Morgunblaðið - 27.02.2004, Blaðsíða 39

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 27. FEBRÚAR 2004 39
✝ Herborg Jónas-dóttir fæddist í
Hátúni á Nesi í Norð-
firði 7. júlí 1948. Hún
lést á Borgarspítal-
anum í Reykjavík
þriðjudaginn 17.
febrúar síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru Sveinhildur Vil-
hjálmsdóttir, f. 18.
nóvember 1909, d. 8.
september 1999,
Stefánssonar, út-
vegsbónda í Hátúni
og konu hans Krist-
ínar Árnadóttur og
Jónas Valdórsson netagerðar-
meistari, f. 1. febrúar 1908, d. 19.
mars 1977, Bóassonar, útgerðar-
manns frá Stuðlum í Reyðarfirði
og konu hans Herborgar Jónas-
dóttur úr Breiðdal. Bræður Her-
borgar voru Eysteinn, f. 28. nóv-
ember 1931, d. 10. júní 1959, og
Vilhjálmur Helgi, f. 13. apríl 1938.
dóttur, f. í Reykjavík 12. ágúst
1966, er Arnór Ármann, f. 25. apríl
1987. 2) Jón Ármann, f. á Norðfirði
6. apríl 1968. Kona hans er Edda
Björk Sigurðardóttir, f. í Reykja-
vík 9. janúar 1969, börn þeirra eru
Guðjón Andri, f. 5. febrúar 1996,
og Hildur Sigrún, f. 31. ágúst 1999.
Herborg ólst upp á heimili for-
eldra sinna, Hátúni, nú Hlíðargötu
33, Neskaupstað. Eftir skyldunám
stundaði hún gagnfræðanám og
lauk gagnfræðaprófi frá Alþýðu-
skólanum á Eiðum. Síðar stundaði
hún tímabundið nám við Verzlun-
arskóla Íslands. Frá haustmánuð-
um 1971 hafa Herborg og Guðjón
búið í Breiðholti í Reykjavík.
Framan af ævi stundaði Herborg
ýmis störf, svo sem síldarsöltun,
verslunar- og bankastörf, auk upp-
eldis- og húsmóðurstarfa. Lengst
vann hún sem skólaritari í Fella-
skóla í Breiðholti, á mótunarárum
skólans frá 1974 til 1981, en rak
frá þeim tíma með manni sínum
lögfræðiskrifstofu undir hans
nafni til ársins 1991, en hvarf þá að
mestu frá störfum vegna veikinda.
Útför Herborgar fer fram frá
Seljakirkju í Breiðholti í dag og
hefst athöfnin klukkan 15.
Hans dóttir er Svein-
hildur, f. 1. mars 1960.
Herborg giftist
Guðjóni Ármanni
Jónssyni lögfræðingi
24. desember 1971, en
leiðir þeirra höfðu
legið saman á Alþýðu-
skólanum á Eiðum.
Guðjón er fæddur á
Skorrastað í Norðfirði
6. desember 1948.
Foreldrar hans eru
Valdís Ármann frá
Skorrastað í Norð-
firði, f. 11. júní 1926,
og Jón Ólafsson frá
Hamri í Hamarsfirði, f. 28. febrúar
1923, d. 5. nóvember 2002. Synir
Herborgar og Guðjóns eru: 1) Jón-
as Eysteinn, f. á Norðfirði 31. jan-
úar 1967. Kona hans er er Leianne
Clements, f. í Columbus í Georgíu í
Bandaríkjunum 4. júní 1968. Son-
ur Jónasar Eysteins og fyrrver-
andi konu hans, Berglindar Gests-
Hedda sá mig fyrst í fréttatíma
Ríkissjónvarpsins sem sýndi myndir
frá útihátíð um verslunarmannahelgi
fyrir um það bil tuttugu árum, með
tannbursta í annarri hendinni og
eldri son hennar, Jónas, við hina
höndina. Ég átti því ekki annað eftir
en að segja nafn mitt, þegar kom að
því að hitta fjölskylduna augliti til
auglitis. Mér þótti spennandi að
koma inn í fjölskyldu Jónasar. Þar
var alltaf eitthvað um að vera, veisl-
ur, ferðalög og mikið um gestagang.
Hedda var mikill listakokkur og
naut þess að hafa, ekki bara vini sína,
heldur líka vini strákanna í kringum
sig. Ógleymanlegar eru veislurnar
sem hún hélt fyrir vini Jónasar, þar
sem borð svignuðu undan krásum og
húsið undirlagt af gleðskap sem end-
aði oft í heitum potti við sólarupprás.
Mér varð strax ljóst að Hedda lifði
fyrir manninn sinn og syni, sem hún
gerði allt fyrir, og síðar meir barna-
börnin.
Arnór Ármann, sem við Jónas
eignuðumst 1987, var í tíu ár eina
barnabarnið og þrátt fyrir að tilfinn-
ingar væru ekki bornar á torg fór það
ekki framhjá neinum hversu vænt
þeim hjónum þótti um hann. Allt sem
barnið gerði eða sagði þótti einstakt.
Þau vildu hafa Arnór hjá sér eins
mikið og hægt var og reyndist fjöl-
skyldan okkur óskaplega vel þegar
ég var í háskólanámi, og alla tíð síð-
an. Um síðir skildi leiðir okkar Jón-
asar. Það gerði ekkert nemastyrkja
vináttuböndin við fjölskylduna og ég
ávallt síðan verið kynnt sem eilífð-
artengdadóttirin. Það var svo 1991 að
ég kynntist núverandi eiginmanni
mínum, sem tekið hefur verið sem
einum úr fjölskyldunni frá fyrsta
degi. Óneitanlega sérstakt, en segir
mikið til um, hversu vandað fólk um
er að ræða.
Áralangri baráttu Heddu er lokið
og við kveðjum hana í dag með þakk-
læti fyrir allt sem hún gaf okkur.
Minningin lifir og ég veit að amma
Hedda vakir yfir Arnóri, Guðjóni
Andra og Hildi Sigrúnu.
Berglind.
Tengdamóðir mín hún Hedda er
látin. Hún var fimmtíu og fimm ára
gömul, sem getur ekki talist hár ald-
ur í árum talið. Ég minnist hennar
fyrst þegar ég kom á heimili Heddu
og Guðjóns í fyrsta skipti í Ljárskóg-
unum rétt fyrir jólin árið 1985. Þar
fór snaggaraleg og hressileg kona
sem tók vel á móti sextán ára gamalli
stelpu og bauð hana velkomna.
Hedda var þá í miðjum jólaundirbún-
ingi sem fólst í því meðal annars að
búa til nokkra tugi ef ekki hundruð
konfektmola og baka vel á annan tug
smákökutegunda.
Á þessum árum var Hedda úti-
vinnandi. Hún sá um heimilið, stund-
aði líkamsrækt og hafði yfirdrifið nóg
á sinni könnu.
Mér fannst Hedda gera það sem
hún tók sér fyrir hendur með vinstri
hendinni, virtist ekkert hafa fyrir
hlutunum. Hélt veislur og matarboð.
Hélt sínu fólki saman og sá til þess að
allir hefðu nóg af öllu. Var lífleg, naut
sín best innan um fjölskyldu og vini
og var hrókur alls fagnaðar.
Síðan ég kynntist Heddu eru liðin
tæplega tuttugu ár. Síðustu tíu ár eða
svo hafa skipst á skin og skúrir í
hennar lífi, verið frekar þungskýjað
síðustu ár og vart séð til sólar síðustu
mánuði.
Þegar fram líða stundir munum við
segja börnunum okkar, barnabörn-
unum hennar, frá ömmu sem vildi allt
fyrir alla gera. Við munum segja
þeim frá konu sem hugsaði vel um
sitt fólk og bar hag þess fyrir brjósti.
Þannig munum við minnast Heddu.
Blessuð veri minning hennar.
Edda Björk Sigurðardóttir.
Mágkona okkar, Herborg Jónas-
dóttir, er látin. Þrátt fyrir að okkur
hafi um nokkurt skeið verið ljóst
hvert stefndi þá er undarlegt til þess
að hugsa að hún, sem hefur verið svo
nátengd tilveru okkar í hartnær fjóra
áratugi, skuli ekki vera lengur til
staðar. Undir það síðasta hafði heilsu
hennar hrakað mjög en eins og alltaf
kemur dauðinn mönnum að óvörum,
svo afgerandi og endanlegur.
Það var vorið 1965 sem Guðjón
eldri bróðir okkar mætti heim á
Eskifjörð eftir skólavist á Eiðum og
með honum í för þrjár glæsilegar
skólasystur hans. Herborg, eða
Hedda eins og hún var alltaf kölluð,
var ein þeirra og voru þau þá farin að
draga sig saman. Hedda varð strax
órjúfanlegur hluti af fjölskyldunni og
kátt á hjalla þegar synirnir tveir,
Jónas og Jón, fæddust með rúmu árs
millibili 1967 og 1968. Litlu frænd-
urnir voru miklir gleðigjafar með sín-
um endalausu uppátækjum og auð-
vitað augasteinar afa og ömmu, bæði
foreldra Heddu á Norðfirði, þeirra
Sveinhildar og Jónasar, sem og for-
eldra okkar, Jóns og Valdísar á Eski-
firði.
Þótt aldrei hafi tíðkast í okkar fjöl-
skyldu að flíka mjög tilfinningum sín-
um vitum við að bæði pabbi og
mamma voru ánægð með tengda-
dótturina og treystu fljótt á hana í
mörgu. Tók hún m.a. annars að sér að
sinna heimilinu á Eskifirði sumar-
langt í veikindum móður okkar 1972.
Hafði hún á orði síðar meir að það
hefði verið mikið átak að koma því
heim og saman, samhliða fullri vinnu
og umsýslu með börnunum. En ungu
foreldrarnir nutu líka í mörgu að-
stoðar foreldra okkar, bjuggu m.a.
veturinn 1970–71 í kjallaranum
heima, Guðjón þá við kennslu en
Hedda við verslunar- og bankastörf.
Samskiptin við mágkonu okkar
urðu enn meiri haustið 1971 þegar
við bræður fengum inni hjá þeim
Guðjóni vegna skólagöngu í Reykja-
vík en þann vetur voru synirnir í
fóstri hjá afa og ömmu á Eskifirði.
Við bræður vorum einnig í fæði hjá
þeim – og það þýddi auðvitað í fæði
hjá Heddu. Víst er of djúpt í árinni
tekið að segja að hún hafi gengið okk-
ur í móðurstað þau ár sem við vorum
hjá þeim á menntaskólaárunum en
það er þó ekki fjarri sanni. Það var
ærið starf að reka heimili fyrir þenn-
an hóp sem var alinn upp á 5 stjörnu
mömmuhóteli og lítið fyrir að taka til
hendinni við heimilisstörf. Hedda
leysti það samt auðvitað með bravúr
og tók verslunarskólapróf frá VÍ í
leiðinni fyrsta árið. Eftir mennta-
skólaárin voru samskiptin áfram
mikil og einkenndust af jákvæðni
Heddu og velvilja hennar og Guðjóns
í okkar garð. Átti annar okkar í
tryggt hús að venda hjá þeim nokkur
sumur meðan hann var við nám er-
lendis og á líf hins hafði hún afger-
andi áhrif með því að stuðla að ráðn-
ingu hans sem afleysingakennara
þegar hún var orðin skólaritari í
Fellaskóla. Þar er hann enn og þótti
Heddu það ekki leiðinlegt þegar ýjað
var að því í gamni fyrir nokkrum ár-
um að þar hefði hún alvarlegan glæp
á samviskunni.
Í Fellaskóla naut Hedda sín vel í
erilsömu starfi og var dugleg að
sinna nemendum og segja kennurum
til syndanna ef henni þótti ástæða til.
Þar fékk atorkusemi hennar og
stjórnsemi að njóta sín – hún vildi
drífa hluti áfram – og margir þar
báru hlýjan hug til hennar. Þegar
Hedda hætti í Fellaskóla snemma á
9. áratugnum fór hún að vinna á lög-
fræðistofu bónda síns, fyrst á Lauga-
veginum og síðan á Suðurlandsbraut-
inni. Þar var mikill uppgangur og
erill og lagði Hedda sitt af mörkum,
og vel það, á sama tíma og hún sinnti
heimilinu og þeim bræðrum af kost-
gæfni. Eins og svo margir unglingar
voru synirnir á kafi í knattspyrnu
með tilheyrandi ferðalögum. Þá var
hún mágkona okkar jafnan ekki langt
undan, keyrandi þá bræður og félaga
þeirra út um allar trissur og hróp-
andi á hliðarlínunni, hvetjandi sína
menn til dáða.
Ekki var heldur í kot vísað hjá
þeim hjónum við sérstaka atburði
innan fjölskyldunnar þar sem dugn-
aður og myndarskapur húsmóður-
innar setti mark sitt á allt. Jóla- og
áramótaboð voru kóngum sæmandi
og sjaldan brást að hún töfraði fram
girnilegar heimabakaðar tertur ef
kíkt var inn í kaffi. Þá má ekki
gleyma „nestinu hennar Heddu“ sem
var sannkölluð veisla í farangrinum í
þeim ótalmörgu ferðum sem þau
hjón fóru um landið vítt og breitt,
ýmist tvö ein eða í góðra vina hópi, en
útiveru, gönguferðir og líkamsrækt
stundaði hún af sömu kappsemi
framan af og annað sem hún tók sér
fyrir hendur.
Hún mágkona okkar var glæsileg
og greind kona með glöggt auga fyrir
umhverfi sínu. Bjó hún sér og fjöl-
skyldu sinni fyrst hlýlegt og notalegt
heimili af litlum efnum í þriggja her-
bergja íbúð í Jörfabakka, síðan tals-
vert íburðarmeira en alltaf notalegt
heimili í raðhúsi á Seljabraut og loks
stórglæsilegt heimili í einbýlishúsi í
Ljárskógum þar sem fegurðarskyn
húsmóðurinnar og næm tilfinning
fyrir samspili skrautmuna og nytja-
hluta naut sín vel. Húsið endurbættu
þau hjónin talsvert og breyttu eftir
eigin höfði og umbyltu garðinum.
Hafði Hedda mikið yndi af garðyrkj-
unni og tók slaginn við skriðsóleyjar
og annað illgresi af sama krafti og
dugnaði og allt annað sem hún fékkst
við. Hún var ættrækin og fróð um sitt
fólk og mjög stolt af því. Hún sinnti
sonum sínum tveimur af ástríki og
metnaði og ekki var hún síður stolt af
barnabörnunum, Arnóri Ármann,
Guðjóni Andra og Hildi Sigrúnu.
Hún var minnug með afbrigðum og
hafði á síðari árum gaman af að rifja
upp hluti sem horfnir voru í þoku-
móðu minninganna hjá flestum öðr-
um.
Síðasti áratugurinn eða svo reynd-
ist mágkonu okkar hins vegar sífellt
erfiðari. Hún fór að kenna sjúkleika
sem ágerðist og dró smátt og smátt
úr henni kraftinn og dugnaðinn.
Veikindin settu á hana sitt mark sem
hún tók mjög nærri sér og reyndi
hún að lina sárindi sín og vonbrigði
með meðulum sem gerðu illt verra.
Var þungbært að horfa upp á þau ör-
lög sem þessari glæsilegu konu voru
sköpuð og þann vítahring sem tókst
ekki að rjúfa þrátt fyrir ítrekaðar til-
raunir.
Nú er vegferð Herborgar mág-
konu okkar lokið og skulum við minn-
ast hennar, ekki bara eins og hún var
á sig komin undir það síðasta, heldur
miklu frekar sem glæsilegu, ósér-
hlífnu og aðsópsmiklu konunnar sem
við þekktum og þótti svo vænt um.
Við þökkum Herborgu alla velvildina
í okkar garð og fjölskyldna okkar og
minnumst hennar með þakklæti og
virðingu. Fjölskyldu og ættingjum
sendum við innilegustu samúðar-
kveðjur frá okkur bræðrum og fjöl-
skyldum okkar.
Blessuð sé minning Herborgar
Jónasdóttur.
Árni Þórður og Ólafur Jónssynir.
Andlátsfregn frá Íslandi. Þó svo að
ég hafi vitað að hverju stefndi um
hríð var alltaf vonin sú að Herborg
mundi stíga upp úr veikindum sínum
og komast í gamla góða gírinn. Hvort
sem um var að ræða ferðalög um há-
lendi Íslands eða sumarbústaðaferðir
var hún jafnan hrókur alls fagnaðar
og var henni annt um að engum
leiddist. Oft fannst henni vegaslóð-
arnir sem farnir voru í þessum ferð-
um ansi glæfralegir og gerði hún sér
þá lítið fyrir og stökk út úr bílnum og
taldi ráðlegra að ganga. Það fór ekki
framhjá neinum þegar hliðarhalli var
framundan, hvort sem hún var á
snjósleða eða jeppa. Þá lá hún ekki á
skoðunum sínum og vildi helst snúa
við. Herborg hafði jafnan ákveðnar
skoðanir og það var einmitt það sem
gerði hana sérstaka og áttum við
margar góðar stundir saman.
Ég minnist ferðar sem við fórum
1994 til Sitges á Spáni. Í fyrstu hafði
hún lítinn áhuga á að fara til Spánar.
En þegar við komum þangað kom í
ljós að hún naut þess verulega og
minntist síðar oft á atvik úr þeirri
ferð. Hún kunni að meta Barcelona
með öllum sínum stórfengleik og
allraheilagramessu í Sitges með
dýrðlingum, skrúðgöngum og öðru
„skrölti“ eins og hún kallaði það. Aðr-
ar ferðir koma einnig upp í hugann,
gönguskíðaferð á Mýrdalsjökul,
„allsnægtahorn“ í Jöklaseli eftir vél-
sleðaferð, eða bara útilega á friðsæl-
um stað. Hún átti til að draga upp úr
pússi sínu alls kyns framandi rétti
sem hún hafði útbúið af kostgæfni.
Ekki mátti hæla henni fyrir dugnað-
inn og frábað hún sér allan heiður,
hún hafði bara séð þetta í blaði og það
passaði svo vel í útilegu.
Herborg er nú farin í sína síðustu
ferð. Eftir langvarandi heilsubrest
vissi hún að hverju stefndi og þrek
hennar fór þverrandi. Síðustu árin
voru henni erfið og það hallaði stöð-
ugt undan fæti.
Með þessum fátæklegu orðum
kveð ég vinkonu mina Herborgu og
harma ég að geta ekki fylgt henni síð-
asta spölinn. – Guðjóni, Bóa, Eddu,
Jónasi og fjölskyldum og svo Villa
„bróður“ sendi ég samúðarkveðjur.
Guðrún.
HERBORG
JÓNASDÓTTIR
 Fleiri minningargreinar um
Herborgu Jónasdóttur bíða birt-
ingar og munu birtast í blaðinu
næstu daga.
sem hann beindi kröftum sínum að
voru ólíkir, en sýndu að maðurinn var
ekki einhamur. Stefán var eðlilega í
fremstu röð í félagsmálum bænda og
athafnasamur formaður stærsta bún-
aðarsambandsins í landinu, Búnaðar-
sambands Suðurlands, um langt ára-
bil.
Ungmennafélögin, íþróttirnar og
æskulýðsstarf áttu hug hans allt lífið.
Stefán var brautryðjandi í að hvetja
menn til að þjálfa líkama sinn og
stunda göngur og skokk sér til heilsu-
bótar og frægt er, þegar áttræður
unglingur skokkaði hringinn í kring-
um Ísland eða skoraði Jónas ritstjóra
til einvígis í langhlaupi. Allt var þetta
gert til að minna fólk á að viðhalda
þjálfun og öðlast þrek, en um leið að
hollur matur frá íslenskum bændum
skapar hraustan mann.
Aukagreinarnar í félagsmálum
voru svo af allt öðrum toga, barátta
fyrir öruggum akstri og að gerast um-
svifamikill fréttaritari útvarps og
blaðamaður við héraðsblöðin voru
honum eins og hvíld og ástríða í önn-
um dagsins. Engum manni var hann
líkur þegar kalla þurfti her manna til
að vinna að sjálfboðastarfi, halda hér-
aðs- eða landsmót. Bæði á landsmóti
ungmennafélaganna á Laugarvatni
1965 og á landbúnaðarsýningunni á
Selfossi 1978 var hann formaður
mótsstjórnar og voru þessi mót fjöl-
sóttari en gerst hefur. Kunnátta hans
og kynni af fjölmiðlum gaf honum
góða innsýn í að setja upp og auglýsa
atriði sem vöktu gleði og höfðu að-
dráttarafl, ekki síst fyrir börn og ung-
linga. Stefáni var gefið óvenjulegt
starfsþrek og starfsgleði í vöggugjöf
og þetta innsæi að ná til þjóðarsál-
arinnar og hafa hana með sér þegar
mikið lá við. Oft fann ég að Íþrótta-
skóli Sigurðar Greipssonar í Hauka-
dal, þar sem Stefán hleypti heimdrag-
anum, mótaði hann. Sigurður
Greipsson mótaði marga sterkustu
félagsmálamenn síðustu aldar, blés
þeim kjark og karlmennsku í brjóst
og þeir fengu brot af þeim eldmóði
sem Sigurður bjó yfir.
Það er auðvitað þeim sem þetta rit-
ar ráðgáta, hvernig Stefán komst yfir
að sinna öllu því sem hann tók þátt í og
reka jafnframt öflugt bú sem var í
fremstu röð. Stefán var hlaupari og
ferðamaður skjótur í ferðum og snögg-
ur heim aftur í búskapinn. Hitt ber að
þakka sérstaklega að Guðfinna, eigin-
kona hans, stóð vel við bakið á bónda
sínum og sterk fjölskylda lagði honum
lið í þessu öllu saman.
Stefán í Vorsabæ var óvenjulegur
samferðamaður, átti auðvelt með að
vinna með fólki og aldrei skorti um-
ræðuefni og það færðist líf og fjör í
leikinn þegar hann var annars vegar.
Glaðværð hans var þjóðþekkt en hitt
vissum við vel sem þekktum þennan
glaðbeitta mann, að undir niðri var
hann alvörumaður og skapríkur sem
stóð alls ekki á sama, fyrir sjálfan sig
átti hann metnað þótt hagsmunir
heildarinnar og þeirra verkefna sem
unnið var að væru höfð að leiðarljósi í
hverju máli. Það er stundum sagt að
íslenski bóndinn sameini það svo vel,
að vera hvortveggja í senn þjóðern-
issinni og ættjarðarvinur en ekki síð-
ur heimsborgari. Stefán var einn
þessara manna, hann knúði dyra hjá
valdamönnum og forsvarsmönnum
fyrirtækja og rak erindi sín af eld-
móði og stundum barnslegri gleði.
Þannig eignaðist hann nýja vini og
stuðningsmenn, sem oft fengu nýja
sýn á landbúnaðinn og hlutverk bónd-
ans. Það er gott að minnast Stefáns
og Guðfinnu í Vorsabæ. Það var reisn
og myndarskapur yfir lífi þeirra
hjóna. Þau kunnu að lifa og njóta og
láta gott af sér leiða í leik og starfi.
Bændur landsins þakka Stefáni leið-
sögn og forystustörf og hversu vel
hann hélt fram hinu fjölþætta hlut-
verki bóndans og landbúnaðarins. Við
framsóknarmenn þökkum Stefáni
langt og farsælt samstarf og ekki síst
fyrir blaðamennskuna við Þjóðólf og
allan þann fróðleik sem sú vinna hans
skilaði samtíðinni.
Það er bjart yfir minningunni um
Stefán í Vorsabæ. Blessuð sé minning
hans.
Guðni Ágústsson.
 Fleiri minningargreinar um
Stefán Jasonarson bíða birtingar
og munu birtast í blaðinu næstu
daga.