Morgunblaðið - 03.10.2003, Blaðsíða 42

MINNINGAR
42 FÖSTUDAGUR 3. OKTÓBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Björg EstherFinnbogadóttir
fæddist í Tjarnarkoti
í Innri-Njarðvík 14.
mars 1914. Hún lést á
heimili sínu í Innri-
Njarðvík 19. septem-
ber síðastliðinn. For-
eldrar hennar voru
hjónin Þorkelína
Jónsdóttir, f. á Hópi í
Grindavík 7.3. 1888,
d. 11.3. 1968, og
Þórður Finnbogi
Guðmundsson, f. á
Litla Vatnsnesi við
Keflavík, d. 17.3.
1972. Systkini Estherar eru: 1)
Jóna Guðrún Kjeld, f. 28.9. 1911,
d. 14.11. 1994, maki Jens Sofus
Kjeld, f. 13.10. 1908, d. 2.10. 1980,
2) Guðmundur Alfreð, f. 8.11.
1912, d. 19.4. 1987, maki Guðlaug
Ingveldur Bergþórsdóttir, f.
18.11. 1908, d. 4.4. 1985, 3) Jórunn
Helga, f. 30.6. 1916, d. 3.7. 1999,
maki Vilhjálmur Þórðarson, f.
5.10. 1913, d. 1.12. 1988, og 4)
Guðfinna Jónína (Nanna), f. 31.8.
1922. Fóstursystkini eru Þórunn
Sveinsdóttir, f. 25.6. 1910, d. 7.5.
1997, og Ragnar Guðmundsson, f.
22.6. 1920, d. 7.7. 2002.
Sambýlismaður Estherar var
Sigurður Páll Guðmundsson, f.
13.3. 1918, d. 30.7.
1990.
Synir Estherar
eru: 1) Gylfi Arnar
Pálsson, f. 3.11.
1939, faðir hans Páll
Friðbertsson, f.
10.11. 1916, d. 5.11.
1989, og 2) Guð-
mundur Kristinn
Sigurðsson, f. 2.11.
1948. Fyrrverandi
maki Guðmundar
Kristins er Gróa
Hreinsdóttir, f. 17.2.
1956. Börn þeirra
eru: Sigurður Hall-
dór, f. 15.3. 1978, Guðmundur
Óskar, f. 2.3. 1987, Hreinn Gunn-
ar, f. 6.7. 1988, Gylfi Björgvin, f.
29.8. 1994, og Harpa Sól, f. 2.11.
1996.
Esther stundaði margvísleg
störf, t.d. var hún matráðskona
fyrir skipaútgerðir í allmörg ár,
en síðar vann hún ýmis störf með
húsmóðurstarfinu. Esther var ein
af stofnendum Kirkjukórs Innri-
Njarðvíkurkirkju svo og systra-
félags kirkjunnar sem átti stóran
þátt í byggingu Safnaðarheimilis
Innri-Njarðvíkurkirkju.
Útför Estherar verður gerð frá
Innri-Njarðvíkurkirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 14.
Esther Finnbogadóttir, móður-
systir mín, er nú látin og skilur eftir
skarð í flokki fólks af svonefndri
Tjarnarkotsætt. Hún er farin á vit
guðs vors eftir löng og erfið veikindi
síðustu þrjú árin. Þegar hún lést mun
hún hafi verið orðin elsti innfæddi
Innri-Njarðvíkingurinn.
Esther var ein fimm systkina,
barna Þorkelínu Jónsdóttur og Finn-
boga Guðmundssonar, ömmu og afa, í
Tjarnarkoti, Innri-Njarðvík. Auk
þess ólu þau afi og amma upp syst-
urdóttur afa, Þórunni Sveinsdóttur,
og fóstursoninn Ragnar Guðmunds-
son. Það var mannmargt og oftast
eitthvað um að vera í Tjarnarkoti á
æskuárum Estherar, gestaflaumur
og mikil vinna heimamanna og að-
komufólks við útgerð og annan bú-
skap sem útvegsbóndinn afi stundaði.
Þegar ég man fyrst eftir mér voru
þrjár eða fjórar kýr í fjósi, nokkrir
tugir af rollum í réttum og bryggja og
fiskverkunarhús á Seylubakkanum
hans afa. Þótt kreppuárin í kringum
1930 væru erfið komu þau ekki eins
illa niður á sjálfsþurftarbændum og
fólki í þéttbýlinu. Fólk kom þangað
sem atvinnu var að hafa og margir
svokallaðir vertíðarmenn og -konur
komu til Innri-Njarðvíkur á þessum
árum. Fjöldi þessa góða fólks settist
að í Njarðvíkunum og reisti sér þar
hús og heimili.
En Njarðvíkinga fýsti einnig að
vita hvernig upplitið væri á fólki sem
freistaði gæfunnar annars staðar á
landinu og ung að árum réðst blóma-
rósin og fegurðardísin Esther frænka
mín til vinnu í Vestmannaeyjum og
fór einnig ásamt kunningjastúlkum
sínum nokkur sumur í „síldarævin-
týrin“ á Siglufirði.
Þegar ég var þriggja ára eignaðist
Esther son með heitmanni sínum.
Þetta var Gylfi, mikill mannkosta-
maður og dugnaðarforkur. Við Gylfi
kynntumst þannig nokkru fyrir minni
okkar en ég var á heimili afa og ömmu
þegar hann fæddist og ekki er ör-
grannt um að Esther hafi haft auga
með snáðanum, systursyni sínum.
Níu árum síðar ól Esther annan son
sinn, Guðmund Kristin, en hann er
sómamaður og afbragðs söngvari.
Faðir Guðmundar er Sigurður Guð-
mundsson, sambýlismaður Estherar,
sem látinn er fyrir nokkrum árum.
Í minningunni frá uppvaxtarárun-
um man ég eftir einu sem olli nokkr-
um pirringi meðal okkar drengjanna í
þorpinu. Við áttum það til að fara í
ýmsa leiki ellegar rannsóknarleið-
angra á aðskiljanlegum stöðum og
voru sumir þeirra ekki hættulausir.
Má þar nefna vinnusvæði skipasmíða-
stöðvarinnar, tjörnina með sínum
grösugu hólmum og hyljum eða mis-
lyndan sjóinn. Fyrir kom að við höfð-
um lagt mikla vinnu í aðföng og smíði
fleka ellegar báts og vildum stoltir
reyna farkostina. Gerðist það þá oftar
en ekki að Esther kom út í glugga eða
út á hlað í Tjarnarkoti og kallaði í
Gylfa og skipaði honum að koma
heim. Þetta áttum við kapparnir bágt
með að þola, að góður liðsmaður væri
tekinn frá okkur á örlagastund fyrir
þær sakir einar að vera kær móður
sinni. En eftir á að hyggja kann hún
hafa haft eitthvað til síns máls því fyr-
ir kom að einhvern strákinn rak út á
víkina og landaði hann þá ekki alltaf
fleyi sínu, sem ekki var smíðað fyrir
millilandasiglingar, við þá bryggju
sem hann hefði helst kosið. Esther
átti heima í Innri-Njarðvík alla sína
ævi og síðustu áratugina á Tjarnar-
götu 10, gegnt ættaróðalinu Tjarnar-
koti. Það var gaman að koma í heim-
sókn til Estherar. Hún var lifandi af
áhuga fyrir því sem var að gerast,
sérstaklega í mannlegum samskipt-
um, og kunni góð skil á mörgu fólki,
ættum þess og uppruna. Hún hafði
lauflétta kímnigágu og smitandi, ein-
lægan hlátur þegar henni var
skemmt. Hún var sjaldan ef nokkurn
tíma lastmál um menn og lagði flest-
um gott eitt til. Hins vegar kunni hún
einstaklega vel að segja frá gömlum
sögum eða atvikum, einkum ef þau
höfðu spaugilegt yfirbragð, en þá
setti hún nánast grínþætti á svið með
frásögn sinni. Hún var trúhneigð og
kirkjurækin, söng í kirkjukór Njarð-
víkurkirkju og var ein af stofnendum
systrafélags kirkjunnar.
Fyrir um þremur árum fékk Esth-
er heilablóðfall og helftarlömun og
varð eftir þá uppákomu bundin við
hjólastól. Dvaldi hún í þessum veik-
indum heima hjá syni sínum Gylfa
sem annaðist hana af dæmafárri alúð
og umhyggju í þessu erfiða sjúk-
dómsástandi. Sjálf tókst Esther
hetjulega á við þessar erfiðu kring-
umstæður og heilsaði gestum með
brosi og tók þátt í glensi og umræðum
með blik í augum og sviðbrigðum, en
sjúkdómurinn hafði svipt hana máli.
Nanna (Guðfinna) systir hennar
dvaldi hjá þeim mæðginum, Gylfa og
Esther, og létti hún systur sinni
sjúkraleguna.
Ég kveð nú þessa glöðu og kær-
leiksríku frænku mína í hinsta sinn
með söknuð í hjarta. Við hjónin vott-
um sonum hennar og systur og að-
standendum öðrum okkar innilegustu
hluttekningu.
Matthías Kjeld.
Kær móðursystir okkar Esther
Björg Finnbogadóttir er látin. Síðast-
liðin rúmlega 3 ár var hún bundin við
hjólastól og átti erfitt með að tjá sig
svo segja má að dauðinn hafí komið
sem líkn. Stókostlegt var að fylgjast
með því hve einstaklega vel Gylfi og
Gummi synir hennar önnuðust hana í
langvarandi veikindum hennar, sér-
staklega Gylfi sem ekki vék frá henni
allan tímann. Esther var stór partur
af uppvexti okkar systra í Innri-
Njarðvík en hún bjó hjá ömmu og afa
í Tjarnarkoti þar til hún flutti með
fjölskyldu sinni í nýtt hús í næsta ná-
grenni. Esther bjó alla sína ævi í
Innri-Njarðvík en ung stúlka tók hún
þátt í síldarævintýrum á Siglufirði og
einnig var hún í vist í Vestmannaeyj-
um og Hafnarfírði. Hún var ráðskona
fyrir bátaáhafnir sem lögðu upp í
Innri-Njarðvík og var eftirsótt í því
starfi enda með afbrigðum myndar-
leg til allra verka. Það þótti mjög gott
að heita á hana til gifturíkra róðra og
eitt sinn var henni færður forláta
grammifónn ásamt plötusafni fyrir
uppfyllingu áheits. Og það voru ekki
bara sjómenn sem hétu á hana, þeir
eru margir sem telja sig standa í
þakkarskuld við hana. Hún vann
lengi í frystihúsinu í Innri-Njarðvík
og þótti þar sem annars staðar góður
vinnukraftur og afbragðsfélagi. Esth-
er var engin venjuleg kona hún var
glæsileg með hrífandi bjart bros og
bjó yfír einhverjum sérstökum töfra-
mætti að mati okkar systra. Minning-
arnar frá bernsku og æskuárunum
standa okkur skýrt fyrir hugskots-
sjónum. Einstök frásagnargáfa henn-
ar og ríkt skopskyn löðuðu að unga
sem aldna. Eftir að börn okkar og
barnabörn komust á legg og helgar-
ferðir voru farnar í Njarðvíkurnar
endurtók sagan sig frá okkar upp-
vexti. Alltaf var jafn gaman að koma í
heimsókn til Estherar, fá pönnukök-
ur og hlusta á hana segja frá – og ekki
minnkaði hrifningin þegar hún tók
fram munnhörpuna til að spila. Est-
her skilur eftir sig stórt tóm ekki að-
eins hjá börnum sínum og barnabörn-
um sem hún annaðist svo vel heldur
líka okkur frændfólkinu.
Við vottum Gylfa og Gumma og
barnabörnunum sem voru henni svo
kær, svo og Nönnu systur hennar
innilegustu samúð.
María, Hanna og Kristbjörg
Með nokkrum orðum langar okkur
að minnast ömmusystur og kærrar
vinkonu, Estherar Finnbogadóttur.
Það sem fyrst kemur upp í hugann
þegar við hugsum um Esther er ljósið
og birtan sem stafaði frá henni. Þótt
ljósaloginn væri örlítið farinn að
dofna undir það síðasta verður minn-
ingin um hana alltaf umlukt birtu og
hlýju.
Frá því að ég var barn var Esther
mér nánast sem amma. Þótt ekki
væri langt á milli Keflavíkur og Innri-
Njarðvíkur var ég send til hennar í
sveit á sumrin og leið alltaf einstak-
lega vel hjá Esther og Sigga. Þótt bú-
ið væri ekki stórt þurfti mörgu að
sinna, s.s. að gefa hænsnum og heim-
alningum. Svo fékk maður að snúast í
heyskap á Tjarnarkotstúninu og
hjálpa til innivið. Eitt atvik er mér
minnisstætt og má segja að það hafi
verið lýsandi fyrir Esther. Þannig var
að ær hafði borið lambi sem var svo
veikburða að hún hirti ekki um að
sinna því og var lambið nær dauða en
lífi þegar Esther tók það upp á sína
arma og tókst að ná í það lífi með því
að bregða því stutta stund inn í bak-
arofn við lágan hita og gefa því síðan
volga mjólk úr pela. Þannig fékk
þetta litla dauðvona lamb líf. Það var
mér mikils virði að fá að kynnast
þessu sveitalífi eins og það var, en
heyrir nú sögunni til.
Sem betur fer var eins og nútíminn
með sínum ógnarhraða og stressi
næði aldrei almennilega að halda inn-
reið sína í líf Estherar og hennar fólks
og kannski var það einmitt þess
vegna sem var alltaf svo gott að koma
þangað í heimsókn.
Heimboðin á jóladag voru fastur
liður í tilverunni. Það var alltaf jafn
gott að koma inn úr kuldanum eftir
messu í Innri-Njarðvíkurkirkju og fá
rjúkandi heitt súkkulaði og dásam-
legar tertur, randalín, pönnukökur,
kleinur og smákökur.
Óvíða á Suðurnesjum er jafn fal-
legt útsýni og út um eldhúsgluggann
hjá Esther. Tjarnir með hólmum sem
iða af fuglalífi á sumrin og handan við
þær blasir við kirkjan sem var henni
svo kær. Esther var söngelsk kona og
söng lengi í kirkjukór Innri-Njarð-
víkurkirkju. Guðmundur sonur henn-
ar hefur erft þennan eiginleika í rík-
um mæli.
Það var okkur hjónum mikið gleði-
efni að fá að halda brúðkaupsveisluna
okkar á Tjarnarkotstúninu á síðast-
liðnu sumri í blíðskaparveðri og sér-
staklega að Esther skyldi sjá sér fært
að gleðja okkur með nærveru sinni í
veislunni.
Esther átti við vanheilsu að stríða
seinni árin, sérstaklega eftir heila-
blóðfall fyrir þremur árum sem leiddi
til lömunar á hægri hlið líkamans.
Hún missti málið og var aldrei söm
sem áður, en naut í ríkum mæli ást-
ríkis og umönnunar sona sinna, sér-
staklega Gylfa sem hefur nánast bor-
ið móður sína á örmum sér seinni
árin. Þolinmæði hans og nærgætni
hefur verið með ólíkindum. Þó að
Esther hafi vafalaust verið hvíldinni
fegin eftir þrautagöngu undanfarinna
ára er missir þeirra sem eftir lifa mik-
ill. Við biðjum góðan Guð að blessa og
styrkja bræðurna Gylfa og Gumma,
einnig Nönnu systur og barnabörnin
sem voru henni svo kær.
Blessuð sé minning Estherar Finn-
bogadóttur.
Jóna Guðrún og Magnús Valur.
Mér hlýnar um hjartarætur er ég
minnist ömmusystur minnar Esther-
ar Finnbogadóttur sem í dag er lögð
til hinstu hvílu í þeim bæ sem fóstraði
hana, Innri-Njarðvík, umvafin kær-
leika og ástúð sona sinna, sem hafa
hugsað svo vel um hana alla tíð og
ekki síst hin allra síðustu ár þegar
hún átti við heilsuleysi að stríða,
dvaldi hún á heimili sínu síðustu ævi-
ár sín og andaðist þar 19. september
síðastliðinn.
Esther var einstaklega ljúf og góð
og með fallegt og hreint hjartalag.
Hún bar með sér hlýju og góðvild
hvert sem hún fór og henni fylgdi
friðsamlegt og rólegt yfirbragð. Ég
minnist hennar sem kirkjurækinnar
og trúaðrar konu sem aldrei heyrðist
blóta eða hallmæla nokkrum einasta
manni heldur talaði af kurteisi, skiln-
ingi og kærleika um samferðafólk
sitt.
Hún var söngelsk og á heimili
hennar hljómaði jafnan söngur hvort
heldur kórar eða einsöngslög enda
tók hún lengi virkan þátt í söngstarfi
kirkju sinnar.
Esther var gestrisin og gestakom-
ur tíðar á heimili hennar. Það stóð
alltaf opið öllum þeim sem vildu
sækja hana heim. Ég og fjölskylda
mín vorum tíðir gestir þar og til fjölda
ára var það ófrávíkjanleg regla á jóla-
dag, eftir messu í Innri-Njarðvíkur-
kirkju, að heimsækja Esther og Gylfa
son hennar og þiggja hjá þeim heitt
súkkulaði og meðlæti.
Esther var barngóð kona. Börn
hændust að henni og gaf hún sér allt-
af góðan tíma til að sinna þeim. Þær
eru ófáar ferðirnar er ég sem lítill
patti fór í sveitina til Estherar
frænku að sumarlagi. Þar voru heim-
alningar sem þurfti að gefa mjólk úr
pela, hænur sem þurfti að gefa fóður
og tína frá egg. Svo þurfti að heyja og
setja niður og taka upp kartöflur og
svo mætti lengi telja. Allt hafði þetta
uppeldislegt gildi fyrir unga sál og
var gert undir dyggri handleiðslu
Estherar frænku sem lét sér annt um
lítinn frænda
Það eru forréttindi að hafa kynnst
slíkri kostakonu sem Esther var og
að hafa átt hana fyrir frænku, konu
sem hafði mannbætandi áhrif á þá
sem kynntust henni, húsfreyju sem
sinnti börnum og búi af alúð og natni
og var verðugur fulltrúi og fyrirmynd
þeirrar kynslóðar sem brátt er geng-
in á vit feðra sinna.
Hafðu þökk fyrir allt og allt.
Benedikt Jónsson.
Elskuleg kona er látin, Esther
frænka lést að heimili sínu 19. sept. sl.
Esther var ömmusystir mín en
samtals voru þau 5 systkinin ásamt 2
uppeldissystkinum sem ólust upp í
Tjarnarkoti í Innri-Njarðvík. Það var
alltaf mikill samgangur hjá þeim og
voru þau góðir vinir sem entist þeim
út ævina. Nú er Nanna ein eftir á lífi
og það hlýtur að vera erfitt.
Esther hafði mikla hjartahlýju og
lét fólk finna það óspart. Hún var yf-
irlett hress og kát og naut þess að fá
heimsóknir. Það var alltaf von á góðu
faðmlagi og fallegu brosi þegar komið
var í Njarðvíkurnar.
Esther átti góðan mann í Sigurði
Guðmundssyni, Sigga sem lést árið
1990. Hann var rólegur en alltaf til í
smáglens og gaman og ekki fannst
honum það verra ef hann gat komið
saklausri stríðni að. Þau áttu saman
soninn Guðmund sem á 5 börn. Hún
naut þess að vera með barnabörnin
og dekra þau enda gáfu þau henni
mikið. Áður átti Esther soninn Gylfa
sem hefur búið með móður sinni. Hér
áður fyrr var Gylfi mikið á sjónum en
hefur verið heima eftir að Siggi dó en
það þótti Esther mikils virði. Einnig
hefur Nanna frænka átt athvarf hjá
Esther í mörg ár.
Á mínum yngri árum fór ég oft með
ömmu í Njarðvíkurnar. Þær systur
nutu þess að horfa á „kanasjónvarp-
ið“ sem þá var hægt og gerðu það oft
fram eftir kvöldi og jafnvel fram á
nótt. Ég fékk að vera með svo fram-
arlega sem efni sjónvarpsins leyfði,
það var ansi oft enda vildu þær systur
helst horfa á „fallegt“ sjónvarpsefni.
Mér þótti mjög vænt um þegar ég
gifti mig að fá að fara í kjólinn heima
hjá Esther og Gylfa, það er svo góður
andi í húsinu hjá þeim og það var gott
að fara með hann inn í hjónabandið.
Ég hafði lengi heyrt að gott væri að
heita á Esther með ýmislegt og þegar
ég gerði það brást það ekki, ég fékk
það sem ég hafði lengi þráð.
Hinn 1. maí árið 2000 vorum við
hjónin að koma frá Búdapest og
ákváðum þegar við flugum yfir
Njarðvíkurnar að nú mættum við
ekki draga það lengur að fara til
Estherar, farið skyldi eigi síðar en
helgina á eftir. Daginn eftir fékk ég
þær fréttir að Esther hefði fengið
heilablóðfall þennan dag og væri lík-
lega lömuð öðrum megin. Það fannst
mér ekki góðar fréttir og alls ekki
réttlátt. Ég verð að viðurkenna að
heimsóknum mínum í Njarðvík hefur
farið fækkandi en alltaf var ég á leið-
inni með fjölskylduna. Það var bara
svo erfitt að koma sér af stað. Gylfi
frændi á heiður skilinn fyrir að vera
með mömmu sína alltaf heima. Það
fór svo að elskuleg frænka mín
kvaddi okkur endanlega heima hjá
sér sem ég er viss um að hún hefur
verið ánægð með.
Ég vil þakka elsku Esther fyrir öll
hennar elskulegheit og allt annað í
gegnum tíðina.
Ég votta Gylfa, Gumma, barna-
börnunum og Nönnu samúðarkveðj-
ur.
Þín
Ása.
ESTHER
FINNBOGADÓTTIR
Ástkær eiginkona mín, móðir okkar, tengda-
móðir, amma og langamma,
GUÐBJÖRG KRISTJÁNSDÓTTIR
frá Móabúð,
Krummahólum 6,
Reykjavík,
andaðist á Landspítalanum Fossvogi þriðju-
daginn 30. september.
Þórður Sveinbjörnsson,
Kristín V. Þórðardóttir,
Björn K. Þórðarson,
Jón Örn Þórðarson, Sigríður Svansdóttir,
Erna Hlín Þórðardóttir, Rúnar Þrúðmarsson,
barnabörn og barnabarnabarn.