Morgunblaðið - 25.10.2003, Blaðsíða 64

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 LAUGARDAGUR 25. OKTÓBER 2003 VERÐ Í LAUSASÖLU 190 KR. MEÐ VSK.
Áskriftarsími 881 2060
Í FORMI
ÍSLENSKA karlalandsliðið í knatt-
spyrnu mætir að öllum líkindum Mexíkó
í vináttulandsleik sem háður verður í
San Francisco í Kaliforníu miðvikudag-
inn 19. nóvember. Eggert Magnússon,
formaður Knattspyrnusambands Ís-
lands, staðfesti við Morgunblaðið í gær-
kvöld að viðræður um þetta hefðu staðið
yfir að undanförnu og öllum kröfum
varðandi þátttöku í leiknum hefði verið
mætt.
Um alþjóðlegan leikdag er að ræða og
því gæti Ísland væntanlega teflt fram
sínu sterkasta liði. Stjórn KSÍ kemur
saman á mánudag og tekur endanlega
ákvörðun um hvort boðinu verði tekið.
Mexíkó hefur jafnan verið framarlega
í heimsknattspyrnunni og er yfirleitt
með í lokakeppni HM. Liðið, sem nú er
undir stjórn Hollendingsins Leo Been-
hakkers, er í 8.–10. sætinu á heimslista
Alþjóða knattspyrnusambandsins, við
hlið Ítalíu og Tyrklands, en Ísland er
hinsvegar í 55. sætinu á þeim lista.
Mexíkóar leika oft landsleiki á spænsku-
mælandi svæðum í Bandaríkjunum og fá
jafnan mikla aðsókn á leiki sína þar.
Leikið við
Mexíkó í San
Francisco?
HUGSANLEGT er að Landsvirkjun þurfi að
greiða yfir sjö hundruð milljónir í bætur til land-
eigenda við Jökulsá á Brú og Jökulsá í Fljótsdal/
Lagarfljót vegna vatnsréttinda. Í gær var haldinn
kynningarfundur um vatnsréttindi vegna Kára-
hnjúkavirkjunar með hagsmunaaðilum á Norður-
Héraði og í fyrradag í Fljótsdal, af hálfu sveit-
arstjórna. Á fundunum voru kynnt sjónarmið
varðandi réttarstöðu landeigenda, með tilliti til
verðmætis vatnsréttinda í Jökulsá á Brú og Jök-
ulsá í Fljótsdal/Lagarfljóti vegna Kárahnjúka-
virkjunar.
Fram kom á fundinum að gríðarlegir hagsmun-
ir eru í húfi fyrir landeigendur á svæðinu. Ef mið-
að er við þá útreikninga sem notaðir voru til að
meta vatnsréttindi vegna Blönduvirkjunar, má
jafnvel reikna með að greiðslur landeigenda á
Norður-Héraði og í Fljótsdal nemi á áttunda
hundrað milljónum króna. Þetta mál er þó mun
stærra í sniðum en vatnsréttindamál landeigenda
við Blöndu á sínum tíma. Nú er um að ræða tvö
sveitarfélög og einnig að Jökulsá verður tekin úr
farvegi sínum og færð yfir í Lagarfljót og hverfur
því sem slík af Norður-Héraði. Hér á landi hefur
ekki áður þurft að takast á við lagaleg álitaefni
varðandi vatnsréttindi og önnur réttindi sem að
slíkum vatnaflutningum lúta.
Landeigendur geta valið um tvær leiðir. Önnur
er eignarnám, sem Landsvirkjun hefur heimild
fyrir í lögum, en hin er samningsbundinn gerð-
ardómur, sem er samkvæmt áliti lögfræðinga
sveitarfélaganna tveggja æskilegri og greiðari
leið fyrir landeigendur að mörgu leyti. Að sögn
þeirra tryggir hann hraðari og sameiginlega
málsmeðferð allra aðila og eykur líkur á að fær-
ustu sérfræðingar skeri úr um vatnsréttindi
hvers hagsmunaaðila.
Gríðarlegir hagsmunir í húfi
„Það er ljóst að þessi mál eru gífurlega um-
fangsmikil, hvor leiðin sem valin verður til að
skera úr um bæturnar,“ sagði Bjarni G. Björg-
vinsson, lögfræðingur Norður-Héraðs, á fundin-
um í gær. „Þetta verður tímafrekt og verið er að
fjalla um mikla hagsmuni. Hér eiga mjög margir
hlut að máli og eru með ólíka stöðu innbyrðis.“
Þeir sem eiga virkjunarréttindi sem greiða ber
fyrir eru annars vegar landeigendur frá vatns-
borði Hálslóns í Kárahnjúkavirkjun í 625 m h.y.s.
til enda frárennslisskurðar í Fljótsdal og hins
vegar eigendur að landi frá lónshæð Ufsarlóns í
625 m h.y.s. að enda sama frárennslisskurðar, en
þar telst vatnsfalli til virkjunarinnar lokið.
„Það er fallið og vatnsrennslið sem ræður bót-
um,“ segir Kristinn Bjarnason, lögmaður Fljóts-
dalshrepps. „Vatnsorkan er reiknuð út frá þessu
tvennu. Þetta eru verulegir hagsmunir sem um er
að tefla og skiptir miklu máli hvernig að þessu
verður staðið.“
Ekki greiddar bætur frá skurði
til ósa Lagarfljóts
Landeigendur frá skurðarenda í Fljótsdal og
út að ósum Lagarfljóts fá ekki bætur samkvæmt
vatnsréttindum, en gætu átt rétt til bóta spillist
land eða hlunnindi. Ábúendur geta heldur ekki
gert kröfu um bætur vegna vatnsréttinda, en
fram kom á fundinum að þeir gætu hugsanlega í
einhverjum tilfellum átt kröfu vegna tjóns á landi.
Það var greinilegt að landeigendum á fundin-
um í gær þótti margt óljóst hvað réttindi þeirra
varðaði. Mátti heyra á máli þeirra að hugsanlega
myndu menn stofna með sér landeigendafélag og
fá nýtt lögfræðiálit vegna þeirra möguleika sem
eru í stöðunni.
Rætt um bætur til eigenda virkjunarréttar Jökulsár á Brú og í Fljótsdal
Bætur gætu numið
hundruðum milljóna
FIMM ára strákur úr Reykjavík,
Alfreð Baarregaard Valencia,
fékk í gær tækifæri til að tefla við
einn af bestu skákmönnum heims,
stórmeistarann Viktor Bologan
frá Moldavíu, á skákhátíð Hróks-
ins sem fram fer í Vetrargarð-
inum í Smáralind. Jafntefli varð í
skákinni, stórmeistarinn lék sig í
pattstöðu til heiðurs hinum unga
skákmanni.
„Ég byrjaði að tefla um síðustu
jól,“ sagði Alfreð í samtali við
Morgunblaðið, en hann varð fimm
ára í þessum mánuði, og bætti því
við að hann tefldi á hverjum degi.
Hann sagði að gaman hefði verið að
tefla við stórmeistarann og sér hefði
gengið vel. Bologan og Alfreð tefldu
á skákborðinu sem notað var í
heimsmeistarakeppninni 1972 þeg-
ar Fischer og Spasskí áttust við í
Laugardalshöllinni.
Alfreð fékk skákáhugann þegar
vinur hans fékk taflborð og tafl-
menn að gjöf. Afi hans byrjaði að
kenna vininum og segir faðir Al-
freðs, Alfreð Gunnarsson Baarre-
gaard, að strákurinn hafi fylgst vel
með kennslunni og síðan farið sjálf-
ur að tefla. Hann hafi misst áhug-
ann um tíma í sumar en byrjað aftur
fyrir mánuði og áhuginn sé mikill.
Alfreð teflir á hverjum degi, frá
einni til fimm klukkustundum á
dag, og segist Alfreð eldri sitja
mikið á móti honum og viðurkennir
að hann hafi oft orðið undir í við-
ureignum þeirra eins og fleiri full-
orðnir. Alfreð tekur þátt í sínu
fyrsta stórmóti um þessar mundir,
er í G-sveit Hróksins sem teflir í 4.
deild á Íslandsmóti skákfélaga sem
fram fer í Menntaskólanum við
Hamrahlíð. Sigraði hann í sinni
fyrstu skák á Íslandsmóti er hann
atti kappi í gærkvöldi við stúlku úr
stúlknasveit Hróksins.
Tefli á hverjum degi
Morgunblaðið/Ómar
Hinn efnilegi Alfreð Baarregaard Valencia hyggst leika hróknum í skák sinni við Viktor Bologan stórmeistara.
Fimm ára drengur gerði jafntefli við einn
stigahæsta stórmeistara heimsins
ÞÓTT kvennabósar segi sögur af sjálfum
sér og sögur fari af þeim, hefur sagan af
fyrirrennara þeirra og þeim, sem þeir
eru kenndir við, hinum eina sanna Bósa,
verið ófáanleg um árabil. Eða þar til ný-
verið að lyfjafyrirtækin GlaxoSmith-
Kline og Bayer réðust í endurútgáfu
Bósasögu og Herrauðs í 500 eintökum í
tilefni markaðssetningar á nýju rislyfi,
Levitra.
Bósasaga skipar sérstæðan sess meðal
varðveittra íslenskra miðaldabók-
mennta, en hún er eina sagan þar sem
berorðum kynlífslýsingum er vígður stór
hluti atburðarásarinnar. Bósi er sagður
lifa gjálífi, hann tælir til sín stúlkur
strax við fyrstu kynni og gefur berlega í
skyn hvað hann vill.
Auglýsingabrella
Eins og fyrir 32 árum þegar Bósasaga
kom út er nýja útgáfan með nútímastaf-
setningu og formála eftir Árna Björns-
son, þjóðháttafræðing, samkvæmt samn-
ingi lyfjafyrirtækjanna við hann. Að
sögn Péturs Magnússonar, markaðs-
stjóra GlaxoSmith Kline, er endurútgáfa
Bósasögu og Herrauðs auglýsingabrella
einungis til gamans gerð og öll eintökin
ætluð viðskiptavinum. Aðspurður sagði
hann ólíklegt að menn misskildu brell-
una og teldu sig verða mikla kvennabósa
af því að taka inn lyfið.
Lyfjafyrir-
tæki gefa út
Bósasögu

Daglegt líf/B5
♦ ♦ ♦
SKÁKFÉLAGIÐ Hrókurinn tefldi
fram fimm erlendum skákmönnum í
átta manna A-sveit sinni í fyrri hluta
Íslandsmóts skákfélaga, sem hófst í
gærkvöldi, en samkvæmt lögum
mótsins skal að minnsta kosti helm-
ingur liðsmanna hvorrar sveitar vera
íslenskir ríkisborgarar eða hafa haft
lögheimili sitt á Íslandi undanfarið ár.
Mótsstjórn, sem sker úr um lög-
mæti keppenda, fundaði um málið í
gærkvöldi og segir að það sé flókið en
hún hafi í raun aðeins reglurnar til að
fara eftir.
Úrskurðir falli innan
tveggja sólarhringa
Þar segir m.a. að „taki ólöglegur
keppandi þátt í keppninni skal móts-
stjórn úrskurða skák hans tapaða án
kröfu.
Úrskurðurinn skal falla innan
tveggja sólarhringa frá upphafi þeirr-
ar umferðar sem keppandinn tók þátt
í. Úrskurði mótsstjórnar er hægt að
skjóta til dómstóls SÍ svo og einnig ef
mótsstjórn hafi látið undir höfuð
leggjast að dæma skák ólöglegs
keppanda tapaða“.
Hrafn Jökulsson, forseti Hróksins,
segir að lögin um fjölda erlendra
skákmanna í hverri sveit standist
ekki.
„Við höfum í höndunum ákaflega
vandað lögfræðiálit Árna Páls Árna-
sonar, lögmanns, sem er sérfræðing-
ur í þessum málum. Hans niðurstaða
er alveg skýr. Þessi svokölluðu lög
sem knúin voru í gegn á síðasta aðal-
fundi Skáksambandsins standast
ekki EES-samninginn og standast að
öllum líkindum ekki Mannréttinda-
sáttmála Evrópu. “
Önnur umferð verður tefld í
Menntaskólanum við Hamrahlíð í dag
kl. 10 og 3. umferð í dag kl. 17.
Íslandsmót skákfélaga
Hrókurinn
segir lög
mótsins ekki
standast

Tekist á/6