Morgunblaðið - 03.10.2003, Blaðsíða 8

FRÉTTIR
8 FÖSTUDAGUR 3. OKTÓBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Gullfalleg ítölsk leðursófasettsófi og 2 stólar Kr. 398.820i l
sófi og 2 stólar
Kr. 489.960
i l
Nýir eigendur stefna nú að því að banki allra landsmanna verði líka banki allra landsmanna
í Rússlandi.
Trúarbrögð og mannréttindi
Fjölbreytni trúar-
bragða eykst
MÁLÞING umtrúarbrögð ogmannréttindi
verður haldið í Háskóla
Íslands, stofu 201 í Odda,
á morgun kl.10.30 til 16.
Málþingið er á vegum
námsnefndar í almennum
trúarbragðafræðum við
Háskóla Íslands. Erindi
halda prófessorarnir Har-
aldur Ólafsson, Pétur Pét-
ursson og Páll Sigurðsson,
Terry Gunnell dósent,
Margrét Jónsdóttir fé-
lagsfræðingur, séra Sig-
urður Pálsson og Bjarni
Randver Sigurvinsson.
Erindi Bjarna heitir
Búddismi á Íslandi.
Um hvað fjallar þú í er-
indi þínu?
„Ég ætla að fjalla um
hvað búddisminn er, gera
grein fyrir þeim búddísku trúar-
hópum sem eru í landinu, gefa
sögulegt yfirlit yfir þá og fjalla
um muninn á þeim.“
Hvað aðgreinir búddismann frá
öðrum trúarbrögðum hér á landi?
„Búddisminn er náttúrulega
heimstrúarbrögð, líkt og kristni,
og hefur þar af leiðandi sérstöðu.
Tilgangurinn er að finna frið í
heimi þjáningar og hverfulleika
og losna undan eilífri hringrás
lífs, dauða og endurholdgana en
þar vísar Búdda veginn. En innan
búddismans má síðan finna ýms-
ar greinar og stefnur. Það gildir
einnig um þá búddísku trúarhópa
sem er að finna hér á landi.
Í stórum dráttum má segja að
búddisminn skiptist í Theravada
og Mahayana. Af þeim búddista-
hópum sem eru hér þá er einn
sem er af Theravada-hefðinni og
það er Búddistafélag Íslands.
Meðlimir í þeim hópi voru um 460
talsins um síðustu áramót. Þar er
að mestu leyti um að ræða inn-
flytjendur eða börn þeirra, eink-
um frá Taílandi en einnig frá Sri
Lanka, Filippseyjum og Víetnam.
Hinir búddistahóparnir eru
hins vegar af Mahayana-hefðinni
og meðlimir þeirra eru mun færri
en hjá Búddistafélaginu.“
Hversu margir búddistahópar
eru starfandi á Íslandi?
„Þeir eru a.m.k. fjórir en þegar
litið er til baka má finna fleiri
slíka hópa. Hins vegar má stund-
um deila um það hvað sé trúar-
hópur og hvort hann sé sam-
kvæmt trúarbragðafræðunum
það sem hann telur sig vera.“
Doktorsritgerðin sem þú ert að
skrifa fjallar um trúarhreyfingar
á Íslandi. Hvað er til dæmis ný-
trúarhreyfing?
„Hún fjallar strangt til tekið
um trúarhreyfingar á Íslandi eft-
ir síðari heimsstyrjöldina en ný-
trúarhreyfingar kallast þær
trúarhreyfingar sem orðið hafa til
frá þeim tíma. Það er gífurlegur
fjöldi trúarhópa sem hefur komið,
sérstaklega núna á síðari árum,
til landsins. Og aðrir
eldri sem komu til
landsins í lok 19. ald-
arinnar eða snemma á
20. öldinni, efldust
mjög á síðari hluta 20.
aldarinnar, eins og til dæmis
Hvítasunnukirkjan.“
Hver er ástæðan fyrir því?
„Samfélagið hefur verið að
breytast hér eins og í nágranna-
löndunum. Það er að taka á sig æ
meiri mynd fjölmenningarsam-
félags þótt það sé ekki enn eins
áberandi og í mörgum nágranna-
löndunum. Þetta gerir það að
verkum að fjölbreytnin eykst
stöðugt í trúarbragðaflórunni.
Reyndar eru margir þeirra
trúarhópa sem hafa komið hingað
til lands af kristinni hefð en jafn-
framt hafa komið trúarhópar sem
tilheyra hinum heimstrúarbrögð-
unum og þá ekki síst með inn-
flytjendum til landsins. Og það
má búast við að það eigi eftir að
aukast á komandi árum.“
Hvers vegna eru trúarbrögð og
mannréttindi til umræðu á mál-
þinginu?
„Við teljum að þetta eigi erindi
til almennings í dag. Það hefur
verið töluverð umræða í sam-
félaginu um stöðu trúarhópa
gagnvart ríkisvaldinu. Einnig
hvað varðar trúarbragðakennslu í
skólum. Þar hafa verið skiptar
skoðanir um hversu langt eigi að
ganga í þeim efnum. Við teljum
að það sé hlutverk menntakerf-
isins, ekki síst Háskólans, að
fjalla um þá trúarhópa sem eru til
staðar í landinu. Til marks um
það hversu trúarbrögð skipta
miklu máli í dag hafa félagsvís-
indadeild, guðfræðideild og heim-
spekideild ákveðið að standa
saman að þverfaglegu námi í al-
mennum trúarbrögðum við Há-
skólann. Það er nýbyrjað að
bjóða það nám en það er í ýmsum
aðalkennslugreinum og veitir 30
einingar sem aukagrein til BA
prófs. En stefnt er að því að gera
námið að aðalgrein á komandi ár-
um. Við teljum líka sérstaklega
mikilvægt að huga að
stöðu mannréttinda
hvað varðar trúarhópa
hér á landi. Forsenda
friðsamlegrar sambúð-
ar fólks af ýmsum
trúarbrögðum er sú að mannrétt-
indi séu virt og allir fái að njóta
trúfrelsis í samræmi við það sem
segir í lögum og almennt siðferði.
Það er mikilvægt að ræða hvern-
ig er best hægt að tryggja al-
menn mannréttindi, trúfrelsi og
umburðarlyndi í landinu. Þar
vegur þungt það sjónarmið að al-
menn fræðsla vinni best gegn for-
dómum og umburðarleysi. Þess
vegna þurfi menntakerfið nauð-
synlega að sinna þessu á öllum
stigum þess.“
Bjarni Randver
Sigurvinsson
 Bjarni Randver Sigurvinsson
er fæddur á Akureyri 9. ágúst
1968. Hann lauk stúdentsprófi
frá Menntaskólanum á Akureyri
1989 og guðfræðiprófi frá Há-
skóla Íslands árið 1997. Bjarni
stundar nú doktorsnám við guð-
fræðideild HÍ en hluti námsins
hefur farið fram við háskólana í
Uppsölum og í Árósum. Hann
hefur á síðari árum fyrst og
fremst unnið að guðfræðirann-
sóknum við HÍ en einnig sinnt
þar stundakennslu í kirkjudeild-
arfræði, trúarlífsfélagsfræði og
valfagi um trúarstef í kvikmynd-
um.
Má deila um
það hvað sé
trúarhópur