Morgunblaðið - 07.07.2002, Blaðsíða 39

FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 7. JÚLÍ 2002 39
FASTEIGNA
MARKAÐURINN
ÓÐINSGÖTU 4. SÍMI 570 4500, FAX 570 4505. OPIÐ VIRKA DAGA KL. 9–17.
Netfang: fastmark@fastmark.is - Heimasíða: http://www.fastmark.is/
Jón Guðmundsson, sölustjóri, lögg. fasteigna- og skipasali.
Vel staðsett 129 fm einbýlishús á einni hæð auk 29 fm bílskúrs. Húsið skiptist í
forstofu, samliggjandi stofur, 4 herbergi, eldhús, þvottaherbergi og baðherbergi
auk geymsluriss. Húsið er klætt að utan og vel viðhaldið, m.a. nýlegir gluggar.
1.000 fm lóð. Fallegt útsýni út á sjóinn og fjallahringinn.
VERÐTILBOÐ
Engihlíð - Ólafsvík
Tvær tveggja/þriggja herb. íbúðir til sölu, 70,4 fm og 74,8 fm, neðst í
Listagilinu á Akureyri, alveg fullbúnar og nýstandsettar. Mitt í hjarta
bæjarins.
AKUREYRI - ORLOFSÍBÚÐIR/GISTIÍBÚÐIR
Við bjóðum þér að skoða þessa glæsilegu og mikið endurnýjuðu 97,6 fm 3 herb.
íbúð í þessu rómaða og barnvæna hverfi. Ný glæsileg ljós viðarinnrétting, hlynur,
og öll eldhústæki ný í eldhúsi. Ný falleg gólfefni. Íbúðin er öll nýmáluð. Sérlega
björt og rúmgóð stofa. 2 góð svefnherb. Þvottah. í íbúð. Verið er að mála utanhúss
og greiðir seljandi þann kostnað. Eignin er laus og til afh. nú þegar. Já, hér þarf
ekkert annað að gera en að flytja inn! Þú hreinlega verður að skoða þessa íbúð.
Árni sölumaður Hóls verður á staðnum og tekur vel á móti þér og þínum. Áhv. 4,7
millj. húsbréf. Verð 11,7 millj.
Opið hús í dag milli kl. 14 og 16
Eyjabakki 20 – 1. hæð til hægri
Skúlagata 17
Sími 595 9000
Fax 595 9001
holl@holl.is - www.holl.is
Vilhelm Jónsson,
Fasteignasalan Hóll,
Hafnarstræti 83,
600 Akureyri.
S. 461 2010 & 891 8363.
NÝAFSTAÐIÐ er á Egilsstöðum
málþing um smávirkjanir. Það var
haldið að tilstuðlan Landssambands
raforkubænda og Félags áhuga-
manna um litlar vatnsaflsvirkjanir á
Austurlandi. Um 130 bændur eru nú
félagar í landssambandinu, sem
stofnað var fyrir fjórum árum og 20
aðilar eru um þessar mundir tilbúnir
að hefjast handa við smávirkjanir af
mismunandi stærð og gerð.
Ólafur Eggertsson er formaður
Landssambands raforkubænda.
Hann sagði málþingið hafa verið
gagnlegt og þar farið yfir ýmsa nyt-
sama þætti varðandi smávirkjanir.
„Ef aðgengi okkar að upplýsing-
um, leyfum og fjármagni er bæri-
legt,“ sagði Ólafur að málþinginu
loknu, „verður heilmikið byggt af
virkjunum í framtíðinni. Eins og
stendur eru nokkrir óvissuþættir.
Ný raforkulög, m.a. um aðskilnað
orkuframleiðslu og sölu, eru í vinnslu
og við höfum komið okkar sjónar-
miðum þar á framfæri. Við þurfum
að vera mjög vel vakandi gagnvart
ráðamönnum okkar og fáum góðan
hljómgrunn. Smávirkjanir eru taldar
mjög jákvæðar í byggðalegu sjónar-
miði, þær auka fjölbreytni og skapa
atvinnu og verðmæti út um land.“
Meðal þess sem kynnt var á mál-
þinginu var vinna sérstaks ráðherra-
skipaðs stýrihóps um málefni smá-
virkjana. Gunnar Örn Gunnarsson
hjá iðnaðarráðuneytinu er formaður
stýrihópsins, sem á að vinna umgjörð
í kringum litlar vatnsaflsvirkjanir.
Gunnar segir að samkvæmt niður-
greiðslufrumvarpi á húshitunar-
kostnaði sé búið að eyrnamerkja 5–
10 milljónir til athugana á smávirkj-
unum. „Meiningin er að nýta þá
peninga í frumrannsóknir,“ segir
Gunnar. „Einhver hefur bæjarlæk
eða á við hliðina á sér og langar að at-
huga hvort hægt sé að virkja. Þessir
menn eru náttúrlega margir hverjir
félitlir og hafa litla þekkingu en mik-
inn áhuga. Aðalmálið er að kort-
leggja vatnsöflunina, hæðarmun og
annað til að finna út hvað tiltekin
virkjun geti gefið mikið afl. Í slíkar
frumathuganir á að beina fé frá rík-
inu næstu 5 árin eða svo.“
Einnig kemur fram í frumvarpinu
um niðurgreiðslu á raforku til hús-
hitunar að þeir sem hafa hitað upp
með rafmagni og fengið það niður-
greitt, en byrja að framleiða sitt eig-
ið rafmagn til húshitunar, munu
áfram njóta niðurgreiðslna.
Gunnar segir að stýrihópurinn
hafi skipt verklagi við smávirkjanir
upp í fjóra þætti. Fyrst er unnin
frumathugun og sé hún jákvæð og
áhugaverð er farið í frumhönnun og
arðsemismat. Þá fer fram endanleg
hönnun og fjármögnun og síðast
komi framkvæmdaþátturinn. „Það
eru ákveðnir lánamöguleikar í kerf-
inu eins og það er í dag,“ segir Gunn-
ar, „Byggðastofnun, Lánasjóður
landbúnaðarins, Framleiðnisjóður
og slíkir aðilar, sem geta lánað pen-
inga í þessa hluti. Hugmyndin er að
reyna að búa til eitthvert ferli, þann-
ig að menn séu ekki að fara of skarpt
af stað og sitji svo uppi með óhag-
kvæma virkjun þegar öll kurl koma
til grafar.“
Það er fjölmennur hópur um land
allt sem íhugar að fara út í smávirkj-
anir. Gunnar er spurður að því hvort
menn séu að fara að selja orku í mikl-
um mæli inn á raforkukerfið.
Sjálfsbjargarviðleitnin
blómstrar á landsbyggðinni
„Það verður að skoða það sérstak-
lega með hverja virkjun fyrir sig.
Hversu hagkvæm hver virkjun er,
aðgengi hennar á raforkunetið,
hversu langt er hún frá markaði og
þriggja fasa línum o.s.frv. Þessu þarf
að svara strax í forkönnun. Til að
setja þetta í stærra samhengi er ljóst
að margar af þessum litlu virkjunum
eru mjög smáar og hafa enga mark-
verða þýðingu í raforkubúskap
landsins. Í heildina er þær að fram-
leiða um 4MW, sem er ekki neitt
neitt. 100 virkjanir af þeirri stærð-
argráðu á ári myndu ekki fullnægja
orkuaukningunni á öllu landinu.
Smávirkjanir gætu hins vegar styrkt
einstaka bændur verulega. Þar væru
menn að framleiða fyrir sjálfa sig og
þyrftu ekki að kaupa dýra orku af
netinu. Einnig gætu þeir fengið hug-
myndir um að fara út í frekari starf-
semi með þessari ódýru orku sinni.“
Raforkulög eru nú til endurskoð-
unar og stendur til að leggja þau fyr-
ir Alþingi í haust. Breytingar miðast
einkum að því að skilja milli fram-
leiðslu og sölu og opna á samkeppni.
Gunnar segir mjög skiptar skoðanir
um ný raforkulög. „Ég er samt ekki
viss um að þetta hafi sérstök áhrif á
málefni smávirkjana. Ástæða þess að
menn eru að fara af stað núna er að
sjálfsbjargarviðleitnin úti á landi
blómstrar og en hún er nauðsynleg
til að menn haldi áfram búsetu.
Tæknin er einnig orðin þannig að
þetta er mun auðveldara heldur en
áður fyrr.
Iðnaðarráðuneytið mun á haust-
mánuðum gefa út handbók um smá-
virkjanir. Hún er m.a. byggð á grein-
ingu stýrihópsins, norskum
upplýsingum um virkjanir og hand-
bók sem verkfræðistúdentar við Há-
skólann unnu sem verkefni. Þá
stendur einnig til að fá Byggðastofn-
un eða atvinnuþróunarfélögin til að
vinna e.k. þekkingarbrunn fyrir
raforkubændur. Þar fengjust hug-
myndir og upplýsingar um hugsan-
lega nýtingu umframorku smávirkj-
ana til atvinnustarfsemi af einhverju
tagi.“
Báðir leggja Ólafur og Gunnar
áherslu á að mönnum verði ekki
hleypt í óarðbærar framkvæmdir.
„Við ætlum ekki að fara að hvetja
alla bændur sem vettlingi geta valdið
til að virkja,“ segir Ólafur. „Við Ís-
lendingar höfum nú gengið í gegnum
minkaeldi, fiskeldi og ýmislegt fleira
sem hefur farið úr böndunum, þann-
ig að við viljum gera þetta mjög fag-
lega og vinna vel með öllum þeim
hagsmunaaðilum sem að smávirkj-
unum koma.“
Frumathugun á smáum vatnsaflsvirkjunum
Skapa ný tækifæri
í sjálfsþurftarbúskap
Morgunblaðið/Steinunn Ásmundsdóttir
Frá málþingi um smávirkjanir, sem haldið var á Egilsstöðum.
Egilsstaðir FLOKKSRÁÐ Vinstrihreyfingarinn-
ar – græns framboðs sendi nýverið
frá sér ályktun um fjárhagsvanda
sveitarstjórnanna í landinu. Þar segir
að ljóst sé að við nýkjörnum sveitar-
stjórnum blasa víða mikil og erfið úr-
lausnarefni vegna bágrar fjárhags-
stöðu sveitarfélaganna.
„Algengt er að beinn rekstur mála-
flokka taki til sín 85–90% af tekjum.
Gefur augaleið að við slíkar aðstæður
er lítið sem ekkert svigrúm til að auka
þjónustu við íbúana eða til fram-
kvæmda og uppbyggingar. Víða næg-
ir tekjuafgangur ekki fyrir afborgun-
um þeirra skulda sem fyrir eru og
hafa hrannast upp síðustu árin.
Vinstrihreyfingin – grænt framboð
hefur undanfarin misseri gagnrýnt
harðlega hvernig ríkisstjórn Sjálf-
stæðisflokks og Framsóknarflokks
hefur dregið lappirnar og nánast ekk-
ert aðhafst til að leysa úr bráðum fjár-
hagsvanda sveitarfélaganna. Engin
lausn er í því fólgin að sveitarfélögin
hrekjist út í að selja verðmætustu
eignir sínar ef ekki er tekið á hinum
undirliggjandi vanda. Ennþá verra er
ef bágstödd sveitarfélög villast út á
braut einkavæðingar og einkafjár-
mögnunar en kostnaðurinn við þá leið
verður að endingu meiri þegar upp er
staðið. Með því er vandanum velt yfir
á heimilin og reikningunum ávísað á
framtíðina. Vandinn í hnotskurn er sá
að tekjur hafa engan veginn haldið í
við þau verkefni sem færð hafa verið
til sveitarfélaganna auk nýrra verk-
efna sem bæst hafa við á þeirra sviði.“
VG telur koma til greina að sveit-
arfélögin fái hlutdeild í fleiri almenn-
um tekjustofnum. Reglur um jöfnun-
arsjóð þurfi að endurskoða frá grunni
og gera verkaskiptingu ríkis og sveit-
arfélaga sveigjanlegri í samræmi við
mismunandi stærð og aðstæður sveit-
arfélaganna og lögfesta þurfi skýrar
samskiptareglur og reglur um lausn
deilumála sem upp kunni að koma
milli stjórnsýslustiganna tveggja.
VG vill lausn á
fjárhagsvanda
sveitarfélaga
Laxveiði glæddist töluvert í
Laxá á Ásum í lok vikunnar, en
veiði hafði verið afskaplega slök
í þessari dýrustu og frægustu
laxveiðiá landsins frá því að veiði
hófst um miðjan júní. Alls veidd-
ust 8 laxar í ánni á fimmtudag og
fyrri partinn á föstudag komu
fjórir til viðbótar á land.
Það á eftir að koma í ljós
hvort auknar göngur standi að
baki veiðiskotinu, en athyglis-
vert var að flestir laxanna veidd-
ust langt frammi í á og þó
nokkrir voru svokallaðir tveggja
ára laxar, 8 til 12 punda. Þeir
veiddust allir á flugu, flestir á
flugu veidda með gáruhnút.
Á þessum eina og hálfa degi
jókst veiðin úr 13 löxum í 25.
Skot í Laxá
á Ásum
ERU
ÞEIR AÐ
FÁ’ANN?
BREYTINGAR á trúfélagsskrán-
ingu í þjóðskrá voru 664 fyrstu sex
mánuði ársins, en þetta kemur fram á
vefsíðu Hagstofunnar. Þessar breyt-
ingar svara til þess að 0,2 prósent
landsmanna hafi skipt um trúfélag.
Breytingarnar voru fleiri á sama
tímabili á árunum 2000 og 2001. Þær
voru 858 og 0,3 prósent á fyrstu sex
mánuðum ársins 2000 en 810 og 0,3%
á fyrri hluta árs 2001.
Á vefsíðunni segir að breytingar á
trúfélagsskráningu hafi í 56 prósent-
um tilvika verið vegna úrsagna úr
þjóðkirkjunni. Alls voru það 375
breytingar, sem nemur 0,2 prósent-
um af þeim sem tilheyrðu þjóðkirkj-
unni 1. desember 2001. Af þessum 375
kusu 104 að standa utan trúfélaga,
101 lét skrá sig í Fríkirkjuna í
Reykjavík, 48 í Fríkirkjuna í Hafn-
arfirði, 47 í Óháða söfnuðinn, 22 í Ása-
trúarfélagið og 53 í önnur trúfélög.
Þá segir að á sama tímabili árið
2001 hafi 406 skráð sig úr þjóðkirkj-
unni og 495 á fyrstu sex mánuðum
ársins 2000.
Einnig kemur fram að á móti 375
brottskráðum hafi 89 verið skráðir í
þjóðkirkjuna á fyrstu sex mánuðum
þessa árs. Brottskráðir umfram ný-
skráða voru því 286 en höfðu verið 296
á sama tíma í fyrra og 389 árið 2000.
375 skráðu sig úr
þjóðkirkjunni
Rangt nafn
Rangt var farið með nafn lögreglu-
konunnar sem var á mynd á baksíðu
Morgunblaðsins í gær. Hún heitir
Dubravka Laufey Miljevic. Beðist er
velvirðingar á þessum mistökum.
SPRON á Hverfisgötu
Í grein um átökin um SPRON eftir
Björn Bjarnason í Morgunblaðinu í
gær segir, að sparisjóðurinn hafi
fyrst verið til húsa á horni Hverf-
isgötu og Smiðjustígs. Hið rétta er,
að í upphafi var skrifstofa sparisjóðs-
ins að Hverfisgötu 21.
LEIÐRÉTT
♦ ♦ ♦