Morgunblaðið - 12.09.2003, Blaðsíða 10

DAVÍÐ Oddsson forsætisráðherra sendi Gör-
an Persson, forsætisráðherra Svía, og sænsku
ríkisstjórninni samúðarkveðjur í gærmorgun
fyrir hönd ríkisstjórnar Íslands vegna morðs-
ins á Önnu Lindh.
„Kæri vinur, á þessum erfiðu stundum er
hugur minn og Íslendinga hjá þér og sænsku
þjóðinni,“ segir í bréfi Davíðs Oddssonar til
Perssons. Davíð sagðist í gær vera harmi sleg-
inn vegna þessa voðaatburðar.
Halldór Ásgrímsson utanríkisráðherra
sendi einnig samúðarkveðjur til Perssons og
Svavar Gestsson, sendiherra Íslands í Svíþjóð,
sendi fjölskyldu Önnu Lindh samúðarkveðjur.
Forseti Íslands, Ólafur Ragnar Grímsson,
sendi í gærmorgun Karli Gústafi konungi Sví-
þjóðar og Göran Persson forsætisráðherra
samúðarskeyti vegna morðsins á Önnu Lindh.
Í skeytunum vottaði forseti Íslands þeim og
sænsku þjóðinni samúð sína og Íslendinga
allra vegna atburðarins og sagði m.a.: „Hugur
okkar dvelur hjá fjölskyldu hennar, börnum og
eiginmanni sem nú glíma við sára sorg. Anna
Lindh var glæsilegur og gáfaður leiðtogi, virt
um veröld víða, öflugur talsmaður lýðræðis,
réttlætis og mannréttinda. Við Íslendingar
minnumst vináttu hennar í okkar garð og varð-
veitum minningar um heimsókn hennar fyrr á
þessu ári.“
Fánar í hálfa stöng
Í fréttatilkynningu frá Norðurlandaráði
segir að Norðurlöndin hafi misst mikilsverðan
stjórnmálamann og að fráfall Önnu Lindh
skilji eftir sig tómarúm á öllum Norðurlönd-
unum. Forsætisráðherrar allra Norður-
landanna vottuðu Svíum samúð sína vegna frá-
falls utanríkisráðherrans og sömuleiðis
þjóðarleiðtogar um allan heim, þ.á m. George
Bush, forseti Bandaríkjanna.
Í Reykjavík mátti víða sjá fána dregna í
hálfa stöng í gær, t.d. við öll sendiráð erlendra
ríkja. Þá voru norrænu fánarnir við Norræna
húsið dregnir í hálfa stöng vegna fráfalls
Lindh og einnig íslenskir fánar við aðalbygg-
ingu Háskóla Íslands.
Vegna fráfalls utanríkisráðherra Svíþjóðar
liggur samúðarbók frammi í sendiherrabústað
sænska sendiráðsins á Fjólugötu 9 sem fjöl-
margir skrifuðu nafn sitt í í gær.
Íslensk stjórnvöld
votta samúð vegna
morðsins á Lindh
Morgunblaðið/Ásdís
Davíð Oddsson, forsætisráðherra Íslands, ritar nafn sitt í minningarbók um Önnu Lindh í
sænska sendiráðsbústaðnum en margir lögðu leið sína þangað í gær í þessum tilgangi.
ANNA LINDH, UTANRÍKISRÁÐHERRA SVÍÞJÓÐAR, RÁÐIN AF DÖGUM
10 FÖSTUDAGUR 12. SEPTEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
DAVÍÐ Oddsson
forsætisráðherra
segir í samtali
við Morgun-
blaðið að honum
sé mjög brugðið
vegna morðsins á
Önnu Lindh, ut-
anríkisráðherra
Svíþjóðar. Ekki
síst vegna þess að svona atburðir
ættu helst ekki að geta gerst á
Norðurlöndunum. Hann kveðst þó
ekki eiga von á því að morðið muni
hafa áhrif á öryggisgæslu stjórn-
málamanna á Norðurlöndunum.
Alltént muni það ekki hafa áhrif á
öryggismál hér á landi. Davíð seg-
ist hafa átt fund með Lindh þegar
hún kom í heimsókn hingað til
lands sl. vetur og lýsir henni sem
fjörmikilli og fróðri manneskju.
„Öllum er mjög brugðið,“ segir
hann, „hér á í hlut einn af fremstu
forystumönnum Svíþjóðar, sem hef-
ur rækt sitt starf afar vel eftir því
sem við þekktum til. Þetta er mikið
áfall.“ Eins og áður sagði hitti hann
Lindh á sérstökum fundi hér á landi
í vetur. „Ég átti fund með henni hér
í stjórnarráðinu. Við áttum ágætan
fund; upplýsandi og skemmtilegan
fund, hvar hún var fjörmikil og fróð
í senn, þannig að mér verður sá
fundur minnisstæður.“
Inntur eftir því hvort hann telji
að þessi atburður muni hafa áhrif á
öryggisgæslu stjórnmálamanna á
Norðurlöndunum segir hann: „Ég á
ekki endilega von á því en það verð-
ur sjálfsagt farið í gegnum það. Ég
held að það sé reynt að huga að
þessu öryggi eins og fært er án þess
að stíga skrefið til fulls með sama
hætti og gert er í stærri löndum.“
Hann segir að verði „skrefið gengið
til fulls“ í öryggisgæslu þá muni
það um leið skerða persónufrelsi
viðkomandi og svigrúm. „Þannig að
auðvitað hugsa menn sinn gang.“
Hann segist þó ekki eiga von á
því að öryggisgæsla stjórnmála-
manna verði hert hér á landi. „Ég á
ekki von á því að menn stigi það
skref að láta lögreglumenn fylgja
mönnum hvert fótmál. Það er nátt-
úrulega dýrt en þess utan er það
mjög úr takti við þann lífsstíl sem
við viljum lifa hér.“
Hver var tilgangurinn?
Göran Persson, forsætisráðherra
Svíþjóðar, sagði á blaðamannafundi
í fyrradag að tilræðið við Lindh
væri árás á hið opna samfélag í Sví-
þjóð. Þegar Davíð var spurður
hvort hann teldi árásina tilræði á
hið opna samfélag sagði hann að
það færi eftir því hvort ráðist hefði
verið á Lindh vegna starfa hennar
eða hvort árásin hefði verið skelfi-
leg tilviljun. „Ég veit ekki hvort það
sé komið í ljós hver var tilgangur
þessa manns sem voðaverkið
framdi; var hann að ráðast á þessa
konu vegna starfa hennar eða var
það eitthvað annað sem vakti fyrir
honum? Var þetta eitthvert sam-
særi eða einhver skelfileg tilviljun?
Maður áttar sig ekki á því.“ Davíð
sagði að ef árásin hefði verið í pólí-
tískum tilgangi þá væri fyrrgreind
skilgreining Perssons svo sann-
arlega rétt. „Ef þetta er pólitískt
mál þá er skilgreiningin sannarlega
rétt.“
Davíð Oddsson
Óvíst um
áhrifin á
öryggisgæslu GUÐJÓN A.
Kristjánsson,
formaður Frjáls-
lynda flokksins,
segir morðið á
Önnu Lindh, ut-
anríkisráðherra
Svíþjóðar,
hörmulegt og
bætir því við að
það sé skelfilegt til þess að hugsa
verði þróunin sú að stjórn-
málamenn hér á Norðurlöndunum
eigi ekki eftir að geta gengið um
óáreittir um götur eins og hver
annar borgari. „Samfélagið á Norð-
urlöndunum hefur verið opið að því
leyti að menn hafa geta gengið um
stræti og torg án þess að verða fyr-
ir árásum,“ segir hann.
Guðjón segir ennfremur mikinn
missi að Lindh sem stjórnmála-
manni; hún hafi verið mjög efnileg-
ur stjórnmálamaður og að miklar
vonir hafi verið bundnar við hennar
framtíð.
Guðjón A. Kristjánsson
Mikill missir
að Lindh
STEINGRÍMUR
J. Sigfússon,
formaður
Vinstrihreyfing-
arinnar – græns
framboðs, segir
morðið á Önnu
Lindh, utanrík-
isráðherra Sví-
þjóðar, hörmu-
legt. Þá sé mikil eftirsjá að Lindh
sem stjórnmálamanni. „Þetta er
hörmulegur atburður og kemur
ákaflega illa við mann. Það er
stutt síðan hún var hér í heim-
sókn og áttu þá margir Íslend-
ingar samskipti við hana.“
Hann segir að Lindh hafi verið
mjög sýnileg og áberandi í stjórn-
málum og að það sé mikil eftirsjá
að henni. „Hún var kraftmikil og
sjálfstæð og flest benti til að
þarna færi framtíðarleiðtogi
Svía,“ segir hann.
Steingrímur rifjar upp morðið
á Olof Palme og segir hörmulegt
að Svíar skyldu aftur verða fyrir
slíku áfalli. Hann kveðst hafa
áhyggjur af því að morðið á
Lindh muni þýða að Svíar muni
telja sig knúna til að auka örygg-
isgæslu í kringum fólk í opinber-
um störfum. Þar með muni draga
úr „hinni opnu og alþýðlegu sam-
skiptahefð“ sem ríkt hefði milli
stjórnmálamanna og almennings.
„Maður vonar að þetta verði ekki
til þess að þær hefðir verði gefn-
ar upp á bátinn. Það yrði ákaf-
lega dapurlegt.“
Steingrímur J. Sigfússon
Hörmulegur
atburður
ÖSSUR Skarp-
héðinsson, for-
maður Samfylk-
ingarinnar,
sagðist í samtali
við Morg-
unblaðið í gær
varla vera búinn
að jafna sig á
þeim tíðindum að
Anna Lindh, utanríkisráðherra Sví-
þjóðar, hefði látist af völdum hníf-
stunguárásar. „Þetta er hörmuleg-
ur atburður og hugur manns leitar
auðvitað fyrst til fjölskyldu hennar;
sona hennar tveggja og eig-
inmanns.“ Össur rifjar upp að
Lindh hafi komið hingað til lands sl.
vetur með eiginmanni og sonum og
að henni hefði líkað svo vel að hún
hefði tekið sér tvo aukafrídaga með
fjölskyldu sinni. „Auðvitað er þetta
líka mikill missir fyrir sænsk
stjórnmál og þá ekki síst fyrir syst-
urflokk okkar, Jafnaðarmanna-
flokkinn,“ segir Össur en ítrekar að
missirinn sé langmestur meðal ást-
vina Lindh og „ungra sona sem
munu aldrei geta skilið ódæði af
þessu tagi fremur en aðrir“.
Össur tekur fram að Norð-
Össur Skarphéðinsson
Hugurinn hjá
fjölskyldunni
urlöndin hafi hingað til verið öðru-
vísi en aðrir heimshlutar að því
leyti að hjá okkur á Norðurlönd-
unum hafi samfélagið verið mjög
opið; þar sem stjórnmálamenn og
kjósendur hafi haft mjög náið sam-
band. „Þessi atburður leiðir auðvit-
að hugann að því hvort afleiðingin
verði sú að stjórnmálamenn neyðist
til þess að taka upp aðra umgengn-
ishætti og haga sér með öðru móti.“
Það verði síðan til þess að það togni
eða jafnvel slitni á þessu nána sam-
bandi sem hafi verið milli stjórn-
málamanna og kjósenda. „Það yrði
sannarlega ekki góð þróun fyrir
stjórnmálin og myndi auka enn á
gjána milli þeirra sem eru valdir til
að stjórna og hinna sem velja.“
HALLDÓR Ás-
grímsson utan-
ríkisráðherra
segir að morðið á
Önnu Lindh, ut-
anríkisráðherra
Svía, sé einn
hörmulegasti at-
burður sem hann
hafi upplifað.
Hann segir að sá sem þennan verkn-
að framdi hljóti að vera haldinn
miklum sjúkleika. „Anna Lindh var
þannig manneskja að hún ávann sér
vini en ekki óvini. Ég get ekki
ímyndað mér að nokkur hafi borið
haturshug til hennar,“ segir Hall-
dór.
„Anna var einstök manneskja,
baráttuglöð, vingjarnleg og vildi
hvar sem hún kom láta gott af sér
leiða. Það er ekki aðeins mikill miss-
ir að henni fyrir Svíþjóð; og ég votta
sænsku þjóðinni og fjölskyldu Lindh
mína dýpstu samúð. Það er einnig
mikill missir að henni fyrir okkur
hin á Norðurlöndunum, sem áttum
þess kost að kynnast henni vel. Ég
sé á bak góðum vini og samstarfs-
manni, sem við eigum öll eftir að
sakna.“
Halldór sagði að Lindh hefði ver-
ið ákveðin og staðið fast á sínu og
sínum skoðunum en hún hefði um-
gengist alla af mikilli virðingu.
„Hún átti auðvelt með að ná fólki
með sér og ná samstöðu um erfið
mál. Það reyndi mjög á hana þegar
Svíþjóð gegndi formennsku í Evr-
ópusambandinu. Því hlutverki sinnti
hún af einstökum dugnaði og þar
komu hæfileikar hennar afskaplega
vel í ljós.“
Halldór segir að hann og Anna
Lindh hafi þekkst ágætlega og hafi
átt mjög gott samstarf. „Anna var
afskaplega hlý manneskja og var
hrifin af Íslandi, sem hún sýndi þeg-
ar hún kom í opinbera heimnsókn
síðastliðinn vetur ásamt eiginmanni
sínum og ungum sonum. Það voru
mjög ánægjulegar stundir sem við
áttum saman.“
Aðspurður hvort morðið á Lindh
veki upp spurningar um öryggi nor-
rænna stjórnmálamanna, þar á með-
al íslenskra, svaraði hann því ját-
andi. „Það gerðist einnig þegar Olof
Palme [fyrrverandi forsætisráð-
herra Svía] var myrtur í febrúar ár-
ið 1986. Það leiddi af sér ákveðnar
breytingar gagnvart forsæt-
isráðherrum landanna. Hins vegar
er það svo í okkar litlu samfélögum,
að það er erfitt að sjá að nokkurt
Norðurlandanna geti hugsað sér að
við hættum að búa í þessum opnu
þjóðfélögum þar sem náin tengsl
eru á milli stjórnmálamanna og
fólksins. Ég sé ekki fyrir mér neinar
stórkostlegar breytingar þar á.“
Halldór Ásgrímsson
Einn hörmu-
legasti atburð-
ur sem ég
hef upplifað
HARALDUR Johannessen ríkis-
lögreglustjóri segir að morðið á
Önnu Lindh, utanríkisráðherra
Svíþjóðar, kalli á það að lögreglan
hugi að öryggismálum æðstu
stjórnar ríkisins og þeim reglum
sem í gildi eru í því sambandi.
„Eðli máls samkvæmt eru örygg-
ismál æðstu stjórnar ríkisins í
stöðugri skoðun,“ segir Haraldur.
„Þessi hörmulegi atburður kall-
ar á það að við munum fara frekar
yfir þessi mál og ráðfæra okkur
við starfsfélaga okkar í Svíþjóð og
á hinum Norðurlöndunum,“ segir
Haraldur. „Ég reikna með því að
þessi atburður leiði til þess að lög-
regluyfirvöld á Norðurlöndunum
hugi sérstaklega að öryggismál-
um ráðamanna. Við munum ráð-
færa okkur við forsætisráðuneyti
og dómsmálaráðuneyti, en ég geri
ekki ráð fyrir miklum breytingum
í þessum efnum hér á landi.“
Öryggisreglur í
stöðugri endurskoðun