Morgunblaðið - 30.04.2002, Blaðsíða 12

FRÉTTIR
12 ÞRIÐJUDAGUR 30. APRÍL 2002 MORGUNBLAÐIÐ
STJÓRN Félags ungra lækna
bendir á að í sumar stefni í mikinn
skort lækna og kandídata á Land-
spítala – háskólasjúkrahúsi. Spít-
alinn hefur auglýst eftir nærri 50
læknanemum í stöður lækna sem
Oddur Steinarsson, formaður
FUL, segir að sé mun stærri hóp-
ur en verið hefur síðustu ár. Hann
segir skýringuna m.a. þá að ung-
læknar gefi ekki kost á sér í stöður
á spítalanum vegna langvarandi
vinnuálags og óánægju með kjör.
Ástandið með verra móti
Jóhannes Gunnarsson, lækn-
ingaforstjóri LSH, segir ástandið
með verra móti, en ýmsar skýr-
ingar séu á því. ,,Ein er sú að ár-
gangurinn sem útskrifast í vor er
með allra minnsta móti,“ segir
hann. Jóhannes bendir einnig á að
gerð hafi verið breyting á reglu-
gerð um kandídatsár, sem geri ráð
fyrir þriggja mánaða héraðsskyldu
kandídata. ,,Það var engum tíma
bætt við á sjúkrahúsunum á móti.
Héruðin kalla náttúrlega fastast
eftir þessu nýútskrifaða fólki að
sumrinu, þegar þeirra þörf er mest
fyrir afleysingar. Við verðum svo-
lítið útundan yfir sumarið,“ segir
hann. Auk þessa bendir Jóhannes
á að stór hópur lækna hafi byrjað
sitt framhaldsnám við LSH í tvö til
þrjú ár en svo vilji til að þessu
sinni að mjög stór hluti þeirra sé
nú á leið utan til framhaldsnáms.
,,Það leggst því allt á eitt sem
verður til þess að við þurfum að
leita til unga fólksins,“ segir hann.
Gremja ríkjandi meðal
kandídata og lækna
Oddur Steinarsson segir gremju
ríkja hjá kandídötum og læknum
og telur stjórn FUL stjórnendur
Landspítala ekki hafa staðið við
ýmis munnleg loforð varðandi kjör.
Einnig sé ætlast til að þeir sem
starfi á sjúkrahúsinu manni vaktir
sem til falli án tillits til undirmönn-
unar. Þá segir Oddur samninga nú
lausa og lítið þokast í viðræðum.
Aðspurður um þetta segist Jó-
hannes ekki kannast við að ekki
hafi verið staðið við kjarasamn-
inga. ,,Hitt er annað mál að kjara-
samningar eru lausir og á meðan
svo er þá gildir gamli kjarasamn-
ingurinn þar til nýr er gerður og
er vonandi að það muni takast að
berja saman kjarasamning fyrir
sjúkrahúslækna á næstu vikum,“
segir hann.
Oddur segir einnig að mönnun
neyðarbílsins á Landspítala í Foss-
vogi sé óljós í sumar þar sem ekki
séu allar stöður deildarlækna setn-
ar. Segir hann þetta ástand geta
staðið fram á næsta vetur.
Stefnir í
lækna-
skort á
Landspítala
ALVARLEGUM bifhjólaslysum
hefur fækkað árin 1991 til 2000 úr
113 í 48 þrátt fyrir að innflutningur
bifhjóla hafi aukist á sama tíma. Al-
gengasta tegund bifhjólaslysa er
árekstrar á gatnamótum og um
helmingur bifhjólamanna sem lenda
í slysum er ekki skráðir eigendur.
Þetta er meðal þess sem fram kem-
ur í rannsókn sem Bifhjólasamtök
lýðveldisins, Sniglarnir, réðust í
ásamt Umferðarráði og Rannsókna-
nefnd umferðarslysa. Nær hún til
áranna 1991 til 2000.
Skoðuð voru tæplega 800 tilvik
sem skráð voru af lögreglu og færð í
slysaskráningarkerfi Umferðarráðs
og eru það bæði slys með meiðslum
og eignartjónsóhöpp. Í skýrslunni
kemur fram að þung bifhjól koma
fyrir í um 76% slysanna og létt bif-
hjól í 24% tilvika. Nærri 30% öku-
manna léttra bifhjóla voru réttinda-
laus og segir í skýrslunni að kennsla
í stjórnun bifhjóla sé mjög mikil-
vægur þáttur í fækkun slysanna.
Flest bifhjólaslys verða í þéttbýli
þar sem hámarkshraði er 50 km eða
minni. Karlmönnum er hættast við
að lenda í bifhjólaslysum en 94%
þeirra sem lenda í slíkum slysum
eru karlar.
Algengustu tegundir meiðsla eru
á höfði, hálsi og fótum og á það við
um farþega sem ökumenn. Hlutfall
alvarlegra meiðsla er talið hátt mið-
að við önnur umferðarslys. Bifhjóla-
menn eru orsakavaldur í um 65%
bifhjólaslysa. Algengustu orsakirn-
ar eru útafaktsur og fall. Sé litið á
tilvik þar sem bifhjól og bíll lenda
saman kemur í ljós að ökumenn bíla
eru orsakavaldar í 53% tilvika og er
algengast að ökumenn virði ekki
hægrireglu og biðskyldu.
Sniglarnir rannsökuðu bifhjólaslys á árunum 1991 til 2000
Alvarlegum bifhjóla-
slysum fer fækkandi RÍKISSTJÓRNIN hefur að til-lögu forsætisráðherra tilnefntSigríði Rögnu Sigurðardótturkennara í stjórn Þóðhátíðarsjóðs
og er hún jafnframt skipuð for-
maður sjóðsstjórnar. Ásamt
henni eiga sæti í stjórn sjóðsins
Birgir Ísleifur Gunnarsson
bankastjóri, tilnefndur af Seðla-
banka Íslands, og Jónína Mich-
aelsdóttir rithöfundur, Rannveig
Edda Hálfdánardóttir ritari og
Björn Teitsson, fv. skólameist-
ari, kjörin af Alþingi.
Varamenn þeirra eru Guð-
mundur Árnason, skrifstofu-
stjóri í forsætisráðuneyti, til-
nefndur af ríkisstjórn, Eiríkur
Guðnason bankastjóri, tilnefnd-
ur af Seðlabanka Íslands, og
Halldóra Rafnar blaðamaður,
Margrét K. Sverrisdóttir fram-
kvæmdastjóri og Vigdís Hauks-
dóttir garðyrkjufræðingur, kjör-
in af Alþingi.
Þjóðhátíðarsjóður er starf-
ræktur samkvæmt staðfestri
skipulagsskrá í þeim tilgangi að
veita styrki til stofnana og ann-
arra aðila, er hafa það verkefni
að vinna að varðveislu og vernd
þeirra verðmæta lands og menn-
ingar, sem núverandi kynslóð
hefur tekið í arf. Stofnfé sjóðs-
ins var ágóði af útgáfu Seðla-
banka Íslands á þjóðhátíðar-
mynt í tilefni af 1100 ára búsetu
á Íslandi árið 1974.
Skipað í stjórn
Þjóðhátíðarsjóðs
GUITAR Islancio og Egill Ólafs-
son, söngvari og skemmtikraftur,
slógu í gegn í Minneapolis í Banda-
ríkjunum nýlega og fengu í kjöl-
farið tilboð um samning frá þrem-
ur skemmtistöðum í borginni.
Djasstríóið fór til Minneapolis
ásamt Agli Ólafssyni til að
skemmta á Þjóðræknisþingi Íslend-
inga í Vesturheimi, en listamenn-
irnir komu auk þess fram við önn-
ur tækifæri. Í tríóinu eru Björn
Thoroddsen, sem spilar á gítar,
Jón Rafnsson, sem spilar á kontra-
bassa, og Gunnar Þórðarson, gít-
arleikari, en hann komst reyndar
ekki í ferðina vestur. Í Minneapolis
bættist Richard Gillis, trompetleik-
ari frá Winnipeg, í hópinn, en hann
er af íslenskum uppruna og hefur
leikið með Guitar Islancio í Vest-
urheimi.
Tríóið og Egill fengu mjög góð-
ar viðtökur í Minneapolis og var
þegar óskað eftir því að gera
gagnkvæman samning þess efnis
að Íslendingarnir kæmu aftur og
spiluðu í Minneapolis en Billy Pet-
erson, einn þekktasti og virtasti
hljómlistarmaður Minnesotaríkis,
færi til Íslands með djasssveit sína
í sömu erindagjörðum. Björn Thor-
oddsen segir reyndar að áhugi
Bandaríkjamannanna hafi vaxið
með hverjum deginum og áður en
haldið hafi verið frá Minneapolis
hafi fulltrúar þriggja skemmti-
staða óskað eftir nánara samstarfi.
Peterson er í raun stórstjarna,
en hann var meðal annars í 14 ár í
sveit Steve Millers og hefur leikið
með Bob Dylan og fleiri þekktum
stjörnum. Að undanförnu hefur
hann leikið með Bob Rockwell í til-
efni heimsóknar þess síðarnefnda
til Minneapolis. Ekki hefur verið
gengið frá því hvenær hann kemur
til Íslands en óskað var eftir því að
Guitar Islancio og Egill Ólafsson
skemmtu í Minneapolis í ágúst
næstkomandi. Björn segir að hann
eigi eftir að skoða hvort tímasetn-
ingin gangi upp. Gengið hefur ver-
ið frá því að Guitar Islancio komi
fram á djasshátíðinni í Toronto í
Kanada í júní nk.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Björn Thoroddsen, Jón Rafnsson og Gunnar Þórðarson.
Vilja gera samning
við Guitar Islancio
og Egil Ólafsson
LIÐLEGA 3.000 námur á Íslandi eru
á skrá Vegagerðarinnar og eru um
1.250 þeirra ófrágengnar auk þess að
talsverður hluti þeirra er einungis
frágenginn að hluta. Út er komið leið-
beiningarritið Námur – efnistaka og
frágangur sem ætlað er verktökum
og öðrum sem þurfa að nema efni til
framkvæmda og þeirra sem koma að
leyfisveitingu. Á fundi þar sem ritið
var kynnt kom fram að útgáfan þætti
merkur áfangi í umhverfismálum á
Íslandi því hún staðfesti víðtæka sátt
um hvernig skyldi staðið að efnisnámi
þannig að hún ylli sem minnstum
landspjöllum.
Siv Friðleifsdóttir umhverfisráð-
herra sagði efnistöku, námavinnslu
og frágangi náma lengi hafa verið
ábótavant á Íslandi. „Nauðsynlegt er
að nýting allra auðlinda fylgi settum
reglum og með þetta rit í höndum er
ljóst að enginn þarf að velkjast í vafa
um það hvernig standa á að öflun
leyfa til námavinnslu, hvernig vinna á
námur og ganga frá þeim að vinnslu
lokinni. Ritið er mikilvægt til sam-
ræmingar vinnubragða á þessu sviði
og getur stuðlað að bættri umgengni
um auðlindina sjálfa, náttúru lands-
ins og bætta ásýnd lands.“
Á fundinum var talað um ritið sem
„þjóðarsátt um efnisnám“ og er þá
átt við hversu margir komu að gerð
ritsins en útgefendur eru ellefu tals-
ins og komu yfir 20 stofnanir og fyr-
irtæki að gerð þess. Siv sagði
ánægjulegt að allir sem stóðu að rit-
inu hefðu skuldbundið sig til að við-
hafa þau vinnubrögð sem þar væri
sagt frá og kom fram að yfir 90%
kaupenda efnis hefðu því skuldbund-
ið sig til að fullvissa sig um að seljandi
mundi ganga frá námunni samkvæmt
leiðbeiningum ritsins. Kostnaður við
frágang náma gæti hæglega farið í
1–2 milljónir, að meðaltali væri
kostnaðurinn nokkur hundruð þús-
und.
Markmiðið með gerð ritsins var að
stuðla að samræmdum lögum og
vönduðum vinnubrögðum hvað varð-
ar efnistöku og frágang náma og er
þar að finna allar reglur og lög er
varða þann málaflokk. Um þá þætti
málsins sem ekki eru til lög eða reglu-
gerðir yfir var leitast við að leiðbeina
um verklag, einkum hvað varðar frá-
gang og uppgræðslu, að sögn Gunn-
ars Bjarnasonar, verkefnisstjóra hjá
Vegagerðinni.
Frágangi efnistökusvæða
verði lokið árið 2003
Siv sagði umhverfisráðuneytið
hafa óskað eftir því árið 1994 að Nátt-
úruverndarráð gerði grein fyrir
ástandi efnistökumála og var efnt til
ráðstefnu þegar skýrsla ráðsins kom
út. Við endurskoðun laga um náttúru-
vernd árið 1999 hafi m.a. verið tekið
tillit til þess sem fram kom á ráð-
stefnunni. Í lögunum voru ákvæði til
bráðabirgða um að árið 2002 skyldu
sveitarfélögin hafa lokið úttekt á
ástandi efnistökusvæða og Náttúru-
vernd ríkisins skyldi hafa umsjón
með að frágangi svæðanna yrði lokið
árið 2003.
Aðspurður sagðist Árni Bragason,
forstjóri Náttúruverndar ríksins,
ekki telja það markmið raunhæft. Þó
væri komin sameiginleg skilgreining
og verklagsreglur lægju nú fyrir sem
þýddi að hægt yrði að stíga stór skref
á næstunni.
Umhverfisráðherra sagði að hún
hefði ákveðið að skipa starfshóp sem
hefði það verkefni að fara yfir og gera
tillögur um það hvernig hægt væri að
binda námastarfsemi sem fer fram
samkvæmt leyfum fyrir 1. maí nýjum
leyfum. Siv sagði lög um mat á um-
hverfisáhrifum gilda yfir nýjar nám-
ur en að ýmis vandkvæði vörðuðu
námur sem tóku til starfa fyrir 1. maí
1994. Ekki væri hægt að hemja efn-
istökin nægjanlega samkvæmt nú-
gildandi lagaramma. Siv sagði að það
ætti eftir að skýrast hverjir mundu
sitja í starfshópnum en átti hún von á
að fulltrúar umhverfisráðuneytis og
Náttúruverndar ríksins yrðu skipað-
ir í hópinn auk fulltrúa frá ráðuneyt-
um iðnaðar og landbúnaðar og Vega-
gerðinni. Fram kom að samkvæmt
lögum um náttúruvernd frá 1999 má
efnistökusvæði ekki standa ónotað og
ófrágengið lengur en í þrjú ár og því
væri hugsanlegt að einhverjum nám-
um yrði hægt að loka með vísun í
ákvæði laganna.
Efnisnám valdi sem
minnstum landspjöllum
Morgunblaðið/Ásdís
Verkefnishópurinn kynnti ritið í Rúgbrauðsgerðinni. Frá vinstri má sjá
Gunnar Bjarnason, verkefnisstjóra frá Vegagerðinni, Ragnheiði Ólafs-
dóttur frá Landsvirkjun og Halldóru Hreggviðsdóttur frá Alta.