Morgunblaðið - 25.10.2003, Blaðsíða 8

FRÉTTIR
8 LAUGARDAGUR 25. OKTÓBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Auðvitað, þú veist það nú að það má alveg selja björgina frá fólkinu.
Ráðstefna um atburðarými
Verðandi rými
eða dautt rými
NÝLISTASAFNIÐog bókaröðin At-vik hjá Reykjavík-
urakademíunni standa í
dag fyrir ráðstefnu um at-
burðarými. Ráðstefnan
hefst klukkan níu og er
haldin í ráðstefnusal í húsi
Orkuveitunnar. Þátttak-
endur eru arkitektar,
myndlistarfólk, listfræð-
ingar og heimspekingar,
fimm íslenskir og sex er-
lendir. Auk fyrirlestra
verða gjörningar framdir á
staðnum. Geir Svansson
sér um ráðstefnuna.
– Hvað er atburða-
rými?
„Atburðarými er hugtak
sem ýmsir hafa notað,
bæði í heimspeki og arki-
tektúr, til að undirstrika
að rými eigi hvorki né geti verið
hlutlaust og óvirkt. Þetta þýðir að
list sem sett er upp í rýminu hefur
áhrif á rýmið og rýmið hefur áhrif
á listaverkið. Um þetta snýst ráð-
stefnan. Þar eru margir ólíkir fyr-
irlesarar sem fjalla um rýmið;
rýmið og líkamann, rýmið og lista-
verkið og hvernig þetta verkar
allt saman. Svo verður þetta líka
hagnýtt, því þarna eru arkitektar
sem tala um það hvernig það er að
vinna með rými sýningarsalarins,
hvenær rými passar og hvers
vegna. Umræðan miðast mikið við
listrýmið, sýningarsalinn, og hug-
myndafræðina á bak við hann og
samspilið við arkitektúrinn.
Rými er ekki bara það sem er í
kringum okkur heldur er það líka
huglægt, afstætt rými og hugar-
ástand og það verður til dæmis
fjallað um rými og ábyrgð, ábyrgð
listamannsins og ábyrgð áhorf-
andans.
Ráðstefnan hefur líka hagnýtt
gildi eins og fyrir Nýlistasafnið
sem er að þróa sitt rými og
Reykjavíkurakademíuna sem er
með óhefðbundið sýningarrými í
höfuðstöðvum sínum. Þetta er líka
hagnýtt fyrir Orkuveituna sem er
með sýningarsal og er að fóta sig,
reyna að finna einhverja hug-
myndafræði fyrir salinn. Þetta er
sem sagt mjög hagnýt umræða
fyrir þá sem standa að söfnum og
eru með sýningarrými.
Það verður líka fjallað um póli-
tísku víddina í rými, þarna verða
til dæmis þrjár konur frá London
sem taka feminískt sjónarhorn á
rými.“
– Yfirskrift ráðstefnunnar er
Verðandi rými – hugmyndafræði,
sköpun og ívera í manngerðu um-
hverfi. Hvað er verðandi rými?
„Það er nokkuð augljóst um það
bil hvað það merkir; það er rými
sem er ekki orðið, er ekki, heldur
er sífellt verðandi. Sennilega þarf
það alltaf að vera verðandi ef það
á að vera lifandi rými. Það er í
rauninni alltaf í mótun og má ekki
staðna.
Í gegnum árin hafa listamenn
hafnað hinu hefðbundna sýning-
arrými. Þeir hafa brotist út úr
hvíta teningnum, sýningarsölun-
um, með alls konar úti-
list og sýningum í
óhefðbundnu rými. En
hefðbundna sýningar-
rýmið heldur samt velli
og hefur sinn tilgang.
Þessar rýmispælingar tengjast
myndlist mjög sterkt, því það er
engin list og ekkert líf nema rými
sé til staðar.
Rými sem er sífellt verðandi er
nauðsynlegt fyrir framsækna list
og fyrir framsækið sýningarrými
er þessi stöðuga verðandi nauð-
synleg. Hugtakið er reyndar vís-
un í ákveðna heimspeki, póst-
strúktúralíska heimspeki.“
– Hvað með íslenskt sýning-
arrými, hvernig er það?
„Ég er nú ekki sérfræðingur í
því, en ég held að það eigi að vera
sífellt til endurskoðunar og það er
það í rauninni. Hér í Nýlistasafn-
inu eru til dæmis heilmiklar um-
ræður og jafnvel pínulítil átök um
rými og fyrir hvað það eigi að
standa. Ráðstefnan mun hjálpa
okkur að pæla í hugmyndafræði
okkar rýmis.
Ég held að við séum svona
þokkalega vel sett hér á landi. Það
er mikil gerjun og listamenn eru
óhræddir við að búa sér til rými.
Ungir listamenn eru óhræddir við
að setja upp sýningar í óhefð-
bundnu rými hvar sem er. Ég held
það sé heilmikil gróska og gerjun
og hér sé mikið af rými sem sé
verðandi.
Menn gagnrýna stundum þessi
hefðbundnu listasöfn og ég held
að það sé bæði gott og nauðsyn-
legt að slík gagnrýni heyrist. En
hins vegar held ég að það sé
slæmt þegar menn halda að það
séu einhverjar endanlegar lausnir
á því hvernig listrými á að vera.“
– Eru hefðbundin listasöfn
þá ekki verðandi rými?
„Ég held að öll svona listasöfn
geti staðnað og orðið dauð rými,
en ég er alls ekki að segja að þau
séu það. Ég held það sé heilmikil
hreyfing á flestum
stöðum á Íslandi. Það
er heilmikið mjög vel
gert hérna, en gagn-
rýnin þarf alltaf að vera
til staðar. Umræðan
má ekki staðna, því hún snertir
svo margt og er bæði heimspeki-
leg, félagsleg og pólitísk, þó að á
ráðstefnunni nú sé sjónum beint
að sýningarrýminu. Og einmitt til
að viðhalda umræðunni mun
bókaröðin Atvik, sem hefur það
hlutverk að koma á framfæri
nýrri umræðu um menningu og
listir, gefa fyrirlestra ráðstefn-
unnar út á Atviksbók næsta vor.“
Geir Svansson
 Geir Svansson fæddist í
Reykjavík 6. maí 1957. Að loknu
grunnskólanámi í Breiðagerð-
isskóla og Réttarholtsskóla
stundaði hann nám við
Menntaskólann við Hamrahlíð.
Næst lá leiðin í Háskóla Íslands
þaðan sem hann lauk gráðu í
ensku og bókmenntum. Hann
lagði einnig stund á nám í
Bandaríkjunum, í San Jose State
University, um eins árs skeið.
Geir er framkvæmdastjóri Ný-
listasafnsins. Hann er í sambúð
með Irmu Erlingsdóttur, for-
stöðumanni Rannsóknastofu í
kvenna- og kynjafræðum við Há-
skóla Íslands. Þau eiga tvær
stúlkur, Grímu 7 ára og Svan-
hildi 1 og 1⁄2 árs.
Listasöfn
geta orðið
dauð rými
leiðbeiningar fylgdu með á íslensku.
Í ljós kom eftir heimsóknir í 127
fyrirtæki að í 62% tilvika voru
merkingar á umbúðum á íslensku
og fullnægjandi. Telur hann að
þetta hafi lagast mikið undanfarin
ár. Hins vegar voru aðeins í 28% til-
vika öryggisleiðbeiningar á ís-
lensku. Í einu umdæmi Vinnueft-
irlitsins fylgdu engar leiðbeiningar
varasömum efnum í neinu fyrirtæki.
Sagði hann þessar leiðbeiningar
mjög mikilvægar fyrir starfsmenn
og stjórnendur fyrirtækja.
Aðild að ráðgjafarnefnd
Árni Magnússon, félagsmálaráð-
herra og æðsti yfirmaður vinnu-
verndar á Íslandi, sagði við þetta
tækifæri að ráðgjafarnefnd Evrópu-
sambandsins væri helsta upp-
spretta vinnuverndarreglna innan
ESB og þar eigi aðildarríkin og að-
ilar vinnumarkaðarins fulltrúa.
„EKKERT dauðaslys var við vinnu
á árinu 2002,“ sagði Eyjólfur Sæ-
mundsson, forstjóri Vinnueftirlits-
ins, á ársfundi stofnunarinnar. Það
hafi ekki gerst frá því að Vinnueft-
irlitið hóf starfsemi sína árið 1960.
Einstakt sé að þetta hafi náðst en
það sé því miður ekki sjálfgefið. Það
sem af er þessu ári hafi þegar einn
látið lífið í vinnuslysi.
Eyjólfur tók fram að áhafnir
skipa og flugvéla séu ekki taldar
með í samantekt um látna í vinnu-
slysum. Árið 1999 létust sjö við
vinnu, fjórir árið 2000 og þrír 2001.
Víðir Kristjánsson, deildarstjóri
efna- og hollustuháttadeildar,
greindi frá fyrstu niðurstöðum
könnunar um meðferð varasamra
efna á vinnustöðum. Voru merking-
ar á umbúðum eins og varúðar-
merki, hættusetningar og varnaðar-
setningar kannaðar sérstaklega. Þá
var einnig athugað hvort öryggis-
„Framkvæmdastjórn Evrópu-
sambandsins hefur verið ófáanleg
til að hleypa fulltrúum frá EFTA-/
EES-ríkjum inn í nefndina,“ sagði
hann um leið og hann minntist þess
að um næstu áramót eru tíu ár liðin
frá gildistöku EES-samningsins hér
á landi. „Þeir hafa hins vegar ekki
látið deigan síga og ná nú árangri. Í
síðasta mánuði samþykkti ráðherra-
ráð ESB nýtt skipulag nefndarinn-
ar. Samkvæmt því er gert ráð fyrir
áheyrnaraðild fulltrúa EES-/
EFTA-ríkjanna að nefndinni. Er
full ástæða til að fagna þeim ár-
angri.“
Í lok ársfundarins afhenti félags-
málaráðherra Slippfélaginu í
Reykjavík, Hörpu-Sjöfn og Máln-
ingu hf. sérstaka viðurkenningu í
tilefni vinnuverndarviku Vinnueftir-
litsins. Eru þessi fyrirtæki talin
standa sérstaklega vel að merkingu
og meðferð varasamra efna.
Enginn lést hérlendis
í vinnuslysi í fyrra
UM 160 manns á vegum Landsbanka
Íslands komu með flugvélum á
Egilsstaðaflugvöll í gærmorgun og
héldu í framhaldinu í kynnisferð að
Kárahnjúkavirkjun.
Með í för voru bankastjórn Lands-
bankans, bankaráð, framkvæmda-
stjórn og viðskiptavinir bankans,
m.a. í verktakageiranum. Hópurinn
kynnti sér framkvæmdirnar við
Kárahnjúka auk þess sem haldin var
ráðstefna í búðum Impregilo S.p.A.,
undir yfirskriftinni Ísland 2010 –
Austurland 2010 þar sem skyggnst
var til framtíðar.
Þota sem kom með liðlega 140
manna hóp úr Reykjavík, leiguvél
frá Íslandsflugi, beið á vellinum og
flaug til baka með hópinn í gær-
kvöld. Um 20 manna hópur kom frá
Akureyri.
Lands-
bankamenn
á virkjunar-
slóðum
Morgunblaðið/Steinunn Ásmundsdóttir
Egilsstöðum. Morgunblaðið.