Morgunblaðið - 07.01.2004, Blaðsíða 22

DAGLEGT LÍF
22 MIÐVIKUDAGUR 7. JANÚAR 2004 MORGUNBLAÐIÐ
„Þær eru í svo
leiðinlegum leikjum“
Þegar börnin voru spurð í hvaða
leikjum þau væru helst í úti sögðust
flestar stúlkurnar leika sér í
mömmuleikjum og skipulögðum
hópleikjum, en flestir drengjanna
vera í fólbolta og sjóræningja-
leikjum. Bæði stúlkur og drengir á
leikskólunum tveimur eiga að eigin
sögn öll besta vin af sama kyni.
Stúlkunum fannst aftur á móti
oftar koma til greina að leika við
drengina en drengjunum við stúlk-
urnar. Sumar stúlkurnar nefndu að
þeim þættu drengirnir skemmti-
legir en það sögðu drengirnir aldrei
um stúlkurnar. Tveir drengir á
kynjaskipta leikskólanum voru
spurðir afhverju þeir léku sér aldrei
við stúlkurnar úti: „Bara, þær eru í
Barbíleik,“ svaraði annar þeirra en
V
ið hvern vilja stúlkur og
drengir leika sér þegar
þau eru úti á leikskól-
anum? Leika þau sér
yfirleitt saman eða sitt í
hvoru lagi? Þetta vildi Áslaug
Jóhannsdóttir leikskóla-
kennari vita þegar
hún valdi sér meist-
araprófsverkefni í
KHÍ en hún lauk
meistararprófi þaðan í
október síðastliðnum.
Hún ákvað að beina athygli
sinni að útileikjum fimm ára
stúlkna og drengja í tveimur fjög-
urra deilda leikskólum á höfuðborg-
arsvæðinu. Markmið rannsókn-
arinnar var að kanna hvort munur
er á útileikjum stúlkna og drengja.
Annar leikskólanna hefur kynja-
skiptingu sem meginaðferð í upp-
eldisstarfinu en hinn leggur áherslu
á að barnið læri í gegnum leik og
eigin upplifanir. Rannsókn-
araðferðin, sem er eigindleg, byggð-
ist á viðtölum við börnin en einnig
var fylgst með þeim að leik úti.
Rannsóknin fór fram í apríl og maí
á þessu ári.
Skiptir kynjaskipting máli?
Leitast var við að fá svör við
spurningunum um hvort stúlkur og
drengir leiki sér saman, hvernig
stelpu- og strákaleikir séu, við
hvern vilja stúlkur og drengir leika
sér, stríða strákar eða stelpur og
hefur kynjaskipt leikskólastarf áhrif
á útileiki stúlkna og drengja.
Í ljós kom að stúlkur og drengir á
kynjaskipta leikskólanum virtust
sjaldan leika sér saman úti. Þau
skiptu stöku sinnum um félaga og
voru oft lengi í sama leiknum. Á
hinum leikskólanum léku stúlkur og
drengir sér hins vegar oft saman, en
þau virtust skipta alloft um félaga
og leiki. Útiveru í leikskólunum
tveimur var að vísu ólíkt háttað. Á
kynjaskipta leikskólanum fóru öll
börnin aldrei út samtímis, yfirleitt
fimmtán til tuttugu börn í einu, en á
hinum leikskólanum fóru öll börnin
út einu sinni á dag, en það var sá
tími sem oftast var fylgst með börn-
unum að leik.
hinn sagði: „Þær eru alltaf í svo
leiðinlegum leikjum, finnst mér.“
Bæði stúlkur og drengir á báðum
leikskólunum töldu að drengir væru
oftast að stríða á leikvellinum.
„Stelpur stríða bara svona venju-
lega ,“ svaraði ein stúlkan þegar
hún var spurð að því hvernig stúlk-
ur stríði ef þær stríða einhverntím-
ann. Yfirleitt voru bæði stúlkur og
drengir sammála því að drengir
stríða með því að svindla, elta, rífa
hluti af börnunum og með hótunum.
Mest gaman í sumri og sól
Kynjaskipt leikskólastarf virðist
hafa áhrif á útileiki barna sam-
kvæmt þessari rannsókn. Á kynja-
skipta leikskólanum virtust stúlkur
og drengir leika sér mun sjaldnar
saman en á hinum leikskólanum.
Stúlkur og drengir á kynjaskipta
leikskólanum virtust lítið þekkjast
og léku sér sjaldan saman. Lang-
flestum börnunum þykir gaman að
leika sér úti, bæði stúlkum og
drengjum í báðum leikskólunum.
Fleiri börnum þykir meira gaman
að leika sér úti þegar það er sumar
og sól en þegar það er kuldi og vet-
ur.
 BÖRN
Stelpur og strákar ekki bestu vinir
Kynjaskipt leikskólastarf: Virðist hafa áhrif á útileiki barna.
asdish@mbl.is
Flestar stúlkur leika sér
í mömmuleikjum og
skipulögðum hóp-
leikjum en drengirnir í
fólbolta og sjóræningja-
leikjum. Þetta kom í ljós
þegar fimm ára leik-
skólabörn voru spurð
um útileiki.
Gaman saman: Flestum börnum
þykir gaman að leika sér úti.
Morgunblaðið/Kristján
Stúlkur og piltar: Töldu að drengir væru oftast að stríða.
Alls staðar er áróður, hvatningfrá umhverfinu um að lifaheilsusamlegu lífi, borða holl-
an mat, fara í megrun, vera í megrun,
borða fitusnautt, stunda líkamsrækt
og líkjast fársjúkum sveltandi fyr-
irsætum.
Það er auðvitað gott ef allir geta
lifað heilsusamlegu lífi. En hvers
vegna reynist okkur það svona erfitt
að finna hinn gullna meðalveg? Svo
virðist að því auðveldara sem okkur
ætti að vera að lifa heilsusamlegu lífi
með tilliti til aðgengis að fjöl-
breyttum og hollum mat þá verði
styttra öfganna á milli í óheilbrigðum
matarvenjum. Því hefur verið haldið
fram að börn á Íslandi séu önnur feit-
ust í heiminum – en staðreyndin er
sú að það eru einnig gríðarlega
margir hér á landi að hætta lífi sínu
fyrir tískuna með sjálfsvelti og fram-
kölluðum uppköstum. Þeir hætta lífi
sínu fyrir það að standa undir vænt-
ingum þjóðfélagsins, fyrir það að
passa inn í hinn sjúklega ramma sem
við höfum búið okkur til um „æski-
legt“ holdafar, sem er allt annað en
heilsusamlegt. Hvernig getum við al-
ið upp heilbrigð börn í þjóðfélagi
gegnsýrðu af brengluðum fyr-
irmyndum? Alls staðar er
sjónum okkar beint að
sjúklega grönnu holda-
fari og það er það sem við
kaupum. Buxur sem áður
voru númer 36–46 eru nú
númer 2–10. Er eðlilegt að ferming-
arbarn í kjörþyngd þurfi að fara í búð
sem sinnir stóru og feitu fólki til að
finna sér fatnað fyrir ferminguna?
Er eðlilegt að fyrirmyndirnar sem
við bjóðum börnunum okkar séu til-
búningur í Photoshop? Finnst okkur
fallegast að sjá einstaklinga sem vart
orka að standa undir sjálfum sér?
Hvað er í tísku í dag? Það er ekki
heilsusamlegt, ekki flott og ekki í
tísku að vera of feitur. Það virðist
hins vegar vera í tísku að vera of
grannur, en það er heldur ekki
heilsusamlegt, það getur verið lífs-
hættulegt. Hér er fólk að deyja af
völdum átröskunarsjúkdóma. Við
eigum alltof marga alvarlega veika
einstaklinga sem þjást af átrösk-
unarsjúkdómum til að það sé réttlæt-
anlegt að líta undan, horfast ekki í
augu við þá staðreynd að við verðum
að læra að hemja græðg-
ina, læra að sætta okkur
við og þakka fyrir að við
erum ekki öll eins, læra
að ef við ölum börnin okk-
ar upp við óraunveruleg-
ar fyrirmyndir þá koma þau til með
að eltast við óraunveruleg og óraun-
hæf markmið sem geta skaðað þau
varanlega. Það er ekki lausn frá víti
offitu að svelta sig eða að framkalla
uppköst eftir hverja máltíð. Það er
leið í annars konar víti og ekki betra.
Það eru til heilbrigðar leiðir til að
grennast. Njótum þess að borða,
klæða okkur, lifa og leika án þess að
missa okkur út í öfgar ímyndaðra
þarfa og sýndarveruleika. Setjum
okkur háleitari markmið en þau að
veðsetja tilveru okkar hér fyrir
draum sem snúist gæti upp í mar-
tröð.
Fyrir hönd stjórnar Spegilsins,
Laufey Jóhannsdóttir og Helga
Steinþórsdóttir.
 FRÁ LANDLÆKNISEMBÆTTINU
Sjúkleg holdafarsdýrkun
Það eru til heil-
brigðar leiðir
til að grennast.