekkert annað getur leyst þá alvar-
legu deilu sem þarna er,“ sagði ut-
anríkisráðherra.
Þeir þingmenn aðrir sem ræddu
þessi mál lýstu allir yfir ánægju
sinni með viðbrögð utanríkisráð-
herra. Ögmundur Jónasson (Vg)
benti m.a. á að Ísraelsstjórn geri
ekki greinarmun á herskáum harð-
línuhópum og almennu löggæslu-
liði Palestínumanna. Allir væru
settir undir sama hatt og skil-
greindir sem hryðjuverkamenn.
Lýsti Ögmundur yfir áhyggjum af
skilningi ýmissa þjóðarleiðtoga,
þar á meðal forseta Bandaríkj-
anna, að svo fremi sem Ísr-
aelsmenn setji hryðjuverkastimp-
ilinn á andstæðinga sína séu allar
aðgerðir gegn þeim réttlætanleg-
ar. Sagði hann þessa afstöðu í
senn vera varasama og frumstæða.
Hefur enga trú á að mál-
ið verði leyst með valdi
Utanríkisráðherra telur friðarferlinu fyrir botni Miðjarðarhafs nánast vera lokið