Morgunblaðið - 16.08.2002, Blaðsíða 4

FRÉTTIR
4 FÖSTUDAGUR 16. ÁGÚST 2002 MORGUNBLAÐIÐ
VILBORG Harðar-
dóttir, blaðamaður og
framkvæmdastjóri
Félags íslenskra bóka-
útgefenda, er látin, 66
ára að aldri. Vilborg
varð bráðkvödd í gær-
morgun við rætur
Snæfells þar sem hún
var á ferðalagi.
Vilborg fæddist í
Reykjavík 13. septem-
ber árið 1935. For-
eldrar hennar voru
hjónin Hörður Gests-
son bifreiðastjóri og
Ragnheiður Sveins-
dóttir skrifstofumaður. Vilborg
lauk stúdentsprófi frá Menntaskól-
anum í Reykjavík árið 1955 og BA-
prófi í ensku, norsku og kennslu-
fræðum frá Háskóla Íslands 1962.
Hún stundaði nám í enskum leik-
bókmenntum við Freie Universität
í Berlín á árunum 1964–65.
Vilborg hóf störf sem blaðamað-
ur á Þjóðviljanum 1960 og var þar
blaðamaður með hléum til 1979.
Hún var ritstjóri Norðurlands á
Akureyri á árunum 1976 til 1978 og
fréttastjóri Þjóðviljans 1979 til
1981. Vilborg stundaði
einnig kennslu um
skeið og var kennari
við háskólann í Greifs-
wald 1962, við Voga-
skóla í Reykjavík 1962
til 1963 og Gagnfræða-
skóla Austurbæjar
1971 til 1972. Hún var
útgáfustjóri Iðntækni-
stofnunar Íslands
1981 til 1988, skóla-
stjóri Tómstundaskól-
ans 1988 til 1992 og
framkvæmdastjóri Fé-
lags íslenskra bókaút-
gefenda frá 1992.
Vilborg sat á Alþingi sem vara-
þingmaður Alþýðubandalagsins í
Reykjavík samfellt frá október
1975 til maí 1976 og á vorþingi árið
1978. Vilborg lét kvennabaráttu og
jafnréttismál mjög til sín taka. Var
hún meðal stofnenda Rauðsokka-
hreyfingarinnar og starfaði um
árabil á vettvangi kvennahreyfing-
arinnar.
Vilborg giftist Árna Björnssyni
þjóðháttafræðingi árið 1954. Þau
skildu. Börn þeirra eru Mörður,
Ilmur og Dögg.
Andlát
VILBORG
HARÐARDÓTTIR
Í UNDIRBÚNINGI er að nýta Urr-
iðafossvirkjun og Núpsvirkjun sem
framtíðarvirkjunarkosti. Að sögn
upplýsingafulltrúa Landsvirkjunar er
undirbúningur skemmra á veg kom-
inn en Norðlingaölduveita eða Búð-
arhálsvirkjun.
Haft var eftir Katrínu Fjeldsted,
þingmanni Sjálfstæðisflokks, í Morg-
unblaðinu í gær, að beina ætti sjónum
að virkjunarkostunum í stað Norð-
lingaölduveitu og um þá myndi líkast
til nást meiri samstaða og friður en að
skerða Þjórsárver.
Að sögn Þorsteins Hilmarssonar,
upplýsingafulltrúa Landsvirkjunar,
eru virkjunarkostir við Urriðafoss og
Stóranúp í mati á umhverfisáhrifum.
Hann segir ólíku saman að jafna
hvað varðar hagkvæmni virkjunar-
kostanna. Norðlingaölduveita sé
ákaflega hagkvæmur kostur þar sem
tiltölulega lítil fjárfesting skili af sér
tiltölulega mikilli orku.
Hann bendir á að virkjunarkostirn-
ir tveir í neðri Þjórsá taki hins vegar
verulegan hluta vatnsmagnsins í
gegnum göng og neðanajarðarvirkj-
un með öllum þeim vélbúnaði sem til-
heyri og þar sé um að ræða mun
stærri og dýrari framkvæmdir.
„Þetta er valkostur en ekki eitt-
hvað sem menn hrista fram úr erm-
inni á næstu þremur árum enda ekki
búið að ganga frá leyfisveitingum,“
segir Þorsteinn.
Í Núpsvirkjun, sem gæti skilað af
sér allt að 150MW, leggur Lands-
virkjun fram tvo valkosti. Annars
vegar er lagt til að hún verði virkjuð í
einum áfanga sem ein virkjun eða í
tveimur áföngum sem tvær virkjanir.
Þorsteinn segir að gerðar hafi verið
prófanir á jarðvegi sem bendi til að
hann sé ekki hentugur til jarðganga-
gerðar en fundin hafi verið lausn á
þeim vanda.
Í Urriðafossvirkjun, sem gæfi af
sér allt að 150 MW, gengur tillaga
Landsvirkjunar hins vegar út á að
reisa eina virkjun.
„Þetta eru allt saman neðanjarðar-
mannvirki með inntakslónum sem
eru ekki stór í ferkílómetrum talin,“
segir Þorsteinn, en ráðgert er að lón í
hvorri virkjun fyrir sig yrði um 4 fer-
kílómetrar að stærð. Til samanburðar
bendir hann á að minna lónið við
Norðlingaöldu, sem er miðlunarlón,
sé 27 ferkílómetrar.
Með inntakslóni er búið til nægj-
anlegt dýpi til að taka vatn inn í gegn-
um göngin undir yfirborði vatnsins.
Miðlunin yrði áfram uppi í fjöllum og
vatninu stýrt frá Þórisvatni og Sult-
artangalóni en ekki inntakslónunum.
Anni eftirspurn í kjölfar frekari
stækkunaráforma Norðuráls
Þorsteinn segir tiltölulega stutt síð-
an farið var að skoða virkjunarkosti
við Urriðafoss og Stóranúp. Eftir sé
að gera ýmsar rannsóknir og vinna
ýmiss konar hönnunarvinnu. Við bæt-
ist byggingartími sem sé áætlaður í
kringum 3 ár.
Hann segir að forsvarsmenn
Landsvirkjunar sjái virkjunarkostina
tvo sem valkosti til að anna eftirspurn
sem komi upp í kjölfar frekari stækk-
unaráforma Norðuráls í framtíðinni.
Þá sé í undirbúningi frekari stækkun
hjá Alcan auk þess sem stöðug aukn-
ing sé á raforkunotkun í landinu.
„Eins og lögin eru núna ber okkur
að vera í stakk búin til að anna auk-
inni eftirspurn til viðskiptavina okkar
á hverjum tíma. Þannig að við erum
að horfa þarna lengra fram í tímann,“
segir hann.
Í undirbúningi að nýta Urriðafoss og Stóranúp
Um mun stærri og dýrari
framkvæmdir að ræða
ÞINGFLOKKUR Sjálfstæð-
isflokksins hélt vestur á Snæfells-
nes í gær til að halda árlegan
vinnufund sinn. Fóru þing-
fulltrúar meðal annars ásamt bæj-
arstórn og bæjarstjóra Snæfells-
bæjar til að kynna sér starfsemi
Fiskmarkaðar Íslands, sem er
með höfuðstöðvar sínar í Ólafsvík.
Gunnar Bergmann Traustason
fræddi þingflokkinn um starfsemi
markaðarins og rakti sögu hans.
Var boðið upp á harðfisk frá
Tanga í Grundarfirði og gáfu
þingmenn honum góða einkunn.
Einnig fóru þingmennirnir á Rif
til að kynna sér starfsemi fyr-
irtækja þar.
Smökkuðu harð-
fiskinn frá Tanga
Ólafsvík. Morgunblaðið.
Morgunblaðið/Alfons
Guðmundur Hallvarðsson þingmaður, Sturla Böðvarsson samgöngu-
ráðherra og Lára Margrét Ragnarsdóttir þingmaður.
ÓLAFUR Örn Haraldsson, þing-
maður Framsóknarflokksins, seg-
ir úrskurð Skipulagsstofnunar á
mati á umhverfisáhrifum Norð-
lingaölduveitu í Þjórsárverum
vera vonbrigði. Hann segir að
með þeim hugmyndum sem nú
séu uppi varðandi Norðlingaöldu-
veitu sé verið að ganga of nærri
Þjórsárverunum.
Þjórsárver gróðurvin
og náttúruperla
„Þjórsárverin eru gróðurvin og
náttúruperla sem við berum
ábyrgð á til lengri og skemmri
tíma,“ segir hann. „Með Norð-
lingaölduveitu er verið að raska
landslagsheild á tiltölulega lítt
snortnu landslagi,“ bætir hann
við.
Ólafur Örn segir að á sínum
tíma hafi hann, sem formaður um-
hverfisnefndar Alþingis, stutt
mjög byggingu álversins á Grund-
artanga. „Það álver hefur ekki
valdið þeim umhverfisspjöllum
sem margir spáðu þá. Ég styð
sömuleiðis stækkun álversins á
Grundartanga,“ segir Ólafur Örn
og leggur áherslu á að þótt farið
verði að sjónarmiðum hans og
annarra um verndun Þjórsárver-
anna þurfi það ekki að þýða enda-
lok stækkunar á Grundartanga.
Hann telur að leita eigi leiða til að
verða við óskum Norðuráls um
stækkun. „En ég tel að við eigum
að líta til annarra virkjanakosta
en Norðlingaölduveitu, þótt þeir
séu ekki eins hagkvæmir og taki
ef til vill lengri tíma.“ Ólafur Örn
bendir í þessu sambandi á Núps-
virkjun og Urriðafossvirkjun.
„Við eigum að þróa og skoða þá
virkjanamöguleika miklu betur.“
Hann segir að ef við tökum alltaf
ódýrasta kostinn í virkjanamálum
og þann sem er handhægastur, þá
eigi náttúran sér litlar varnir. „Ég
tel að efnahagur Íslendinga sé
með þeim hætti, og stóriðjufram-
kvæmdir sem eru fyrirhugaðar
fyrir austan og stækkunin í
Sraumsvík á því stigi, að við höf-
um efni á því að hlífa Þjórsárver-
unum.“
Ólafur Örn segir að þegar hafi
verið þrengt mjög að Þjórsárver-
um með Kvíslaveitu fyrir austan
en nú eigi að ganga á verin að
sunnan með Norðlingaölduveitu.
Hann telur að þótt Norðlingaöldu-
veita verði í útjaðri Þjórsárvera
þá muni hún spilla „þessu hálend-
ismálverki sem Þjórsárverin eru.“
Ólafur Örn Haraldsson þingmaður Framsóknarflokksins
Eigum að líta til ann-
arra virkjanakosta
EINS og önnur mannanna
verk þarfnast kirkjuturnar
viðhalds og það vita Hafn-
firðingar sem eru nú að láta
mála þakið á turni
Hafnarfjarðarkirkju.
Væntanlega má gera ráð
fyrir að aftur verði málað
með græna litnum sem hefur
prýtt turnþakið um árabil.
Sumarlangt hefur mátt sjá
menn og konur dytta að hús-
um sínum, görðum, og raun-
ar hverju sem nöfnum tjáir
að nefna.
Fyrirtæki og stofnanir
hafa ekki látið sitt eftir
liggja, en nú fækkar þeim
stundum sem tækifæri til
slíkra starfa gefast, enda
haustið farið að nálgast.
Turna-
málun
Hafnfirð-
inga
Morgunblaðið/Jim Smart