Morgunblaðið - 07.07.2002, Page 10

10 SUNNUDAGUR 7. JÚLÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Í NÝJU merki Fjölmenningar-setursins á Vestfjörðum end-urspeglast í senn náungakær-leikur og ein af helstuáherslunum í starfseminni,
þ.e. að stuðla að því að fleiri en Vest-
firðingar einir njóti þjónustunnar.
Með aðstoð nýjustu tækni hefur
Fjölmenningarsetrið ekki aðeins
hleypt af stokkunum heimasíðum
með helstu upplýsingum um íslenskt
samfélag á nokkrum erlendum
tungumálum. Fjölmenningarsetrið
heldur úti upplýsingasíma og frétt-
um á textavarpi Ríkissjónvarpsins á
pólsku og serbnesku/króatísku.
Rætur í Þjóðahátíð
Listinn yfir verkefni Fjölmenn-
ingarsetursins er reyndar mun
lengri. Framkvæmdastjórinn, Elsa
Arnardóttir, hefur svo sannarlega
látið hendur standa fram úr ermum
frá því hún tók við starfinu fyrir um
ári. Elsa lætur sér sjálf nægja að
brosa út í annað þegar tæpt er á því
að viðurnefnið „kraftaverkakonan“
hafi verið tengt nafni hennar á förn-
um vegi í bænum. Hún byrjar á því
að rifja upp aðdragandann að því að
starfseminni var formlega ýtt úr vör
af Páli Péturssyni félagsmálaráð-
herra hinn 30. júlí í fyrra.
„Fyrsti vísirinn að Fjölmenning-
arsetri fólst í því að farið var að halda
svokallaða Þjóðahátíð á Vestfjörðum
fyrir nokkrum árum,“ segir hún og
útskýrir að í Þjóðahátíð felist kynn-
ing á fæðingarlöndum fólks á Vest-
fjörðum, m.a. í tengslum við mat og
hvers konar menningu. Þjóðahátíðin
hefur þróast og náð að festa sig í
sessi á Vestfjörðum og verður
fimmta hátíðin haldin á Tálknafirði í
september. „Góðar undirtektir við
Þjóðahátíðinni urðu til þess að
áhugahópur um menningarlega fjöl-
breytni á Vestfjörðum fór að þrýsta
á stjórnvöld að koma á fót þjónustu
fyrir fólk af erlendum uppruna á
Vestfjörðum. Þingmenn Vestfjarða
tóku vel í hugmyndina og úr varð að
flutt var frumvarp um nýbúamiðstöð
á Vestfjörðum á Alþingi árið 2000.
Frumvarpið felur í sér að félags-
málaráðherra hafi veg og vanda af
framkvæmdinni og um þriggja ára
tilraunaverkefni með 7,5 milljóna
króna árlegu fjárframlagi frá ríkinu
sé að ræða.“
Hvaða rök voru talin fyrir því að
koma Fjölmenningarsetrinu á fót?
„Ég veit ekki hvort allir gera sér
grein fyrir því að um 10% íbúa á
Vestfjörðum eru af erlendu bergi
brotnir. Flestir koma hingað til að
vinna og margir ílendast á svæðinu.
Ekki má heldur gleyma þátttöku
Ísafjarðarbæjar í móttöku flótta-
manna. Smám saman hefur því
myndast þörf fyrir að tryggja að fólk
af erlendum uppruna þekki réttindi
sín og skyldur í samfélaginu fyrir ut-
an aðstoð við að greiða úr samskipt-
um fólks almennt.“
Ný tækni til hjálpar
„Ég hef sjálf verið töluvert upp-
tekin af því að fólk geti leitað sér að-
stoðar á sínum eigin forsendum,“
ljóstrar Elsa upp hugsi. „Fólk er
ekki alltaf tilbúið eða hefur tækifæri
til að mæta á einhverja skrifstofu.
Það er betra að fólk ráði ferðinni
sjálft, geti lesið sér til eða hringt án
þess að þurfa að gefa upp nafn frekar
en það vill og þannig getur fólk ráðið
sjálft ferðinni.“
Elsa segir að ný tækni auðveldi
samskipti við dreifða hópa eins og
fólk af erlendu bergi brotið á Íslandi.
„Ég hef biðlað til Vinnumálastofunar
um að skoða hvort hægt sé að
tryggja að allir erlendir starfsmenn
með tímabundið atvinnuleyfi hafi sitt
eigið netfang. Ef af því yrði fyndist
mér eðlilegt að næsta skrefið væri að
fara í samstarf við fyrirtæki til að
tryggja að allir erlendir starfsmenn
hefðu netfang, aðgang að tölvum og
gætu nýtt sér kosti netsins. Tölvu-
tenging af þessu tagi væri nefnilega
frábær grundvöllur bæði til að miðla
upplýsingum og taka við fyrirspurn-
um um ýmis réttindamál útlendinga
á Íslandi.“
Önnur afleiðing af því væri hvatn-
ing til útlendinga til að sækja sér
sjálfir upplýsingar á netinu. „Ég get
nefnt að á heimasíðu okkar er hægt
að leita ýmissa gagnlegra upplýsinga
um íslenskt samfélag á íslensku,
ensku, pólsku, tælensku og serb-
nesku/króatísku. Heimasíðan er
reyndar enn í vinnslu svo ekki er við
því að búast að hún veiti svör við öll-
um spurningum,“ segir Elsa og
bendir á ef svörin sé ekki að finna á
heimsíðunni sé tilvalið að nýta síma-
þjónustu Fjölmenningarsetursins.
„Fjölmenningarsetrið er nýfarið að
bjóða upp á upplýsingaþjónustu í
Auður fjölmenningar
nýtist samfélaginu
Fjölmenningarsetur á
Vestfjörðum þjónar
ekki aðeins fólki af er-
lendum uppruna á Vest-
fjörðum heldur landinu
öllu. Anna G. Ólafs-
dóttir brá sér vestur til
að kynnast því hvers
konar grettistaki hefur
verið lyft í málaflokkn-
um undir styrkri stjórn
framkvæmdastjórans,
Elsu Arnardóttur.
Morgunblaðið/Arnaldur
Elsa Arnardóttir: „Mér finnst algjört forgangsatriði að tryggja að börnin upplifi ekki togstreitu á milli tveggja menningarheima.“
vel held ég að litlu máli skipti
hvar maður býr. Í Afríku, á Græn-
landi – alls staðar líður manni jafn
vel.“
Barbara segir mest um vert fyr-
ir útlendinga að læra tungumálið
til að aðlagast samfélaginu. „Ég
hef reynt að hafa augu og eyru
opin,“ segir hún um sjálfa sig.
„Fyrst eftir að ég kynntist mann-
inum mínum töluðum við aðallega
saman á ensku. Eftir að dóttir mín
kom frá Póllandi var orðið alltof
flókið að tala allt að þrjú tungu-
mál á heimilinu. Við ákváðum því
að fara að tala saman á íslensku.
BARBARA Gunnlaugsson erpólsk og kom til Ísafjarðará afmælisdaginn sinn 27.september árið 1994 til að
vinna í fiski í eitt ár. Núna á hún
íslenskan mann, er tveggja barna
móðir, sjálfstæður atvinnurekandi
og starfsmaður Fjölmenningarset-
ursins á Vestfjörðum í hlutastarfi.
Barbara getur ekki varist brosi
þegar hún er beðin að rifja upp
hvernig hafi verið að koma til Ís-
lands. „Áður en ég kom hingað
hafði ég ímyndað mér að á Íslandi
væri ekkert nema ís og snjór. Eft-
ir að ég kom til Ísafjarðar kynnt-
ist ég allt annarri mynd af Íslandi.
Ég byrjaði að vinna í fiski og
kunni strax vel við mig á Ísafirði.
Eftir að ég kynntist manninum
mínum hálfu ári síðar var heldur
ekki aftur snúið. Um vorið sótti ég
fimm ára dóttur mína frá Póllandi
og hef búið hérna síðan.“
Barbara dregur við sig að svara
því hverjar séu neikvæðu hlið-
arnar á því að búa á Íslandi.
„Fyrst eftir að ég kom til Ísa-
fjarðar fannst mér erfitt að venj-
ast myrkrinu. Núna finn ég ekki
eins mikið fyrir því nema yfir há-
veturinn. Ef manni líður sjálfum
Allt annað líf að fá
upplýsingar á pólsku
Morgunblaðið/Anna G. Ólafsdóttir
Barbara Gunnlaugsson: „Eftir að ég kynntist manninum mínum hálfu ári síðar
var heldur ekki aftur snúið.“