Morgunblaðið - 19.01.2003, Page 10

10 SUNNUDAGUR 19. JANÚAR 2003 MORGUNBLAÐIÐ
BLESSAÐUR, til hamingju,viltu ekki leyfa okkur aðtaka í höndina á þér –þakka fyrir æskulýðinn,okkur öll,“ segir roskinn
maður og tekur þéttingsfast í hönd-
ina á Hlyni Snorrasyni lögreglufull-
trúa fyrir framan Stjórnsýsluhúsið á
Ísafirði. Hamingjuóskir þessa
manns eru ekkert einsdæmi á stuttri
göngu okkar í gegnum bæinn. Fleiri
en einn og fleiri en tveir nota tæki-
færið til að óska Hlyni til hamingju
með sæmdarheitið Vestfirðingur
ársins 2002 og ósjaldan ber helsta
ógnvaldinn „vímuefnin“ á góma.
Vestfirðingar eru sér greinilega
meðvitandi um hverju baráttuað-
ferðir Hlyns fyrir bættri unglinga-
menningu hafa verið að skila sam-
félaginu á Vestfjörðum á síðustu
árum. Titilinn er ekki aðeins sönnun
þess að sveitapilturinn að sunnan
hefur verið tekinn inn í samfélagið
fyrir vestan. Vestfirðingar eru í senn
stoltir af því að hafa hann í sínum
hópi og umhugað um að hann viti að
hann standi ekki einn í baráttunni
fyrir velferð unga fólksins og þar
með samfélagsins alls.
„Þú ert að grínast“
„Þú ert að grínast,“ verður Hlyni
Snorrasyni fyrst að orði þegar
hringt er vestur til að kanna hvort
hann sé tilbúinn í viðtal. Eftir nokk-
urra mínútna þjark viðurkennir
hann loks að hafa verið á varðbergi
gagnvart ýmsum í hópi sinna nán-
ustu frá því að hann tók við titlinum
Vestfirðingur ársins 2002 í byrjun
janúar. Sumir í þeim hópi telji hann
nefnilega eiga sér skuld að gjalda
fyrir prakkarastrikin í gegnum tíð-
ina. Fyrsta hugsun hans eftir að er-
indið hafi verið borið upp hafi því
verið hvort símtalið ætti rætur að
rekja til samantekinna ráða ein-
hverra í innsta hring og tengdist
hugsanlega fertugsafmæli hans 28.
febrúar nk.
Eftir að ljóst er orðið að svo er
ekki bregst hann ljúfmannlega við
bóninni og tekur vel á móti blaða-
manni þegar hann stígur á vest-
firska grundu tveimur dögum síðar.
Eins og reyndar hefur komið fram
er Vestfirðingur árisins 2002 ekki
borinn og barnfæddur á Vestfjörð-
um. Hann er langyngstur fjögurra
barna hjónanna Snorra Jónssonar,
íþrótta- og smíðakennara við héraðs-
skólann á Skógum, og Olgu Hafberg,
starfsmanns skólans, og ólst upp á
Skógum fram til 16 ára aldurs.
„Skógar eru svona sambland af sveit
og smáþorpi,“ segir Hlynur þegar
hann er inntur eftir æskustöðvun-
um. „Þarna er einn bóndabær, fé-
lagsbú rekið af tveimur fjölskyldum
og svo nokkur hús fyrir kennara og
aðra starfsmenn skólans að
ógleymdu Byggðasafninu að Skóg-
um. Leikfélagarnir voru fáir en góð-
ir og nálægðin við sveitina gerði okk-
ur gott. Ég fór oft í heimsókn til vina
minna á bæjunum í kring. Mestu
tengslin voru þó við heimilisfólkið á
Seljavöllum því þar var ég í sveit á
sumrin fram til 16 eða 17 ára aldurs.
Þá fór ég að vinna í símaflokki Sig-
þórs Sigurðssonar í Litla-Hvammi í
Mýrdal.“
Hverjir mótuðu þig mest? „Hik-
laust foreldrar mínir og eldri systk-
ini. Ég er langyngstur systkina
minna. Olga Guðrún er 12 árum
eldri. Engilbert Ólafur er 10 árum
eldri og Jón 9 árum eldri. Annar
bræðra minna heldur því fram að ég
hafi verið ofdekraður í æsku. Ég veit
að hann hefur ekki rétt fyrir sér
varðandi pabba og mömmu. Hins
vegar getur vel verið að systkini mín
hafi einhvern tíma verið mér full eft-
irlát. Annars á ég mjög góðar æsku-
minningar og er foreldrum mínum
og systkinum ákaflega þakklátur
fyrir alla virðinguna og hlýjuna á
uppvaxtarárunum.“
Áreiðanlegar heimildir herma að
Hlynur hafi aldrei drukkið áfengi –
viti hreinlega ekki hvernig áfengi
bragðist. Hlynur segist í raun aldrei
hafa tekið meðvitaða ákvörðun um
að bragða ekki áfengi. „Mér hrein-
lega datt aldrei í hug að smakka
áfengi og sama gilti um reykingar.
Uppeldið hefur þó eflaust átt ein-
hvern þátt í því hvaða stefnu ég tók.
Ekki af því að pabbi og mamma hafi
predikað yfir okkur um skaðsemi
vímuefna heldur miklu frekar af því
að hvorugt þeirra neytti áfengis eða
tóbaks. Við systkinin höfum öll valið
að fara að fordæmi þeirra og sleppa
hvorutveggja,“ segir Hlynur og tek-
ur fram að á unglingsárunum hafi
augu hans opnast fyrir fjölmörgum
ástæðum fyrir því að sleppa áfengis-
og tóbaksnotkun. „Núna líður mér
fjarska vel yfir að hafa sleppt allri
vímuefnaneyslu. Ég sé ekki eftir
neinu eins og vímuefnanotendur
hafa stundum sagt eftir að hafa náð
sér á strik aftur.“
Örlagaríkar afleysingar
Hlynur segist hafa gert ákveðin
mistök með því að taka fyrsta bekk í
framhaldsskóla á Skógum. „Ég kom
inn í 2. bekk í MS og fann mig aldrei í
skólanum, þ.e. hvorki félagslega né
námslega. Slíkt kann auðvitað ekki
góðri lukku að stýra enda féll ég í 2.
bekk og varð að taka hann upp aftur
næsta vetur,“ segir hann og viður-
kennir að hann sé ekkert sérstak-
lega stoltur af því að rifja upp þessa
sögu – og allra síst fyrir börnunum
sínum þremur. „Um sumarið komst
ég í afleysingar hjá lögreglunni í
Reykjavík og kunni strax ákaflega
vel við mig í því starfi. Ekki voru
heldur liðnar nema nokkrar vikur af
skólaárinu í 3. bekk þegar ég hafði
sótt um afleysingastöðu í Reykjavík
til Bjarka Elíasarsonar þáverandi
yfirlögregluþjóns. Bjarki sagðist því
miður vera búin að ráða í allar lausar
stöður í Reykjavík fyrir veturinn.
Hins vegar myndi hann ráða mig aft-
ur í afleysingar næsta vor og útvega
skólapláss í Lögregluskólanum um
haustið. Hann ráðlagði mér að nýta
tímann fram á vorið vel og benti mér
á að auglýst hefði verið eftir afleys-
ingamönnum bæði á Ísafirði og í
Vestmannaeyjum.“
Hlynur segist í raun alls ekki
skilja af hverju Ísafjörður varð fyrir
valinu. „Ég hafði á hvorugan staðinn
komið þótt Vestmannaeyjar hafi í
rauninni staðið mér nær. Ég hafði
náttúrulega haft þær fyrir augunum
frá fyrstu tíð. Ég býst líka við að þar
hefði ég þekkt einhverja – á Ísafirði
þekkti ég engan,“ segir hann hugsi.
„Ísfirðingar tóku mér opnum örm-
um strax í upphafi og sérstaklega
unga fólkið. Ekki leið heldur á löngu
þar til ég kynntist konunni minni
Ölmu Björku Sigurðardóttur. Fund-
um okkar bar fyrst saman eftir að
hún lenti í árekstri. Mér var falið að
teikna upp vettvanginn – segið svo
að starfið geti ekki verið yndislegt!
Fljótlega uppúr því kynntumst við
betur og fórum síðan að búa saman.
Við eignuðumst fyrsta barnið okkar
Tinnu Hrund 9. febrúar árið 1985.
Einar Ægir fæddist 29. júlí árið 1989
og loks Helga 18. febrúar árið 1994.“
Hlynur segir að aldrei hafi komið
annað til greina í huga þeirra Ölmu
Bjarkar en að ala börnin upp á Ísa-
firði. „Okkur þótti báðum sjálfgefið
að búa hér. Umhverfið er heillandi
og mannlífið gott. Menningin er gott
dæmi um gróskuna á svæðinu. Ef
maður legði sig eftir því væri auðvelt
að vera stöðugt á einhverjum menn-
ingarviðburðum,“ segir Hlynur og
er beðinn að lýsa því hvernig Vest-
firðingar komi honum fyrir sjónir.
„Fólk er náttúrulega ákaflega mis-
jafnt og erfitt að skella fram ein-
hverjum alhæfingum. Þó hef ég sér-
staklega tekið eftir því hvað erfitt
getur verið að sannfæra Vestfirð-
inga um ágæti ýmissa hugmynda –
þeir kaupa ekki allt eins og skot. Al-
mennt eru Vestfirðingar ákaflega
opnir og óhræddir við að láta skoð-
anir sínar í ljósi. Einstaka mönnum
finnst svo bera vott um gáfur og rök-
fræði að láta heyrast nógu hátt í sér
– en þeir eru fáir.“
Ekki lengur lokaðir hópar
Ef frá eru talin námsárin í Lög-
regluskóla ríkisins hefur Hlynur bú-
ið óslitið á Ísafirði frá árinu 1983.
Hann var almennur lögreglumaður í
lögregluliðinu á Ísafirði þar til hann
tók við stöðu varðstjóra vorið 1986.
Tveimur árum síðar var hann ráðinn
eini rannsóknarlögreglumaðurinn í
rannsóknardeild lögreglunnar og
hefur gegnt þar stöðu lögreglufull-
trúa allar götur síðan. Annar rann-
sóknarlögreglumaður var ráðinn í
rannsóknardeildina árið 1997.
Hlynur var spurður að því hvaða
breytingar hefðu orðið á fíkniefna-
heiminum frá því að hann hóf fyrst
störf á Ísafirði fyrir 20 árum. „Hér
áður fyrr var neyslan nær eingöngu
bundin við maríjúana og hass – og
reyndar sýrur líka, þ.e. LSD. Með
tímanum fóru amfetamín og kókaín
að verða meira áberandi og síðan E-
taflan árið 1995.
Ný efni hafa ekki aðeins komið inn
á markaðinn heldur hefur dreifingin
breyst. Fyrst eftir að ég byrjaði fór
neysla og dreifing yfirleitt fram í
lokuðum hópum. Núna hefur dæmið
snúist við því að seljendur eitur-
lyfjanna eru í auknum mæli farnir að
þrýsta á venjulegt fólk og unglinga
að neyta efnisins – prófa jafnvel
fyrst og kaupa svo smáskammt.
Neyslan virðist að sama skapi vera
orðin almennari. Neytendur þurfa
ekki endilega að bera neysluna utan
á sér í upphafi. Neysla amfetamíns,
efedríns og annarra örvandi fíkni-
efna getur komið út eins og neytand-
inn sé óvenju duglegur og orkumikill
til vinnu fyrst um sinn,“ segir Hlyn-
ur og tekur fram að slík tímabili vari
aðeins í stuttan tíma. „Þar til neyt-
andinn fer að bera þess merki að
hann ráði ekki lengur við neysluna.“
Lagst á árarnar
Eins og fram kemur í frétt Bæj-
arins besta hlaut Hlynur kosninguna
fyrir ötult og árangursríkt forvarn-
arstarf gegn vímuefnum og þrot-
lausa vinnu í þágu barna og ung-
linga. Margir nefndu sérstaklega
vinnu Hlyns að forvarnarmálum á
vegum lögreglunnar og Vá Vest-
hópsins og stjórnarsetu hans í
Gamla apótekinu, kaffi- og menning-
arhúsi ungs fólks. Fyrst og fremst
virðist Hlynur þó hafa verið kosinn
vegna persónulegs áhuga hans á vel-
ferð ungs fólks og starfa hans á þeim
vettvangi.
„Áhugi minn á forvörnum er ekki
sprottinn af því að ég sé óvirkur alki
eða hafi einhvern tíma misst besta
vin minn úr vímuefnaneyslu. Hann
tengist því einfaldlega að ég trúi því
að maður uppskeri eins og maður
sái. Við leggjum okkur öll fram um
að búa fjölskyldum okkar góð heimili
í von um jákvæðan árangur. Með
sama hætti vonast ég til að með því
að leggja mitt lóð á vogarskálarnar í
tengslum við forvarnir á sviði fíkni-
efna stuðli ég að því að gera Vestfirði
að enn fjölskylduvænna samfélagi,“
segir Hlynur og skýtur því inn í að
auðvitað skipti máli að hann sé sjálf-
ur að ala upp börn og unglinga í vest-
firsku samfélagi. „Með öðrum orðum
er hægt að segja að áhugi minn sé
sprottinn upp af metnaði mínum
gagnvart sjálfum mér, vinnunni
minni og umhverfinu.“
Að stærstum hluta hefur forvarn-
arstarf Hlyns verið unnið innan lög-
reglunnar á Ísafirði. Hann segir að
embættið hafi einsett sér að hafa
meiri afskipti af fíkniefnaheiminum
á svæðinu uppúr 1990. „Auk þess var
tekin meðvituð ákvörðun um að
leyna íbúana því ekki að við þennan
vanda væri að etja á svæðinu. Einn
liður í því var að gefa fjölmiðlum
upplýsingar um öll afskipti okkar af
fíkniefnaheiminum – stór og smá
mál. Almenningur hrökk óneitan-
lega upp við breytinguna í fyrstu.
Maður hitti varla mann án þess að
vera spurður að því hvort að vandinn
væri virkilega svona mikill o.s.frv.
Við í lögreglunni svöruðum slíkum
spurningum alltaf á sama veg – að
vissulega væri okkur vandi á hönd-
um rétt eins og öðrum bæjarfélögum
af svipaðri stærðargráðu. Jákvæðu
afleiðingarnar af þessari nýju
áherslu lögreglunnar voru að bæj-
arbúar lögðust á eitt með okkur í
baráttunni gegn vandanum með því
að láta vita ef öllum grunsamlegum
athöfnum – með þeim afleiðingum að
okkur gekk mun betur að hafa hend-
ur í hári dreifingaraðilanna. Sam-
félagið var þarna farið að vinna
markvisst með okkur við þennan
málaflokk og hefur gert síðan.
Vandinn fólst aðallega í því að
lengst af bárust ekki sambærilegar
fréttir frá mörgum öðrum stöðum á
landinu. Sumir fóru því að velta því
fyrir sér hvort ástandið gæti verið
verra hér en annars staðar. Þar við
bættist að lögreglan var stundum
gagnrýnd fyrir að að gefa fjölmiðlum
of miklar upplýsingar um fíkniefna-
Metnaður gagnvart sjálf
Vestfirðingar kunna gott að meta og eru ekki í vafa
um hverjum beri öðrum fremur að þakka minnk-
andi vímuefnaneyslu á norðanverðum Vestfjörð-
um. Anna G. Ólafsdóttir flaug vestur til að kynnast
Hlyni Snorrasyni, Vestfirðingi ársins 2002, og ár-
angursríku forvarnarstarfi hans í þágu samfélags-
ins fyrir vestan.
„Ég trúi því að maður uppskeri eins og maður sái,“ segir Hlynur.
Með vinnufélögunum á stöðinni (f.v.) Þorgeir Albert Elíesersson lögreglumaður, Jón Svanberg Hjartarson varðstjóri, Skúli
Berg rannsóknarlögreglumaður, Þorkell Þorkelsson lögreglumaður, Önundur Jónsson yfirlögregluþjónn og Hlynur sitjandi.