Morgunblaðið - 22.03.2003, Blaðsíða 37

Morgunblaðið - 22.03.2003, Blaðsíða 37
MINNINGAR MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 22. MARS 2003 37 ✝ Garðar Jakobs-son fæddist í Hólum í Reykjadal 8. apríl 1913. Hann lést á Heilbrigðis- stofnun Þingeyinga 12. mars síðastlið- inn. Foreldrar hans voru Jakob Sigur- jónsson b. í Hólum, f. 18.7. 1858, d. 20.12. 1943, og s.k.h. Hólmfríður Helgadóttir, f. 25.6. 1870, d. 11.12. 1943. Foreldrar Jakobs voru Sigurjón Jóns- son b. á Einarsstöðum í Reykja- dal og k.h. Margrét Ingjaldsdótt- ir frá Mýri í Bárðardal. Foreldrar Hólmfríðar voru Helgi Jónsson b. á Hallbjarnarstöðum í Reykjadal og k.h. Sigurveig Sig- urðardóttir frá Stafni í sömu sveit. Alsystkini Garðars, þau er á legg komust, voru Þórir, lengst f. 1939, g. Erni Sigurðssyni, Lækjamóti í Köldukinn; 2) Hólm- fríður, f. 1941, g. Sigurgeiri Hólmgeirssyni, Völlum í Reykja- dal; 3) Geir, f. 1942, kv. Sólveigu Birnu Marteinsdóttur frá Húsa- vík, þau búa í Langholti í Reykja- dal; 4) Unnur, f. 1954, í sambúð með Ámunda Loftssyni, búa nú í Kópavogi. Garðar vann við búskap alla ævi meðan aldur og heilsa leyfði, fyrst hjá foreldrum sínum með systkinum, en síðan stofnaði hann nýbýlið Lautir í landi Hóla og bjó þar, síðast með Unni dótt- ur sinni og fjölskyldu hennar. Fluttist að Hvammi, dvalarheim- ili aldraðra á Húsavík, fyrir um þremur árum. Garðar var sjálfmenntaður í fiðluleik og kynnti sér á efri ár- um útbreiðslu og notkun fiðlunn- ar í Suður-Þingeyjarsýslu og samdi – ásamt Páli H. Jónssyni – bókina „Fiðlur og tónmannlíf í Suður-Þingeyjarsýslu“ sem kom út 1990. Auk þessa hefur Garðar ritað nokkuð í Árbók Þingeyinga. Útför Garðars fer fram frá Einarsstaðakirkju í dag og hefst athöfnin klukkan 14. af í Vesturheimi, f. 1898, d. 1966; Helga, hjúkrunarkona og húsfreyja á Lauga- völlum, f. 1900, d. 1967; Þuríður, f. 1903, d. 1924, og Haraldur b. í Hólum, f. 1906, d. 1996. Hálf- systkini Garðars, börn Jakobs og f.k.h. Kristínar Þuríðar, sem var alsystir Hólmfríðar s.k.h., voru Árni b. í Skóg- arseli, f. 1885, d. 1964; Unnur kennari, f. 1888, d. 1968, og Kristín vefn- aðarkennari, f. 1891, d. 1978, áttu báðar heima í Hólum. Garðar kvæntist 3.5. 1940 Þor- gerði, f. 1.8. 1915, d. 12.10. 1979, Glúmsdóttur Hólmgeirssonar b. í Vallakoti í Reykjadal og k.h. Sig- rúnar Friðriksdóttur. Börn Garð- ars og Þorgerðar eru: 1) Sigrún, Garðar ólst upp hjá foreldrum sín- um í Hólum, yngstur í stórum systk- inahópi. Einhvern veginn finnst mér að Garðar hafi átt góða bernsku. Foreldrar hans og systkini voru góð- ar og vandaðar manneskjur. Ekki var þar veraldarauður í garði, þótt þau kæmust þokkalega af, en gnægð af hjartahlýju og heimilisyl. Þess fékk ég sjálfur að njóta ríkulega síð- ar, þegar ég fór fyrst að heiman til dvalar í Hólum til að ganga þaðan í farskóla í nokkrar vikur. Samt varð ekki hjá áföllum kom- ist. Þegar Garðar var 11 ára gekk lömunarveikifaraldur, sem gekk nærri Hólaheimilinu. Yngstu systk- inin veiktust mikið; Þuríður, þá tví- tug að aldri, lést af afleiðingum veik- innar, og Haraldur náði sér aldrei að fullu. Garðar náði sér að mestu, svo að er hann þroskaðist varð hann svo vel á sig kominn að hann gat tekið þátt í íþróttum og var á héraðsvísu framarlega í sundi, glímu, frjálsum íþróttum og knattspyrnu. En betra er heilt en vel gróið. Garðar gekk í Laugaskóla í tvo vetur og var þar síðar einn vetur í smíðadeild. Til mun hafa staðið að hann færi í Kennaraskólann, en kreppan og önnur fjárhagsáföll munu hafa valdið því, að af því varð ekki. Það varð því hlutskipti hans að vera bóndi, hlutskipti, sem hann – a.m.k. að leiðarlokum – undi hið besta og var sáttur við, þótt oft væri þá basl í búskap eigi síður en nú. Hólar voru ekki stór jörð, en breytt tækni við framræslu og jarðvinnslu um miðja öldina gerðu kleift að margfalda töðuvelli. – Fyrst bjó hann með foreldrum og Haraldi bróður sínum í Hólum og eftir að Garðar stofnaði nýbýlið Lautir í Hólatúni höfðu þeir bræður lengi nána samvinnu um búskap, enda jafnan með þeim gott samkomulag. Síðan kom til frekari skipting jarð- arinnar, þá ný atvinnustarfsemi og þéttbýli, svo nú býr um 1⁄4 hluti íbúa Reykdælahrepps 20. aldarinnar í landi gömlu Hólajarðarinnar. Þegar Þórir, bróðir Garðars, kom í heimsókn frá Kaliforníu vorið 1925 færði hann Hólaheimilinu grammó- fón og – það sem ekki var minnst um vert – gott plötusafn af öndvegistón- list í flutningi hinna bestu lista- manna. Auk söngvara eins og Car- uso og Ponselle munu þeir starfsbræður Heifetz og Kreisler einnig hafa verið þar á meðal. – Þetta var fyrir daga útvarps og sjaldgæft til sveita á þeim tíma. Því þurfti Garðar stundum að gegna hlutverki nútíma „plötusnúðs“, þeg- ar í hlut hans féll að spila plötur fyrir gesti, sem m.a. komu til að heyra þetta undur tækninnar, meðan móð- ir hans útbjó gestunum góðgjörðir. – Gera má ráð fyrir að þetta hafi örvað meðfædda tónlistarhneigð hans. Og 14 ára gamall eignast hann fiðlu og tekst fljótlega að ná lagi á hana. Árið 1932 fékk hann tækifæri til að sækja tíma í fiðluleik um mánaðartíma hjá Þórarni Guðmundssyni, mun það vera eina reglulega tónlistarmennt- unin, sem Garðar naut um ævina, en dugði honum vel, því fiðluspil iðkaði hann í stopulum tómstundum meðan heilsa leyfði. Á efri árum kynnti hann sér útbreiðslu og notkun fiðl- unnar í Suður-Þingeyjarsýslu og rit- aði um athuganir sínar í bókina „Fiðlur og tónmannlíf í Suður-Þing- eyjarsýslu“ eins og að ofan er getið. Þar lýsir hann einnig í svipmynd þeim andblæ menningar, sem ríkti á heimilinu í uppvexti hans: í lemjandi hausthrakviðri og baðstofuleka ræddu gestir og heimamenn um heimsbókmenntir, en ekki amstur dagsins. Auk fiðluleiksins hafði Garðar hið mesta yndi af hvers konar annarri tónlist. Hann setti sig ógjarnan úr færi til að sækja tónleika, bæði þeg- ar hann var staddur í Reykjavík suð- ur og í heimabyggð. Einkum var það á efri árum, þegar hann hafði rýmri tíma og samgöngur urðu betri. Þótt heyrn hans hrakaði með árunum var eins og þörf og næmi fyrir góðri tón- list efldist að sama skapi. Í kórsöng tók hann þátt um nær 60 ára skeið, bæði í Karlakór Reykdæla, Kirkju- kór Einarsstaðasóknar og fleiri kór- um, enda var hann félagslyndur og hafði ánægju af hvers konar fé- lagsstarfi. – Garðar hafði hljóm- mikla bassarödd, sem bar barí- tónblæ. Talrödd hans var einnig djúp og hljómmikil, gleymdist eng- um sem henni kynntist. Garðar var lengst af hamingju- maður í fjölskyldulífi. Þorgerður kona hans var vel gefin mannkosta- manneskja og voru þau hjón mjög samhent. Það var Garðari mikill missir, þegar hún féll frá langt um aldur fram. Barnalán höfðu þau hjón í ríkum mæli og naut Garðar þess mjög á efri árum að börn hans og barnabörn voru honum eigi fjarri. Gott er að minnast þessa góða frænda míns, þegar hann er nú kvaddur hinstu kveðju eftir langa ævi. Hann var búinn svo mörgum þeim kostum, sem nú á tímum eru í minni metum en áður var og vera skyldi. Þel hans var hlýtt og honum eðlislægt, ræktað í hugsun um tón- list. Það gerði þá ríkari, sem með honum voru á vegferðinni, og verður drýgst í minningunni. Börnum Garðars og öllu skylduliði þeirra eru færðar hugheilar samúð- arkveðjur. Ragnar Árnason. Elsku afi minn. Þá er hún amma búin að koma og sækja þig, þú varst nú búinn að bíða eftir því um tíma. Stundum varstu að segja mér frá því að þig hefði dreymt hana og þá hélstu að hún væri nú að koma til að ná í þig, en ég held að hún hafi beðið með það þar til nú vegna þess að hún sjálf var kölluð svo snemma burt að henni hefur fundist að við þyrftum að fá að hafa þig sem lengst. Margt hefur farið í gegnum hug- ann síðustu daga og margt verið rifj- að upp en mínar sterkustu minning- ar um þig eru um það þegar þú spilaðir á fiðluna fyrir okkur krakk- ana og þá var uppáhaldslagið „brjál- aða lagið“ eins og við kölluðum það en heitir víst Þó ég dansi. Ég þakka þau ár sem ég átti þá auðnu að hafa þig hér. Og það er svo margs að minnast, svo margt sem um hug minn fer. Þó þú sért horfinn úr heimi, ég hitti þig ekki um hríð, þín minning er ljós sem lifir og lýsir um ókomna tíð. (Þórunn Sig.) Elsku afi minn, ég kveð þig núna og bið þig um að skila kveðju til ömmu. Þín dótturdóttir Sigurveig Arnardóttir. Gamall vinur er genginn. Enn einn strengurinn úr bernskuveröld minni hefur brostið. Og enn langar mig að þakka fyrir mig. Garðar Jakobsson, sem lést mið- vikudaginn 12. mars, var einn þess- ara sjálfsögðu þátta í mannlífi reyk- dæla norður þegar ég var barn. Snar þáttur í því sem hann og faðir minn kölluðu tónmannlíf. Klettur í hafinu, röddin djúp og þung. Ég átti börn hans að leiksystk- inum en hann þekkti ég í raun ekki sem barn nema sem söngmann. Í karlakórnum sem æfði í stofunni heima voru þeir hann og Tryggvi á Laugabóli stórfenglegustu andlitin. Mennirnir sem sögðu mér með svip sínum að tónlistin gæti gert alla frjálsa. Þegar þeir sungu „Stína, litla Stína“ varð heimurinn allt í einu öðruvísi en áður. Seinna urðum við Garðar vinir. Ég fékk að fást við handrit hans og föður míns að því sem varð bókin Fiðlur og tónmannlíf í Suður-Þing- eyjarsýslu, og þá varð mér ljóst hve makalaus maður hann var. Og í mín- um huga verður hann ævinlega fulltrúi þess besta í íslenskri bænda- menningu. Róttækur, friðelskandi maður sem aldrei vék sér undan vanda heldur tókst á við hann. Safn- aði alla ævi fróðleik og kunni að segja frá. Sumar átakanlegustu sög- ur sem ég kann af íslensku fólki sagði hann mér. Stundum hringdi hann til mín þegar landið skildi á milli og ég sat fyrir sunnan en hann fyrir norðan. Ef erindið snart ekki tónlist snerist það um áhyggjur hans af pólitík og þó einkum heimspólitík. Og það var aldrei ógrundað sem hann sagði. Hann hafði brotið til mergjar og dregið sínar eigin ályktanir. Af því hefðu margir mátt læra. Eitt sinn þegar Tryggvi á Lauga- bóli átti við mikinn harm að stríða tók Garðar fiðluna sína og labbaði fram dalinn. Þeir settust inn í stofu, hvor með sína fiðlu, og spiluðu lengi dags. Þeir töluðu ekkert. Þetta var þeirra aðferð að fallast í faðma þeg- ar á þurfti að halda. Þetta sagði Garðar mér og ég mun aldrei gleyma þessari mynd. Hún fylgir mér til dauðadags. Ég frétti lát Garðars þar sem ég vinn í Uppsölum. Wennerberg og Gluntarnir voru hluti af heimsmynd- inni þegar ég var barn. Garðar varð víðförull í tónlistarheiminum og ferðaðist oft til útlanda á síðari ár- um. Ég veit ekki hvort hann kom til Uppsala en alla morgna þegar ég fer framhjá minnismerkinu um Gunnar Wennerberg á leið til vinnu minnar mun ég hugsa til hans og segja: Þakka þér fyrir, gamli vinur. Þú kenndir mér margt. Heimir Pálsson. Nú er hann afi minn í Lautum lát- inn, sáttur að mestu leyti við sitt nema þá helst að hafa ekki náð að halda upp á níræðisafmæli sitt eftir tæpan mánuð sem hann var orðinn spenntur yfir. Þar með er bundinn endir á vináttusamband sem staðið hefur í rúma þrjá áratugi. En minn- ingar standa eftir sem ylja manni. Fiðlan tekin af vegg og brjálaða lag- ið leikið. Sveitungar teknir í klipp- ingu. Margar góðar stundir í útihús- unum, fengitími og sauðburður spennandi en puðið mikið við vatns- burð þar til nýju fjárhúsin komu. Hamarsferðirnar í oft þéttsetnum Rússanum með kindur í kerru í eft- irdragi, fjör og fjallanafnakennsla. Úthaldið mikið á dráttarvélunum í heyskapnum í samvinnu með Hóla- fólki. Bensínsalan, skógræktin og kartöflugarðurinn. Oft gripið í hljóð- færi þegar tími gafst til í frístund- um, sungið í fjósinu. Skyrhræran og súra slátrið eftir langan vinnudag. Þegar um hægðist í búskapnum var haldið út í heim með hatt og staf í ferðalög til Evrópu og Ameríku nán- ast árlega og því ekki hætt fyrr en líkamsburðir voru ekki nægir leng- ur, þótt hugurinn hefði gjarnan vilj- að halda áfram. Fjölmargar ferðir til Reykjavíkur í lækninga- og menn- ingarskyni með Ragnar innan hand- ar. Fiðlurannsóknir og bókaútgáfa. Leitað leiða til að fá sjón, heyrn og fætur bætt, en illa gekk að fá líkams- hreysti til jafns við andlega orku. Mikið lesið undir stækkunarglerinu eftir augasteinaskipti. Vel fylgst með þjóðmálum, íþróttum og fleiru. Lödurnar, bestu fararskjótarnir frá því Gráni var og hét, í stöðugum ferðum um sveitir að bera þig til fjöl- skyldu, frændfólks og kunningja, maður er manns gaman. Andlit sem lifnaði allt við skemmtisögur sínar og annarra, fölskvalaus hlátur. Ræktarsemi, heimsóknir og hring- ingar, ófáar fjörugar stundirnar við kaffiborðið heima. Afi gamli kvartaði ekki undan sínu hlutskipti í lífinu, heldur naut þess sem það hafði upp á að bjóða, og reyndi að létta sér búskapinn með jarðabótum og tækniframför- um. Hann hafði ákveðnar lífsskoð- anir, var geðgóður og ákaflega nota- legt að vera með honum, og alltaf stutt í gamansemina. Það var okkur Langholtssystkinum mikils virði að alast upp með honum. Þar með kveð ég þig, kæri afi og góði félagi, röddin er þögnuð en minningin lifir. Hermann Þór Geirsson. GARÐAR JAKOBSSON ✝ Henný DröfnÓlafsdóttir fæddist í Vest- mannaeyjum 9. okt. 1948. Hún lést á heimili sínu mánu- daginn 17. mars síðastliðinn. For- eldrar hennar voru þau Aðalheiður Jónsdóttir, f. í Vest- mannaeyjum 24. maí 1927, lést af slysförum í Vestm. 21. des. 1951, og Ólafur K Stefáns- son, f. á Siglufirði 8. ágúst 1919, d. í Vestmanna- eyjum 29. feb. 2000. Systkini Hennýjar samfeðra eru Aðal- heiður, f. 1962, Sóley, f. 1964, og Þorsteinn Ólafsson, f. 1966. Eftir þar sem þau hafa búið síðan. Þau eiga sjö börn, þau eru: 1) María hárgreiðslumeistari, f. 3. júní 1968, giftist Davíð Þór Ein- arssyni, slitu þau samvistum, dætur þeirra eru Henný Dröfn, f. 1992, Eva Dögg, f. 1994, og Sara Dís, f. 1995. 2) Aðalheiður matselja, f. 23. ágúst 1969, gift Friðjóni Jónssyni sjómanni, börn þeirra; Sveinn, f. 1991 og Jón, f. 1994. 3) Sveinn, f. 30. sept. 1973, d. 3. ágúst 1991. 4) Erla Björg verslunarstjóri, f. 21. okt. 1977, í sambúð með Gísla Elíassyni sölu- fulltrúa. 5) Sigurður Freyr sjó- maður, f. 29. des. 1984, unnusta Þórey F. Guðmundsdóttir nemi. 6) Drengur, andvana fæddur 18. maí 1987. 7) Guðni Þór nemi, f. 7. sept. 1988. Henný lauk skyldunámi og starfaði við almenn störf fyrstu búskaparárin en að mestu var hún húsmóðir. Útför Hennýjar verður gerð frá Landakirkju í dag og hefst athöfnin klukkan 10.30. andlát móður sinnar ólst Henný Dröfn upp frá um sex ára aldri hjá móður- ömmu sinni, Sigríði Þorsteinsdóttur, f. 8. júní 1897, d. 20. jan. 1974. Hinn 27. júlí 1968 giftist Henný Dröfn eftirlifandi eigin- manni sínum, Stefáni Pétri Sveinssyni, f. í Vestmannaeyjum 9. sept. 1948. Foreldrar hans eru þau María Pétursdóttir, f. í Neskaupstað 8. nóv. 1923, og Sveinn Matthíasson, f. í Vest- mannaeyjum 18. ágúst 1918, d. 15. nóv. 1998. Henný og Pétur hófu búskap í Vestmannaeyjum Í dag verður jarðsungin svilkona mín, Henný Dröfn Ólafsdóttir. Ekki hefði okkur órað fyrir því, Henný mín, að það væri komið að leiðarlokum þremur dögum eftir samræður okkar í eldhúsinu heima, þar sem við spjölluðum saman um lífið og tilveruna, og þú lést þau orð falla að nú ætlaðir þú að horfa fram á við, því engu yrði breytt sem að baki væri, þú ætl- aðir að gera svo margt, sem þú hafðir ekki gert síðustu árin vegna veikinda þinna, en þá varstu skyndilega kölluð á brott. Ég trúi því að það hafi verið til annarra starfa, og ég veit að almættið og strákarnir þínir hafa tekið vel á móti þér, ég kveð þig,elsku Henný mín, og megir þú hvíla í friði og sátt. Elsku Guðni, Siggi, Erla, Alla, Maja og Pétur og fjölskyldur, ég sendi innilegar samúðarkveðjur og bið Guð að gefa ykkur styrk og kjark til að takast á við lífið. Hólmfríður Björnsdóttir. HENNÝ DRÖFN ÓLAFSDÓTTIR Afmælis- og minningargreinum má skila í tölvupósti (netfangið er minning@mbl.is, svar er sent sjálfkrafa um leið og grein hefur borist) eða á disklingi. Ef greinin er á disklingi þarf út- prentun að fylgja. Nauðsynlegt er að tilgreina símanúmer höfundar og/eða sendanda (vinnu- síma og heimasíma). Þar sem pláss er takmarkað getur þurft að fresta birtingu greina, enda þótt þær berist innan hins tiltekna frests. Nánari upplýsingar eru á mbl.is. Um hvern látinn einstakling birtist formáli og ein aðalgrein af hæfilegri lengd á útfarardegi, en aðrar greinar skulu ekki vera lengri en 300 orð, u.þ.b. 1.500 slög (með bilum) eða um 50 línur í blaðinu (17 dálksentimetrar). Tilvitnanir í sálma eða ljóð takmarkast við eitt til þrjú erindi. Einnig er hægt að senda örstutta kveðju, HINSTU KVEÐJU, 5–15 línur, og votta virðingu án þess að það sé gert með langri grein. Greinarhöfundar eru beðnir að hafa skírnarnöfn sín en ekki stuttnefni undir greinunum.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.