Morgunblaðið - 09.01.2004, Blaðsíða 10

FRÉTTIR
10 FÖSTUDAGUR 9. JANÚAR 2004 MORGUNBLAÐIÐ
SÉRFRÆÐILÆKNAR lýstu því
yfir skriflega að samningar við
Tryggingastofnun myndu falla niður
frá áramótum og þeir komu sjúk-
lingum í þá stöðu að þeir njóti ekki
tryggingavernd-
ar. Með yfirlýs-
ingu sinni höfn-
uðu þeir
framlengingu
eldri samnings
uns samið væri
upp á nýtt en
framlenging hef-
ur tíðkast í ára-
tugi.
Þetta kom
fram í máli Garðars Garðarssonar,
formanns samninganefndar heil-
brigðis- og tryggingamálaráðuneyt-
isins, á upplýsingafundi samninga-
nefndarinnar með blaðamönnum í
gær. Garðar tók fram að samninga-
nefnd HTR hafi margsinnis boðið
læknum að slá deilumálum á frest
með bráðabirgðasamkomulagi en
læknar hafi hafnað þessu boði alfar-
ið.
Sérgreinalæknar
vilja tannlæknakerfi
Garðar sagði lækna hafa sett fram
þá kröfu að framvegis yrði þeim
heimilt að krefja sjúklinga um gjald
sem læknir ákvæði sjálfur en gerður
yrði samningur um þóknun læknis
fyrir læknishjálp sem veitt yrði
börnum og öryrkjum og öldruðum.
Þessi krafa feli hins vegar í sér
grundvallarbreytingu á almanna-
tryggingalögum og það sé aðeins á
valdi Alþingis að breyta því.
„Rétturinn,“ sagði Garðar, „til
þess að fá greiðslur úr almanna-
tryggingum er ekki réttur lækna
hann er nefnilega réttur sjúklinga.
Það sem þeir voru að biðja okkur
um, læknarnir, var það að TR afsal-
aði almenningi í landinu þessum
réttindum. Á það getum við bara
hreint ekki fallist. Við höfum ekki
vald til þess og það er ekki vilji neins
stjórnmálaflokks að standa fyrir því.
Þetta er kjarni deilunnar. Læknar
vilja fá frjálst verðlag, þeir vilja fá að
koma hér upp kerfi sem við á innan-
hússmáli köllum tannlæknakerfi.
Það er þannig að það eru bara
ákveðnir aðilar sem eru sjúkra-
tryggðir, aldraðir, börn og öryrkjar,
og greiðslur til þeirra er styrkur sem
er ákveðinn með reglugerð á hverj-
um tíma. Þetta er kerfi sem lækn-
arnir eru í reynd að biðja okkur um
að koma upp. Þetta er okkur ekki
heimilt að gera. Þetta er grundvall-
arbreyting á almannatryggingakerf-
inu og ef menn ætla að breyta því
eiga menn að taka umræðu um það á
réttum vettvangi. Menn eiga að taka
hana á Alþingi, hjá hagsmunasam-
tökum, hjá almenningi í landinu en
ekki hér við samningaborð þar sem
sem TR er að semja við verktaka um
þjónustu. Það held ég að allir hljóti
að sjá,“ sagði Garðar.
Garðar segir menn hafa bent
læknum á gamlársdag á hættuna á
því að verða samningslausir. „En
þeir áttuðu sig ekki á því, skildu það
ekki, þ.e.a.s. sumir þeirra. Því fór
sem fór.“
Garðar sagði það ljóst að samn-
inganefndinni væru skorður settar
af fjárveitingavaldinu. „Við höfum
alveg skýr skilaboð um það að okkur
er ekki heimilt að semja við sér-
greinalækna umfram aðrar stéttir í
landinu, þ.e.a.s. í fjárlögum er
ákveðið hversu mikil hækkun má
vera á kaupum Tryggingastofnunar
á þessari þjónustu,“ sagði Garðar.
Hann benti á að fullkomlega eðli-
legt sé að TR sem kaupi þjónustu af
sérfræðilæknum fyrir nær tvo millj-
arða geri kröfur til viðsemjanda um
slík þjónustukaup. TR geti ekki sætt
sig við að sérgreinalæknar skrifi út
reikning á sjúkling fyrir allt annarri
fjárhæð en samið hafi verið um að
TR greiði fyrir verkið og sendi síðan
sjúklinginn til TR til að krefjast end-
urgreiðslu. Fjárhæðin sé þá allt önn-
ur en umsamin fjárhæð læknis og
TR. Ljóst sé að enginn verkkaupi
geti sætt sig við slíkt. Þá minnti
Garðar og á að sjúklingar hafi al-
mennt takmarkaða samningsstöðu
gagnvart lækni um verð á þjónustu
og að sjúklingar eigi alltaf rétt á að
læknir taki hann til meðferðar án
greiðsluþátttöku TR. TR hafi hins
vegar gert þær kröfur að læknir
krefji sjúkling ekki um hærri fjár-
hæð en sem nemur því sem TR hefði
greitt fyrir aðgerðina að viðbættri
greiðsluþátttöku sjúklings. Þetta sé
til komið af því að snúist sjúklingi
hugur eigi hann rétt á því sam-
kvæmt lögum að TR endurgreiði
honum viðkomandi reikning.
Reynslan í tengslum við aðgerðir
bæklunarlækna sýni að það verði oft
reyndin að sjúklingar leiti með
reikninga til TR þótt þeir hafi ætlað
að greiða fyrir aðgerðina sjálfir í
upphafi.
Segja fjárlög setja samning-
um við lækna skorður
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Frá Læknastöðinni í Mjódd þar sem er alla jafna margt um manninn og bekkir þröngt setnir.
Garðar Garðarsson
„VIÐ verðum að gera okkur
grein fyrir því að við eigum í
kjaradeilu. Þeir [sérgreina-
læknar] spinna þetta upp sem
prinsippmál,“ sagði Jón Sæ-
mundur Sigurjónsson í samn-
inganefnd HTR á upplýs-
ingafundinum í gær.
„Upphaflegu kröfurnar frá
læknum voru um 10–12% hækk-
un á einingaverði. Þeir sögðust
sætta sig við 3% hækkun ef þeir
fengju að rukka sjúklinga sjálf-
ir þegar að því kæmi að tveggja
milljóna króna menn á mánuði
væru búnir með „kvótann“ sinn
í október og yrðu þá að sætta
sig við einungis 200 þúsund af
laununum sínum sem er þá
þessi 20% af launahlutanum. En
þeir fá enn þá rekstrarkostn-
aðinn og efnisgjöld og allt að
fullu bætt. En þeir eru búnir að
hafa fram af því, segjum við, 20
milljónir í tekjur fyrir heila
klabbið og vilja þá ekki sætta
sig við 200 þúsund það sem eft-
ir er af launahlutanum. Þessir
menn eru að lenda í afslætti en
obbinn af læknum lendir aldrei
í þessu. Fjölda lækna kemur
þetta mál eiginlega ekkert við
og hafa aldrei rekist á þessi at-
riði,“ segir Jón Sæmundur.
Hann segir sérgreinalækna
hafa gefið til kynna að fengju
þeir 10–12% hækkun á ein-
ingaverðinu myndu þeir ekki
fara út í þessa kerfisdeilu sem
núna er uppi.
„En eigum við, við þetta
borð, að semja um 12% launa-
hækkun fyrir þessa há-
tekjumenn þegar ASÍ er með
lausa samninga og er að fara í
kröfugerð? Ég held að það væri
ekki mjög gott merki,“ segir
Jón Sæmundur.
„Tveggja milljóna króna
menn á mánuði“
SYNJUN heilbrigðis- og trygg-
ingaráðuneytsins (HTR), Trygg-
ingastofnunar (TR) og heilbrigðis-
ráðherra um endurgreiðslu fyrir
geðlæknishjálp jafngildir í raun af-
námi sjúkratrygginga fyrir þennan
sjúklingahóp sem oft stendur mjög
höllum fæti, segir í ályktun stjórn-
ar Geðlæknafélags Íslands (GÍ).
Stjórnin lýsir furðu sinni á því að
TR hafi látið hjá líða að endurnýja
samning sérfræðinga við TR þrátt
fyrir tilboð samninganefndar
Læknafélags Reykjavíkur um
stuttan tímabundinn samning með-
an útfærsla flókinna deiluatriða
væri skoðuð. Þessari túlkun hafnar
Tryggingastofnun alfarið og segir
það einfaldlega ekki rétt sem fram
hafi komið að stofnunin, samninga-
nefnd heilbrigðis- og trygginga-
málaráðuneytis eða heilbrigðis-
ráðuneytið hafi numið úr gildi
sjúkratryggingar almennings
gagnvart sérfræðilæknum. Það
hafi gerst þegar samningar voru
látnir renna út og vísar TR þessu til
staðfestingar í bréf formanns
Læknafélags Reykjavíkur (LR) frá
3. desember en þar stendur: ,,LR
telur alla samninga LR og TR um
sérgreinalækna úr gildi fallna
31.12.03 og að hvorugur aðila sé þá
bundinn hinum að neinu leyti.“
Stjórn GÍ minnir sérstaklega á
heimild í 36. gr. almannatrygginga-
laga þar sem segi að sjúkratrygg-
ingar hafi heimild til að ákveða að
sjúklingur greiði læknisreikninga
að fullu og endurgreiði sjúkra-
tryggingar þá sjúklingi sinn hluta.
Sjúklingar eigi hiklaust að
krefjast endurgreiðslu
„Stjórnin beinir því þeim tilmæl-
um til skjólstæðinga geðlækna að
krefjast hiklaust endurgreiðslu frá
TR á lögboðnum hlut sjúkratrygg-
inga, eins og gildandi lög og reglu-
gerðir mæla fyrir um,“ segir í
ályktun stjórnar GÍ.
Í tilkynningu TR er á hinn bóg-
inn tekið fram að stofnuninni sé
óheimilt samkvæmt lögum að end-
urgreiða sjúklingi kostnað vegna
þjónustu sérfræðilækna nema í
gildi sé samningur læknis og TR.
Um það sé fjallað í 36. og 39. gr. al-
mannatryggingalaganna þar sem
fram komi að sjúkratryggingar ná
ekki til þjónustu sérfræðilækna
sem veitt er utan sjúkrahúsa nema
sú þjónusta byggist á samningi.
Aðilar deila um túlkun á lögun-
um um almannatryggingar
Stjórn Geðlæknafélagsins segir synjun um endurgreiðslu jafngilda afnámi
sjúkratrygginga en Tryggingastofnun segir samning aðila hafa runnið út
TRYGGVI Felixson, formaður
stjórnar Samfylkingarinnar í Kópa-
vogi, segir stjórnina ekki hafa fengið
skýringar á afstöðu þingflokks Sam-
fylkingarinnar til eftirlaunafrum-
varpsins svokallaða sem samþykkt
var á Alþingi fyrir jól. Af þeim sökum
hafi stjórnin farið þess á leit við for-
mann flokksins, Össur Skarphéðins-
son og formann þingflokksins, Bryn-
dísi Hlöðversdóttur, að þau útskýrðu
það mál fyrir félagsfundi Samfylk-
ingarinnar í Kópavogi á mánudags-
kvöld. Þau sjá sér hins vegar ekki
fært að mæta, að sögn Tryggva, þann
dag.
Össur Skarphéðinsson segir í sam-
tali við Morgunblaðið að hann verði á
fundum fyrir Samfylkinguna á Aust-
urlandi í næstu viku. „Það er þó sjálf-
sagt að mæta á fundi og svara spurn-
ingum í hvaða félagi sem er innan
Samfylkingarinnar,“ útskýrir Össur.
Engin rök í stefnu flokksins
Tryggvi segir að stjórnin vilji m.a.
fá upplýsingar um það hvernig frum-
varpið, sem kveður m.a. á um eftir-
laun æðstu embættismanna, hafi ver-
ið afgreitt í þingflokknum. „Eins og
málið blasir við okkur í dag þykir
okkur það ekki hafa verið afgreitt
með þeim hætti sem við hefðum mátt
búast við.“ Hann segir til útskýringar
að í stefnu Samfylkingarinnar sé ekki
að finna nein rök fyrir stuðningi máls
af þessu tagi. „Samfylkingin hvílir á
stefnu jafnaðar í samfélaginu. Eins
og við skiljum frumvarpið leiðir það
frekar til ójafnaðar en jafnaðar.“
Tryggvi bætir því við að það sé
ekkert óeðlilegt að upp komi mál inn-
an Samfylkingarinnar sem mikill
ágreiningur er um. Betra sé þó að
ræða slík mál til hlítar en byrgja þau
inni. Stjórnin hefur einnig sent þeim
Össuri og Bryndísi bréf þar sem nán-
ari upplýsinga er óskað.
Samfylkingin í
Kópavogi
Vilja skýr-
ingar á af-
stöðu þing-
flokksins
HARÐUR árekstur varð á Tjörnesi
í Suður-Þingeyjarsýslu í gær þegar
fólksbifreið og olíuflutningabifreið
rákust á. Engin slys urðu á fólki þó
að þeir sem í fólksbifreiðinni voru
hafi lemstrast nokkuð. Veginum var
lokað eina og hálfa klukkustund á
meðan björgunarlið athafnaði sig á
vettvangi.
Óhappið varð við einbreiða brú á
Köldukvísl og er fólksbifreiðin talin
ónýt og olíuflutningabifreiðin var
óökufær á eftir. Slysið er rakið til
mikillar ísingar á veginum og að
sögn lögregluþjóns á Húsavík var
varla stætt á veginum vegna henn-
ar.
Harður
árekstur á
Tjörnesi
♦♦♦
♦♦♦
MARGRÉT Frímannsdóttir, tals-
maður Samfylkingarinnar í heil-
brigðismálum, hefur farið fram á það
við Jónínu Bjartmarz, formann heil-
brigðis- og trygginganefndar Al-
þingis, að nú þegar verði boðað til
fundar í nefndinni vegna þeirrar
stöðu sem upp er komin í samning-
um ríkisins við sérfræðilækna.
Jafnframt fór Margrét fram á að á
fundinn yrðu boðaðir fulltrúar Land-
spítala háskólasjúkrahúss, til að
gera grein fyrir því hvaða áhrif fyr-
irhugaður niðurskurður á spítalan-
um muni hafa á starfsemi hans.
Vilja fund
í heilbrigð-
isnefnd