Morgunblaðið - 21.02.2004, Side 6

FRÉTTIR
6 LAUGARDAGUR 21. FEBRÚAR 2004 MORGUNBLAÐIÐ
Plúsfer›ir • Hlí›asmára 15 • Sími 535 2100
Po
rtúg
al
38.270kr.
Sama sólin - sama fríi›
-en á ver›i fyrir flig!
á mann miðað við að 2 fullorðnir og 2 börn, 2ja-11ára, ferðist saman.
46.855 kr. á mann ef 2 ferðast saman.
Innifalið er flug gisting í 7 nætur á Sol Dorio, 10.000 kr. bókunarafsláttur
og ferðir til og frá flugvelli erlendis.
STEFÁN Jasonarson,
bóndi í Vorsabæ lést 19.
febrúar síðastliðinn á
nítugasta aldursári.
Stefán var fæddur í
Vorsabæ í Gaulverja-
bæjarhreppi í Árnes-
sýslu 19. september
1914 og voru foreldrar
hans Jason Steinþórs-
son bóndi þar og kona
hans Helga Ívarsdóttir.
Stefán var fjóra vet-
ur í farskóla og nam
síðan í íþróttaskóla Sig-
urðar Greipssonar í
Haukadal, Héraðsskól-
anum á Laugarvatni
1938-39 og í Námsflokkum Reykja-
víkur 1940-41. Hann tók við búskap í
Vorsabæ árið 1943.
Stefán var þjóðþekktur fyrir
margvísleg störf sín að félagsmálum.
Hann var formaður Ungmenna-
félagsins Samhygðar í tæplega þrjá
áratugi frá 1936-64 að undanskildu
einu ári. Hann gegndi mörgum trún-
aðarstörfum á vegum Gaulverjabæj-
arhrepps, sat í hreppsnefnd og varð
hreppsstjóri 1963.
Hann gerðist fréttarit-
ari hljóðvarpsins 1958
og sjónvarpsins frá
stofnun þess 1966 og
gegndi þeim störfum
um árabil.
Þá gegndi Stefán
trúnaðarstörfum á
vegum klúbbanna
Öruggur akstur og
landssamtaka þeirra
og flutti erindi um um-
ferðarmál og umferð-
armenningu víða um
landið. Hann gegndi
einnig margvíslegum
trúnaðarstörfum fyrir
bændur og var formaður Búnaðar-
sambands Suðurlands um árabil.
Hann gegndi einnig trúnaðarstörf-
um á vegum Framsóknarfélagsins í
Gaulverjabæjarhreppi og í Árnes-
sýslu. Hann var sæmdur fálkaorð-
unni árið 1984.
Kona Stefáns var Guðfinna Guð-
mundsdóttir en hún lést árið 2000.
Þau eignuðust fimm börn sem öll eru
á lífi.
Andlát
Stefán Jasonarson
STEFÁN
JASONARSON
TÁKNMÁLSTÚLKUN verður ekki
kennd við heimspekideild Háskóla
Íslands næsta vetur. Þá verður
kennurum við deildina ekki greitt
fyrir yfirvinnu og stundakennarar
ráðnir í staðinn. Þetta er meðal
þeirra aðhaldsaðgerða sem gripið
verður til innan deildarinnar svo
reksturinn verði réttum megin við
núllið.
Anna Agnarsdóttir, deildarforseti
heimspekideildar, segir að nýlega
hafi fjárhagsáætlun fyrir þetta ár
verið skilað inn og í fyrsta skipti í
mjög langan tíma sé áætlunin nán-
ast hallalaus. „En hún var okkur
dýrkeypt,“ segir Anna. „Við borgum
ekki út yfirvinnu kennara. Ég veit
ekki um marga ríkisstarfsmenn sem
myndu sætta sig við það. Ef við skil-
um ekki á núlli, þá er hættan sú að
við fáum ekki að ráða nýtt fólk til
starfa,“ segir Anna. Í stað þess að fá
greidda yfirvinnu muni kennarar
t.d. fá kennsluafslátt á næstu árum.
Stundakennarar muni koma í stað
þeirra, en laun þeirra séu lægri en
yfirvinna fastra kennara.
Launastika menntamála-
ráðuneytis of lág
Heimspekideild er ein stærsta
deild háskólans, með sjö skorir, 24
fræðigreinar, 85 fastráðna kennara
og 1.700 nemendur. Anna segir að
alls sé 410 milljónum króna úthlutað
fyrir rekstur deildarinnar á þessu
ári. Stærsti hluti útgjaldanna, eða
96%, sé launakostnaður. Ástæða
þess hversu illa stödd deildin er, sé
að ríkið greiði samkvæmt launastiku
þar sem gert er ráð fyrir að með-
allaun kennara séu 237 þúsund
krónur á mánuði, að undanskildum
launatengdum gjöldum. Samkvæmt
tölum frá Háskólanum séu meðal-
laun kennara hins vegar 305 þúsund
krónur. Meðaltalið í heimspekideild
er nokkuð hærra, eða 315 þúsund
krónur, sem Anna segir að skýrist
með því hversu hár meðalaldur
kennara er í heimspekideild, eða 50
ár.
Erfitt sé fyrir Háskólann að brúa
bilið milli raunlauna og þess sem
ríkið borgi. „Það er talsverður mun-
ur fyrir heimspekideild að fá áætluð
237 þúsund á kennara á mánuði,
þegar raunkostnaðurinn er 315 þús-
und á mánuði. Það er aðalvandamál-
ið, ég myndi segja að ef launastikan
væri leiðrétt væri heimspekideild í
mjög góðum málum. Við gætum
rekið hér mjög öfluga deild,“ segir
Anna.
Laun háskólakennara hækki eftir
því sem þeir hafi lengri starfsaldur.
„Við erum með svo mikið af reynd-
um kennurum, ofarlega í launastig-
anum, í t.d. íslenskri málfræði,
heimspeki og sagnfræði. Þessir
menn eru mjög þekktir á sínu sviði,
hafa unnið frábæra vinnu og því
eldri sem menn verða minnkar
kennsluskylda þeirra og rannsókna-
skylda eykst, eins og vera ber,“ seg-
ir Anna.
Ungum kennurum fjölgað
Oft reynist mjög erfitt að manna
stundakennsluna. Enginn sótti t.d.
um stöðu stundakennara í dönsku,
sem auglýst var ekki alls fyrir
löngu. Taxtinn fer eftir menntun
viðkomandi, en er að meðaltali 1.200
krónur fyrir klukkustundina.
Anna segir einnig mikilvægt að
hleypa ungum fræðimönnum að við
deildina. „Þess vegna munum við
auglýsa eftir lektorum þegar við
auglýsum eftir nýjum kennurum í
íslenskum bókmenntum,“ segir
Anna, en þrír prófessorar hafa hætt
störfum við deildina nýlega. Að-
spurð segist hún ekki telja að þetta
muni koma niður á kennslu í deild-
inni. „Nei, yngra fólk er svo áhuga-
samt. Aldur og gæði þurfa ekki
endilega að fara saman. Það verða
sennilega margir umsækjendur, en
þeir sem verða ráðnir verða þá
komnir í fasta stöðu og ég reikna
fastlega með því að þeir verði
áhugasamir og dugmiklir kennar-
ar.“
Anna segir að heimspekideild
sinni mjög mikilvægu hlutverki í ís-
lensku samfélagi. „Próf hjá okkur
veita ekki starfsréttindi, en við er-
um m.a. að rannsaka og miðla ís-
lenskri menningu, bókmenntum, ís-
lensku máli og íslenskri sögu. Annað
mikilvægt hlutverk heimspekideild-
ar er að mennta kennara í fram-
haldsskólana.“ Til stendur að meist-
aranám í miðaldafræðum og
íslenskum málvísindum fyrir útlend-
inga hefjist á hausti næsta árs.
„Þetta er mjög mikilvægt ef við ætl-
um að verða miðstöð íslenskra
fræða í heiminum. Ég held að það sé
alveg nauðsynlegt ef við ætlum að
koma okkar menningu á framfæri í
hinum stóra heimi,“ segir Anna og
bætir við að deildin kenni nokkrar
fámennar en mjög nauðsynlegar
greinar. „Það er t.d. dýrt að halda
uppi kennslu í latínu og grísku, en ef
við ætlum að tilheyra hinum vest-
ræna menningarheimi verðum við
að kenna þau mál sem tengjast okk-
ar menningararfi og sem reyndar er
nauðsynlegt að einn rannsóknahá-
skóli að minnsta kosti, kenni í
hverju sjálfstæðu landi. Sumar ís-
lenskar heimildir frá fyrri öldum
eru t.d. skrifaðar á latínu.“
Anna vonar að bjartari tímar séu
fram undan fyrir deildina að loknum
þessum niðurskurði. „Við erum búin
að skera niður námskeið, samnýta
námskeið og gera reyndar allt sem
okkur dettur í hug. Árangurinn er
að við skilum hallalausum rekstri
fyrir árið, en ég vona að í framtíð-
inni verði hægt að byggja upp öfl-
uga heimspekideild á ný,“ segir hún.
Niðurskurður í heimspekiskor Háskóla Íslands dýrkeyptur, að mati deildarforseta
Kennslu í táknmálstúlkun hætt
og yfirvinna kennara ekki greidd
Morgunblaðið/Jim Smart
Sigurlín Margrét Sigurðardóttir þurfti á túlkaþjónustu að halda þegar hún
settist á þing. Túlkar áttu erfitt með að sinna annarri þjónustu á meðan.
RANNVEIG Sverrisdóttir, lektor í
táknmálsfræði, harmar mjög að
táknmálstúlkun verði ekki kennd
við Háskóla Íslands næsta haust,
vegna sparnaðaraðgerða við heim-
spekideild. Hún segir mikinn skort
á táknmálstúlkum hér á landi. „Það
eru 10-12 táknmálstúlkar starfandi
og þeir anna engan veginn þeim
verkefnum sem heyrnarlausir
þurfa á að halda,“ segir Rannveig.
Háskólinn hefur kennt táknmál
til 90 eininga frá árinu 2001, 60 ein-
ingar í táknmálsfræði og 30 ein-
ingar í táknmálstúlkun. Deildarráð
heimspekideildar hefur samþykkt
að hætta kennslu í táknmálstúlkun
næsta haust, þar sem deildin hefur
einfaldlega ekki lengur efni á því
að bjóða upp á þetta nám, að sögn
Önnu Agnarsdóttur, deild-
arforseta. „Táknmálstúlkun er
mjög dýr, við myndum þurfa að
ráða stundakennara og taxti þeirra
er svo hár að við höfum ekki efni á
því,“ segir Anna og bætir við að
þær Rannveig vinni nú að því að
reyna að leysa þetta mál.
Þörf fyrir táknmálstúlka
á eftir að aukast
Rannveig segir að táknmálsfræði
sé fræðileg grein til BA prófs, þar
sem nemendum sé kennd færni í
málinu, málfræði, menningarsaga
heyrnarlausra og einnig sé fjallað
um þýðingar milli íslensku og tákn-
máls. Að loknum 60 einingum í
táknmálsfræði hafi nemendum gef-
ist kostur á að taka 30 einingar, eða
einn vetur, í táknmálstúlkun, sem
geri þeim kleift að starfa sem túlk-
ar.
Nú eru 15 nemendur skráðir í
nám í táknmálsfræðum, þar af sjö í
táknmálstúlkun. Þriðja hvert ár
hefur ekki verið tekið inn í námið
og hafa þannig 60 einingar verið
kenndar á hverjum vetri. „Hug-
myndin var að næsta haust yrði
kennt fyrsta árið í táknmálsfræði
til 30 eininga og táknmálstúlkun til
30 eininga, en að öllum líkindum
munum við ekki ná nema 30 ein-
ingum í táknmálsfræði,“ segir
Rannveig.
Hún segir að táknmálstúlkar
sinni aðallega skólakerfinu og heil-
brigðiskerfinu.
Táknmáls-
túlkar
anna ekki
þörfinni
ÞAÐ hefur brimað hressilega við
suðurströndina í sunnanáttinni síð-
ustu daga og gamli brimbrjóturinn
á Eyrarbakka ekki farið varhluta af
hamförum Ægis. Stundum þegar
aldan skellur á honum skýst hún í
loft upp eins og gjósandi hver.
Skarfarnir láta þetta þó ekki á sig
fá, en garðurinn er afar vinsæll set-
staður hjá þeim. Stundum sitja
nærri 200 skarfar á garðinum, en
oftast eru þeir kringum 50.
Eyrarbakkahöfn eða Einarshöfn
var um aldir ein aðalhöfn landsins,
var meðal annars aðalhöfn Skál-
holtsstaðar. Höfnin má muna fífil
sinn fegurri, því þar sést varla skip
lengur.
Ljósmynd/Jóhann Óli Hilmarsson
Brimsúlan skýst tugi metra í loft upp við gamla brimbrjótinn á Eyrarbakka.
Brimið á
Eyrarbakka
Eyrarbakka. Morgunblaðið.