Morgunblaðið - 09.12.2001, Blaðsíða 40

Morgunblaðið - 09.12.2001, Blaðsíða 40
MINNINGAR 40 SUNNUDAGUR 9. DESEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ ✝ Sigurlína Krist-jánsdóttir fædd- ist á Gásum í Glæsi- bæjarhreppi 5. janúar 1930. Hún lést að heimili sínu 27. nóvember síðast- liðinn. Foreldrar hennar voru hjónin Jakobína Svein- björnsdóttir, f. 4. janúar 1884, d. 2 júní 1966, og Krist- ján Kristjánsson, f. 1. október 1881, d. 4 mars 1964. Systkini Sigurlínu voru Ind- íana, f. 20.8. 1909, d. 25.6. 1998, Karl, f. 1.11. 1911, Sveinbjörn, f. 17.12. 1913. d. 8.5. 1991, Að- alsteinn, f. 12.11. 1915, Gunn- þór, f. 20.7. 1918, Sigurbjörg, f. 12.11. 1920, Þorsteinn, f. 10.11. 1922, Davíð, f. 10.11. 1922, d. 26.10. 1998, María, f. 12.8. 1924, og Sveinfríður, f. 3.11. 1926. Hinn 17. júní 1949 giftist Sig- urlína Júlíusi Birni Magnússyni, f. 1. 1. 1922. Bjuggu þau alla tíð á Akureyri. Börn þeirra eru: 1) Kristján Friðrik, f. 5.6. 1950, kvæntur Aldísi Hannesdótt- ur. Dóttir þeirra er Júlía Björk, f. 23.4. 1973, maður henn- ar er Eggert Ing- ólfsson. Þau eiga tvær dætur. 2) Jó- hanna, f. 1.3. 1953, gift Árna Þorvalds- syni, f. 1.6. 1948, synir þeirra eru Júlíus Björn, f. 9.4. 1974, unnusta Auð- ur Björgvinsdóttir og eiga þau einn son og Börkur, f. 7.10. 1979, unnusta Vilborg H. Ívarsdóttir. 3) Jóna María, f. 23.6. 1957, gift Helga Þór Þórssyni. Þau eiga tvær dætur, Hörpu, f. 22.9. 1979, unnusti Gunnar Smári Sveinbjörnsson, og Hildi Helga- dóttur, f. 4.10. 1990. Sigurlína starfaði við ýmis störf á Akureyri samhliða hús- móðurstarfinu. Útför Sigurlínu fór fram frá Akureyrarkirkju 6. desember. Er ég kveð móður mína ber hæst í huga mér innilegt þakklæti til henn- ar. Að mörgu leyti var hún einstök kona. Það var gaman að hlæja með henni, því hún átti auðvelt með að sjá spaugilegar hliðar á lífinu og tilver- unni. En bak við létt yfirbragð var kona sem ekkert aumt mátti sjá. Veit ég að hún var mörgum góð sem áttu um sárt að binda, en um það talaði hún lítið við aðra. Sá andlegi þroski og stilling sem hún sýndi í veikindum sínum var aðdáunarverður. Þannig létti hún okkur öllum erfiðu stundirnar er veikindin herjuðu á hana. Þessar stundir voru ekki bara erfiðar heldur einnig gefandi og þakkaverðar. Faðir okkar sýndi henni ávallt mikla ástúð og umhyggju, ekki síst nú í veikindum hennar. Fyrir það þakka ég einnig. Styrkur mömmu varð styrkur okkar allra. Mamma lést á heimili sínu umvafin ástvinum sínum, jafn æðrulaus og hún hafði verið. Ég kveð þig mamma mín með þess- um orðum sem voru svo í anda þínum. Þerraðu kinnar þess sem grætur, þvoðu kaun hins særða manns. Sendu inn í sérhvert hjarta sólargeisla kærleikans. (Höf. ók.) Hjartans þakkir eru til Heima- hlynningar á Akureyri fyrir nær- gætna og hlýja aðstoð. Elísabetu Hjörleifsdóttur vinkonu minni eru færðar sérstakar þakkir frá allri fjöl- skyldunni Jóhanna. Nú þegar móðir mín kær er til moldar borin og komið er að kveðju- stund er margs að sakna. Mamma hafði stórt og gott hjarta og skipti mannlegi þátturinn í lífinu hana miklu máli. Hún fæddist 5. janúar 1930 að Gásum í Glæsibæjarhreppi, yngst í 11 systkina hópi. Mikill kærleikur var á milli systkinanna og var gaman að koma í sveitina þegar fjögur systkini mömmu tóku við búinu af afa og ömmu. Eftir að systkinin fluttu í bæ- inn hittust þau oft á heimili okkar. Pabbi og mamma voru mjög sam- rýnd og tók ég strax eftir því í æsku hvað pabbi bar mikla ást og virðingu fyrir móður minni. Mamma var mikið fyrir að gleðja aðra, ekki síst okkar fjölskyldur og þegar barnabörnin komu í heimsókn þótti henni vel við hæfi kakó og rjómapönnukökur og þótti þeim alltaf notalegt að koma til ömmu og afa. Jafnframt því að hugsa um marga aðra, sem áttu og eiga í veikindum að stríða. Mamma var skemmtileg kona og oft var hlegið dátt í eldhúsinu og kom hún sér al- staðar vel. Hún hafði mikið skopskyn, enda átti hún margar vinkonur. Mamma greindist með krabbamein í febrúar á þessu ári. Mikil gleði ríkti þegar batahorfur voru nokkuð góðar. Ég man þegar ég var að heimsækja mömmu á spítalann og hún kom gangandi eftir ganginum í fallegu náttfötunum sínum og gylltu inni- skónum, að einn sjúklingurinn sagði við mig, að sjá hana mömmu þína, hún er eins og drottning. Síðan átti hún góðan tíma með fjölskyldu sinni sem hún elskaði svo mikið, þangað til í haust að sjúkdómurinn tók sig upp á ný. Hún tók þessum vátíðindum með ótrúlegri stillingu, með von um að fá tíma með sínum ástvinum. Til síðasta dags gaf hún fjölskyldu sinni af styrk sínum, þar til hún lést á heimili sínu. Kveðjan til þín, mamma mín, er vísan sem pabbi kenndi okkur systkinunum í barnæsku. Elskulega mamma mín, mjúk er alltaf höndin þín, tárin þorna sérhvert sinn sem þú strýkur vanga minn, þegar stór ég orðin er allt það launa skal ég þér. Jóna María. SIGURLÍNA KRISTJÁNSDÓTTIR Mér brá illilega þegar ég frétti lát vin- ar míns og frænda Gísla Jónssonar menntaskólakennara. Hvað verður nú um varðveislu ís- lensks máls og þjóðernis þegar falla þeir sem fremstir fóru? Í seinni tíð sýnist mér enginn hafi lagt þar meira af mörkum en Gísli og eru þar kunnastir þættir hans í Morgunblaðinu sem hann sinnti á meðan korn var eftir í stundaglasi hans. Sérstaka alúð sýndi hann við söfnun mannanafna og tíðni notk- unar þeirra. Á seinni árum orti hann mikið af „limrum“ en það ljóðaform mun hafa hentað vel fjör- ugum og oft gáskafullum kveðskap hans. Í umfjöllun hans um íslenskt mál var ekkert „um það bil“. Hann var kröfuharður um rétta ritun málsins, svo og málskilning. Ég veit að oft olli það honum raun er hann sá ritað eða heyrði talað af- bakð og/eða útlenskuskotið mál og aldrei heyrði ég hann afgreiða mál- villur með því að tungumál hlyti alltaf að þróast og því væru vill- urnar ekki til að fást um. Því miður eru ekki allir, sem um íslenskt mál fjalla í fjölmiðlum, jafn kröfuharðir við sjálfa sig og aðra, hvað þetta snertir. Hér hefur verið nefnt dá- læti Gísla á „limrunni“. En þá má ekki gleymast að Gísli var mjög fimur í meðferð viðtekinnar ljóð- venju. Til er talsvert af þess háttar ljóðum eftir hann og eru sum þeirra mjög gamansöm og vel ort. Þó að nú sé skarð fyrir skildi verð- ur að vona að merkið verði sem GÍSLI JÓNSSON ✝ Gísli Jónssonfæddist á Hofi í Svarfaðardal 14. september 1925. Hann lést á Fjórð- ungssjúkrahúsinu á Akureyri 26. nóvem- ber síðastliðinn og fór útför hans fram frá Akureyrarkirkju 7. desember. fyrst hafið á loft að nýju, í baráttunni fyrir íslenskt mál og þjóð- erni, sem ekki væri til, ef það fyrra væri ekki fyrir hendi. Ég kveð með klökk- um huga virðulegan höfðingja og bið fjöl- skyldu hans blessunar. Björn Þórhallsson. Fréttin um að Gísli Jónsson, lærimeistar- inn minn úr MA á síð- ari hluta áttunda ára- tugarins, væri látinn þyrlaði upp mörgum og góðum minningum um þann mæta mann. Það var stundum hreint með ólíkindum hvað þessi yfirvegaði og fjölfróði maður var þolinmóður við okkur, sjálfumglaða menntskælingana sem allt þótt- umst vita en vissum auðvitað afar fátt. Ég man að hann kenndi okkur bébekkingum sögu og íslensku og tókst á einhvern dularfullan hátt að gæða námsefnið slíku lífi að jafnvel íslensk málfræði, sem er sennilega ekki líflegasta námsefni sem menntskælingar þurfa að meðtaka, varð ótrúlega áhugaverð í meðför- um hans. Og svo vel miðlaði hann okkur hugmyndaheimi forfeðra okkar og því skáldskaparmáli sem honum tengist að hann stendur manni ljóslifandi fyrir hugskots- sjónum enn þann dag í dag. Gísli var ekki einn þeirra kenn- ara sem mæta á staðinn, þruma yf- ir bekknum og fara svo heim aftur. Hann var fagmaður fram í fing- urgóma eins og alþjóð veit, en hann lagði líka ákaflega mikið upp úr góðu persónulegu sambandi við nemendur sína og lagði mikið á sig til að laða það besta fram í hverjum og einum. Sem dæmi um það má nefna að þegar hann skilaði okkur ritgerðum dreifði hann þeim ekki til allra nemanna í einu, heldur kallaði hvern og einn á eintal og sagði hvað væri vel gert og hvað mætti bæta, og tókst þannig að hvetja og örva reikular sálir til dáða í náminu. Þannig myndaði hann trúnaðarsamband við nem- endur og uppfræddi þá af nánast föðurlegri festu og alúð. En það var líka stutt í húmorinn hjá Gísla og ef hann var sáttur við okkur umbun- aði hann okkur gjarna með góðri gamansögu eða brandara, jafnvel léttu ljóði, stundum tvíræðu. Og þótt maður hafi á þessum árum aldrei fengið að stíga fæti inn í hið allra helgasta í MA, kennarastof- una í gamla skólanum, hef ég lúmskan grun um að Gísli hafi átt umtalsverðan þátt í þeim hlátra- sköllum sem þaðan bárust í frímín- útum, okkur nemendum sem héng- um frammi á gangi til ómældrar forvitni. Eftir stendur mynd af hlýjum, kankvísum og hyldjúpum visku- brunni sem lagði mér og eflaust ótalmörgum fleirum nemendum sínum við MA til veganesti þekk- ingar og verklags sem á vonandi eftir að endast lengi enn. Það voru forréttindi að hafa Gísla Jónsson sem lærimeistara og fá að kynnast honum á mikilvægum mótunarár- um. Blessuð sé minning hans. Friðrik Rafnsson. Fagurljóðin um dagana eru tíðum lágvær fella stundum tár í leynum eins og drjúpi hlýtt regn á heitar kenndir í sálinni. – Stundum fljúga þau oddaflug og styrkur vængsúgur streymir frá þróttmiklu flugi – en eiga líka mjúkan vængjaburð glitfiðrilda. – Við njótum gleði flugsins – gleðjumst einnig í söknuðinum – – þótt sorgin særi eiga minningar huggandi mátt. – Gjafmild eru ljóðin um lífið og hvíldina. – Fljúgðu svo hægt stilltum væng, vinur ljóða, inn í birtuna. Þórarinn Guðmundsson. Deyr fé, deyja frændur, deyr sjálfur ið sama; en orðstír deyr aldregi, hveim er sér góðan getur. Þetta erindi úr Hávamálum, sem hér á svo vel við, las ég fyrst í MA undir handleiðslu Gísla. Kennsla hans var einstök. Á sinn hægláta, kímna og yfirlætislausa hátt tókst honum að fylla kennslustofuna af sinni grein, íslenskunni, með því einu að stíga inn fyrir þröskuldinn. Hann var á einhvern kynngimagn- aðan hátt holdgervingur íslensks máls. Ég hef átt því láni að fagna að læra ýmis fög hjá mörgum ágætum kennurum, en enginn hef- ur skákað Gísla í þessum efnum. Ég veit ekki hvernig hann fór að og get í sjálfu sér ekki lýst þessum áhrifum, en veit að nemendur Gísla þekkja þau. Hann býr á sinn hátt í okkur öllum, þó að mér takist ekki að sýna það í verki. Seinna kynntumst við Gísli á annan hátt, og þá áttaði ég mig enn betur á hæfileikum hans sem sögu- manns. Hann naut þess sérstaklega að segja spaugilegar sögur úr Svarfaðardalnum. Ef Svarfdæling- arnir í sögunum voru sérlega und- arlegir til orðs eða æðis, tók hann það jafnan fram, að þeir hefðu ver- ið frændur sínir eða frænkur. Ég votta öllum aðstandendum Gísla samúð mína og þakka fyrir mig. Þórir Haraldsson. Maðurinn erfiðar og streðar æv- ina á enda í sífelldri sókn eftir ein- hverju sem hann heldur að muni gera líf hans betra. Gísli Jónsson var vaxinn upp úr þessum óróleika andans; þessum sífelldu hlaupum eftir einhverju sem er alltaf hinum megin við hornið. Hann hafði öðlast ró og visku þess er veit að lífsfyll- ingu öðlast sá einn er leggur rækt við það sem hann hefur en er ekki sífellt með hugann við það sem hann kynni að geta fengið. Við hjá Bókaútgáfunni Hólum viljum þakka fyrir þann heiður að hafa verið treyst fyrir ritverkum eftir Gísla og fyrir að hafa fengið að kynnast lífsvisku hans og um- burðarlyndi í garð náungans. Jafn- framt viljum við nota þetta tæki- færi til að senda öllum aðstandendum Gísla okkar innileg- ustu samúðarkveðjur. Fyrir hönd Bókaútgáfunnar Hóla, Guðjón Ingi Eiríksson. Gísla Jónssonar minnist ég sem kennara míns í Menntaskólanum á Akureyri. En hann hefur síðan, vegna íslenskupistla sinna í Morg- unblaðinu, orðið mér einna hug- stæðastur af fólkinu sem ég kynnt- ist þar. Aðrir kennarar mínir þar sem ég hef mikið orðið var við síð- an hér í Reykjavík í fjölmiðlum eru Tómas Ingi Olrich alþingismaður og Tryggvi Gíslason skólameistari; svo og Bárður Halldórsson; allt mála- og bókmenntamenn. Þó þykir mér að Gísli hafi með sínum stöð- ugu pistlum orðið öðrum fremur að tákngervingi Menntaskólans á Ak- ureyri hér syðra. Tók hann við því hlutverki í mínum huga af Stein- dóri Steindórssyni frá Hlöðum; mínum fyrri skólameistara þar. Ég minnist þess að síðar hafði einn samkennara minna í Mennta- skólanum á Egilsstöðum svo á orði við mig, að „ekkert væri ágætt sem hefði frá Gísla komið“. Var sá fyrr- um stúdent frá MA, og var nú orð- inn einn af hinum framsæknu bók- menntagagnrýnendum vinstri pressunnar. En í mínum huga eru menn að skjóta yfir markið ef þeir halda að menntaskólakennarar eigi að vera einhver ægileg gáfumenni. Ef þeim tekst að gera það fyrir ungmennin sín sem Gísli Jónsson gerði fyrir alla þjóðina áratugum saman í íslenskupistlum sínum, þá eru þeir að starfa á hinum stað- fasta og umburðarlynda grundvelli sem hefur einkennt hefðina í MA. En þar fékk ég, Kópavogsbúinn, mitt sveitauppeldi og smekk fyrir vönduðu íslensku máli. – – – Ég hef haft fyrir sið að kveðja helstu skáldbræður mína með því að grípa niður í þýðingu mína á ljóðaleikriti eftir höfuðskáld hins ensk-ameríska heims, T.S. Eliot. Er ekki að efa að Gísli hefði haft gaman af þessari dæmigerðu hug- leiðingu hans; úr helgileiknum Morð í dómkirkjunni; sem lögð er í munn fjögurra freistara Tómasar Beckets, erkibiskupsins af Kant- araborg á Englandi; á tólftu öld. --- „Líf mannsins ein þrautaganga blekkinga og vonbrigða er. Allt er tálsýn, óraunveruleiki eða vonbrigði: flugeldahjólið eða Stígvélaði kötturinn, verðlaunin í barnaveislunum verðlaunin í ritgerðasamkeppnunum lærdómsgráður menntamannsins, heiðursmerki stjórnmálamannsins, allt gerist þetta æ óraunverulegra, maðurinn ferðast frá einum óraunveruleika til annars. þessi maður er þrár, blindur, einblínir á sjálfseyðingu, fer frá tálsýn til tálsýnar, fer frá mikilfengleik til mikilfengleiks til endanlegrar tálsýnar, altekinn í undran yfir sínum eigin mikilfengleik, óvinur þjóðfélagsins, óvinur sín sjálfs.“ Tryggvi V. Líndal. Blómastofa Friðfinns, Suðurlandsbraut 10, sími 553 1099, fax 568 4499. Opið til kl. 19 öll kvöld Kransar • Krossar • Kistuskreytingar
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.