Morgunblaðið - 05.12.2001, Blaðsíða 25

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 5. DESEMBER 2001 25
SÁLMAR lífsins var einn af met-
söludiskum síðasta árs og ekki efa
ég að Sálmar jólanna muni renna út
áður en hátíð ljóssins gengur í garð.
Það væri vel, því leitun er á jafn
vönduðum og frumlegum diski helg-
uðum jólatónlist. Ekki vantar fram-
boðið; flest rusl, annað frábærlega
vandaður flutningur – en án þeirrar
skapandi tónhugsunar sem er aðal
disks Sigurðar Flosasonar og Gunn-
ars Gunnarssonar.
Þegar Sigurður og Gunnar héldu
fyrstu sálmatónleika sína í Hall-
grímskirkju var Heims um ból á
dagskrá – jólasálmur allra jólasálma
lúterskunnar. Hann hreif viðstadda,
ekki síst djassunnendur, því þarna
léku þeir félagar klassískan blús áð-
ur en laglínan læddist inn í lokin –
enda afkynnti Sigurður sálm Grüb-
ers sem Heims um blús. Hann var
ekki að finna á Sálmum lífsins, enda
þegar fædd sú hugmynd að gefa út
disk með jólasálmum, sem nú er
kominn út.
Eins og á fyrri sálmadiski þeirra
félaga er hér blandað saman göml-
um sálmum sem almenningur þekk-
ir og þeim sem hinir kirkjuræknu
þekkja frekar svo og tveimur ís-
lenskum lögum frá okkar tímum:
Maríukvæði Atla Heimis og hafn-
firska söngnum hans Friðriks
Bjarnasonar; Jólasveinar ganga um
gólf. Maríukvæði samdi Atli við
kvæði Laxness, er fannst í gestabók
Jóns prófessors Helgasonar 1994,
og er það samið í þeim hefðbundna
stíl er hefur opnað Atla leið að ís-
lenskum barnshjörtum. Sópran-
blástur Sigurðar er klassískur í
djassmerkingu orðsins svo og spuni
hans og Gunnars. Í Jólasveinunum
ríkir aftur á móti hinn frjálsi djass-
spuni í barýtonleik Sigurðar, sem
kenna má m.a. við Albert heitinn
Ayler, en Bach er á sveimi í org-
elleik Gunnars í upphafi. Klisjurnar
frá því um sextíu eru kostulega
skemmtilegar í þessu samhengi og
maður minnist þess sem Alex Riel
sagði um undirleik hans og Niels-
Hennings á frjálsspunatónleikum
Aylers í Jazzhuse Montmartre: ,,Við
vissum ekkert hvað við áttum að
spila svo við lékum Glade jul undir
hjá honum. Hann átti ekki orð yfir
frumlega hugsun okkar!“
Það getur verið erfitt að ná ein-
hverju nýju útúr jafn einföldum og
þrælspiluðum sálmum eins og Betle-
hemstvíburunum „barn oss fætt“ og
,,bjart er yfir“. Það fyrrnefnda end-
urhljómsetja þeir félagar og ,,ljá oss
nýja heyrn“ ekki síður en Berg-
green hinn danski (Ó, Jesú bróðir
besti) gerði er hann gaf þessu mið-
aldalagi lútersk klæði, en það síð-
arnefnda flakkar milli tóntegunda
svo einfalt lagið gengur í endurnýj-
un lífdaga meðan á flutningi stend-
ur.
Fjölmargir aðrir sálmar öðlast
nýtt líf á Sálmum jólanna og
kannski er upphafssálmurinn magn-
aðastur. Eftir að slegið hefur verið á
kirkjuklukkuna frá Hálsi í Fnjóska-
dal hefur orgelið kraftbirting sálms-
ins aldna: Ist das der Leib, herr
Jesu Christ (Ó Jesúbarn blítt) og
sópranblástur Sigurðar hverfur til
austurkirkjunnar og hinir balk-
önsku töfrar ríkja öðru ofar.
Á þessum diski blæs Sigurður
flesta sálma í sópransaxófón og er
gleðileg hversu góðu valdi hann hef-
ur náð á því hljóðfæri – barýton-
færni sína sannaði hann okkur í
Djúpinu, söngdansaskífunni er hann
gaf út í september, og altóinn hefur
hann haft á valdi sínu um langt ára-
bil.
Gunnar Gunnarsson er frábær á
þessum diski eins og hinum fyrri, en
hlutverk hans er hið sama og Earl
Hines á Weather bird með Louis
Armstrong. Undirleikarans, sem er
einleikaranum lífsnauðsyn, en á
einnig sína glæsistundir í spuna.
DJASS
Geisladiskur
Sigurður Flosason, sópran- altó og barý-
tonsaxófóna, blístrur og slagverk; Gunn-
ar Gunnarsson, Klais-orgel Hallgríms-
kirkju. Nú kemur heimsins hjálparráð, Ó
Jesúbarn blítt, Í Betlehem er barn oss
fætt, Jólasveinar ganga um gólf, Heims
um ból, Sjá himins opnast hlið, Maríu-
kvæði, Bjart er yfir Betlehem, Hátíð fer
að höndum ein, Það aldin út er sprungið,
Gjör dyrnar breiðar, Með gleðiraust og
helgum hljóm, Nú árið er liðið. Edda miðl-
un og útgáfa 2001. ÓMI Jazz 004.
SÁLMAR JÓLANNA Heims um blús
Vernharður Linnet
MENDELSSOHN: Complete Works
for Violin and Piano nefnist þriðja
geislaplata Nínu Margrétar Gríms-
dóttur píanó-
leikara, sem
kemur út á Ís-
landi á vegum
hljómplötufyr-
irtækis NAXOS
Classical.
Diskurinn inni-
heldur fyrstu
heildarútgáfu á verkum Felix Mend-
elssohn fyrir fiðlu og píanó. Þar er
að finna þrjár sónötur tónskáldsins
frá 1838, Op. 4 frá 1823 og frá
1820. Einnig eru á plötunni fimm
stutt verk fyrir fiðlu og píanó sem
ekki hafa verið áður útgefin. Nína
Margrét leikur þessi verk ásamt
ástralska fiðluleikaranum Nicholas
Milton en þau hafa unnið saman
undir nafninu Nomos Duo, sem þau
stofnuðu í New York 1993. Milton
hefur komið fram á tónleikum hér á
landi tvisvar ásamt Nínu Margréti og
meðlimum Blásarakvintetts Reykja-
víkur. Hann starfar nú sem kons-
ertmeistari og aðstoðarhljómsveit-
arstjóri Sinfóníuhljómsveitar
Adelaideborgar í Ástralíu og einnig
sem aðalhljómsveitarstjóri Sinfón-
íuhljómsveitarinnar í Dubrovnik og
gestastjórnandi Zagreb Fílharm-
óníunnar.
Platan hefur hlotið góða dóma í
erlendum fagtímaritum og ber þar
hæst lofsamlega umfjöllun í hinu
virta tímariti Gramophone – Awards
Issue 2001 / Vol. 79 / Nr. 947 og
segir þar m.a.: „Geisladiskur Milton
og Grímsdóttur hefur vinninginn –
vegna snilldar og léttleika í síðasta
kafla sónötunnar frá árinu 1838, og
einnig vegna glæsilegrar hend-
ingamótunar á óperulaglínum són-
ötunnar ópus 4 frá árinu 1820, ad-
agio....Þessi diskur er sannarlega
tilvalinn upphafspunktur til að kynn-
ast minna þekktum verkum Mend-
elssohn.“
Platan kom út á alþjóðlegum
markaði í júlí sl., en NAXOS er í dag
ein stærsta hljómplötuútgáfa klass-
ískra hljómdiska hvað varðar sölu og
dreifingu á heimsvísu.
Platan var hljóðrituð í Digranes-
kirkju í Kópavogi í janúar 1998 undir
stjórn Halldórs Víkingssonar, tón-
meistara. Skífan – Norðurljós sér
um dreifingu disksins hér á landi.
(NAXOS 8.554725).
Klassík