Morgunblaðið - 22.03.2003, Blaðsíða 20

STRÍÐ Í ÍRAK
20 LAUGARDAGUR 22. MARS 2003 MORGUNBLAÐIÐ
MIKIL mótmæli voru víða um heim í gær gegn hern-
aðinum í Írak. Er myndin frá Aþenu í Grikklandi en þar
voru þátttakendur um 200.000 og söfnuðust saman fyr-
ir framan bandaríska sendiráðið í borginni. Hafði það
verið girt af með gámum auk þess sem öflugur lög-
regluvörður gætti þess. Mestallt athafnalíf í Grikklandi
lamaðist í gær í fjórar klukkustundir vegna allsherj-
arverkfalls, sem boðað var til í mótmælaskyni.
AP
Mótmæli gegn Íraksstríðinu
DAGBLÖÐ Evrópu helltu sér upp
til hópa yfir Bandaríkjastjórn í gær
fyrir að hefja stríð gegn Írak. Sök-
uðu mörg blöð George W. Bush
Bandaríkjaforseta um að sniðganga
alþjóðalög vísvitandi í viðleitni
sinni til að koma á nýrri skipan
heimsmála.
Bandaríkin hafa með innrásinni í
Írak „framið alvarlegan glæp að al-
þjóðalögum nútímans: ráðizt á ann-
að ríki og brotið þar með gegn
stofnsáttmála SÞ,“ skrifaði þýzka
stórblaðið Süddeutsche Zeitung,
sem gefið er út í München. Evr-
ópumenn ættu nú, bætti blaðið við,
að „finna sér sameiginlega stað“ í
hinni „nýju heimsskipan“ sem
stjórnvöld í Washington væru nú
að reyna að koma á.
„Stríðsmaskínan er byrjuð að
varpa sprengjum á Írak. Við lifum í
mjög breyttum heimi,“ skrifaði
tyrkneska dagblaðið Radikal.
„Í dag kæra haukarnir í Hvíta
húsinu sig kollótta um Sameinuðu
þjóðirnar, né um vestræna banda-
menn sína,“ skrifaði búlgarska dag-
blaðið Sega, sem telst vinstrisinn-
að.
Meint brot Bandaríkjastjórnar á
alþjóðalögum og ákvörðun hennar
um að fara sínar eigin leiðir til að
steypa Saddam Hussein var al-
gengt þema í mörgum forystu-
greinum.
„Alþjóðaréttur víkur fyrir rétti
máttarins,“ segir í Rossiyskaya
Gazeta, málpípu stjórnarherranna í
Kreml. Endurómaði í þessum orð-
um boðskapur Vladimírs Pútíns
Rússlandsforseta í ávarpi sem hann
flutti skömmu eftir að fyrstu
bandarísku flugskeytin sprungu í
Bagdad aðfaranótt fimmtudags.
Fjölmiðlar í Frakklandi voru
uppteknir af klofningnum sem mál-
ið hefur valdið innan Evrópu. „Á
fáeinum mánuðum hafa nýjar
brotalínur bætzt við gömul sár
heimsins,“ skrifaði hið íhaldssama
Le Figaro, og harmaði „pólitískt
skipbrot Evrópu, hlutverksleysi
Sameinuðu þjóðanna og kreppuna í
samskiptum Vesturlanda og Aust-
urlanda nær.“
Einstaka miðill tók þó í annan
streng. Þýzka blaðið Die Welt, sem
er íhaldssamt, og meirihluti dag-
blaða í Póllandi og Danmörku tóku
undir þá túlkun að þetta stríð væri
háð til að frelsa írösku þjóðina und-
an áþján harðstjórnar Saddams
Husseins.
Hið borgaralega Kaupmanna-
hafnarblað Berlingske Tidende
hrósaði dönsku ríkisstjórninni fyrir
að hvika hvergi í stuðningi sínum
við aðgerðir Bandaríkjamanna og
Breta, þrátt fyrir harða innan-
landsgagnrýni.
Brezka pressan, sem á undan-
förnum mánuðum hefur sýnt tölu-
vert hverflyndi að því er afstöðuna
til Íraksmálsins varðar, virtist í
gær að mestu hafa snúizt á sveif
með stefnu ríkisstjórnarinnar, eftir
sjónvarpsávarp Tony Blair for-
sætisráðherra til þjóðarinnar á
fimmtudag.
„Blair flutti sannfærandi rök fyr-
ir því hvers vegna hann óttaðist ...
bandalag milli öfgahópa sem væru
staðráðnir í að fremja morð og önn-
ur ódæði í Evrópu og Bandaríkj-
unum og skúrkaríkja sem hafa að-
gang að efna-, sýkla- og
kjarnorkuvopnabúnaði,“ skrifaði
Lundúnablaðið The Times.
En víðast hvar í Evrópu yfir-
gnæfði hvass gagnrýnistónn í um-
fjöllun fjölmiðla um stríðið.
„Stór hluti heimsins lítur svo á
að Bush hafi dregið alþjóðasam-
félagið út í þetta stríð án þess að
fyrir lægju skýr sönnunargögn um
brot stjórnvalda í Bagdad og án til-
lits til alþjóðalaga,“ staðhæfði aust-
urríska dagblaðið Der Standard.
Spænska blaðið El Mundo skrif-
aði: „Við stöndum ekki frammi fyr-
ir réttlátu eða óumflýjanlegu stríði,
heldur einhliða, óréttlátri, gerræð-
islegri og ósamsvarandi árás, sem
er gerð utan við alþjóðalög þar sem
mikill meirihluti landanna í örygg-
isráði SÞ neitaði að styðja það.“
Harkaleg gagnrýni í
arabískum fjölmiðlum
Í Arabalöndum var tónninn í fjöl-
miðlunum engu mildari í gagnrýni
á stríðið. „Villimennsku sýna ekki
aðeins mannætur eða nakið frum-
skógarfólk,“ lýsti Al-Riyadh yfir,
dagblað sem er í raun málgagn
stjórnvalda í Sádi-Arabíu. „Hana
sýna líka menn sem eta svínasteik-
ur sitjandi við skjái og stýra morð-
tólum í nafni mannúðargilda, sið-
menningar og að losa þjóðir undan
oki einræðisherra og hryðjuverka-
manna,“ heldur blaðið áfram.
Blaðið Al-Khaleej í Sameinuðu
arabísku furstadæmunum sagði
stríðið vera „auðmýkjandi niðurlag
alþjóðaréttar og alls mannkyns“.
Dagblaðið Al-Ittihad, sem einnig er
gefið út í Dubai, átti þó fá varn-
aðarorð fyrir Saddam Hussein, sem
blaðið sagði „blindaðan af valda-
græðgi“.
Hin nýja heimsskipan
Bush fordæmd víða
París. AFP.
Evrópsk dagblöð saka Bandaríkja-
stjórn um að sniðganga alþjóðalög
RÚSSNESKA stjórnin lýsti yfir því
í gær, að hún ætlaði að bera það und-
ir Sameinuðu þjóðirnar hvort hern-
aður Bandaríkjanna og nokkurra
fleiri ríkja í Írak væri löglegur. Var-
aði Vladímír Pútín, forseti Rúss-
lands, jafnframt við afleiðingum
átakanna og sagði, að þau gætu bor-
ist til annarra ríkja á þessum slóð-
um.
Yfirlýsingin er fyrsta raunveru-
lega mótmælaaðgerð þeirra ríkja,
sem andvíg eru stríðsrekstrinum.
„Ásamt öðrum ríkjum munum við
bera lögmæti hernaðarins undir
lagastofnun Sameinuðu þjóðanna.
Það er mjög mikilvægt, að skorið
verði úr um þetta,“ sagði Ígor Ív-
anov, utanríkisráðherra Rússlands,
á fundi í neðri deild þingsins í gær.
„Ef öryggisráð Sameinuðu þjóðanna
ályktar, að hernaður Bandaríkja-
manna sé árásarstríð, verður að
grípa til viðeigandi ráðstafana.“
Farin að valda ólgu
Pútín, forseti Rússlands, skoraði á
Bandaríkjastjórn í fyrradag að
stöðva hernaðinn í Írak og kallaði
hann „alvarleg, pólitísk mistök“. Í
gær sagði hann, að stríðið ógnaði ör-
yggi um allan heim.
„Átökin eru farin að valda ólgu og
grafa undan öryggi utan landamæra
Íraks, meðal annars í þeim ríkjum,
sem tilheyra Samveldi sjálfstæðra
ríkja,“ sagði Pútín og átti þá við sov-
étlýðveldin fyrrverandi.
Á þingfundinum sagði Ívanov
einnig, að ríkjahópurinn, sem
Bandaríkjastjórn kallaði bandalag,
væri „sundurlaus safnaður“, sem
Bretar og Bandaríkjamenn notuðu
til að sýna, að þeir stæðu ekki einir.
Þingið samþykkti í gær ályktun þar
sem skorað er á Pútín að fá örygg-
isráðið til að senda friðargæslulið til
Íraks í því skyni að ganga á milli
Íraka og innrásarliðsins.
Rússneskir ráðamenn
harðorðir
Vilja úr-
skurð um
lögmæti
hernaðar
Moskvu. AP, AFP.
STUÐNINGUR við stríðið í Írak
hefur aukist mikið í Bandaríkjunum
á sama tíma og þarlendir mótmæl-
endur láta meira að sér kveða.
Bandarískar sjónvarpsstöðvar
sýna stöðugt myndir af skriðdrekum
á fleygiferð yfir eyðimörkina og
stuðningur við stríðsreksturinn var
samþykktur í báðum deildum
Bandaríkjaþings í gær. Könnun, sem
Gallup-USA Today gerðu sýndi, að
nú styðja 75% þá ákvörðun George
W. Bush forseta að ráðast á Írak.
„Þetta er það, sem alltaf gerist í
Bandaríkjunum í upphafi stríðs-
átaka,“ segir sagnfræðingurinn Pet-
er Kusnik. „Fólk telur það svik við
fósturjörðina að styðja ekki her-
mennina.“
Í febrúarbyrjun studdu aðeins
34% stríð gegn Írak án samþykkis
Sameinuðu þjóðanna en sú tala
hækkaði í 47% um síðustu helgi.
Þrátt fyrir þetta hafa mótmæli
gegn stríðinu aukist og hefur verið
boðað til mikilla mótmælagangna í
Washington, New York, San Franc-
isco og Los Angeles í dag.
Aukinn
stuðningur
í Banda-
ríkjunum
Washington. AFP.
Aðalfundur
Sparisjóðs Reykjavíkur
og nágrennis
Komin er fram krafa um hlutfallskosningu
milli framboðslista á aðalfundi SPRON
miðvikudaginn 26. mars 2003.
Framboðslistum skal skilað til stjórnar fyrir
kl. 17.00 sunnudaginn 23. mars nk. og
verður skrifstofan í Ármúla 13a opin milli
15.00 og 17.00 vegna þessa þann dag.
Framboðslistum skulu fylgja meðmæli
fimm stofnfjáreigenda og samþykki
frambjóðenda.
Sparisjóðsstjórnin
A
B
X
90
30
23
1