Morgunblaðið - 26.03.2004, Side 41
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 26. MARS 2004 41
purði um
myndast
, sem hafi
og lokað
nar. Skip-
a gert sér
fði verið.
úfan hefði
kom fram
n teldi að
ð í hættu.
myrkvað
óðsson 1.
við kraft-
sem verið
n varð var
kipinu og
tti. Þá tók
vél „og í
að,“ sagði
fljótt aft-
fara fram
rið komin
í skrúfuna. Leifur greindi frá því að
skipverjar hefðu aðstoðað þegar
Bjarni Ólafsson var að toga í Bald-
vin, en farið í var þegar átakið hófst,
ef tógin skyldi slitna, svo sem kom á
daginn. Skipverjar hefðu svo farið
upp í brú og klæðst flotgöllum, en
tveir hefðu farið í líflínu og farið
fram á til að sleppa seinna akkeri.
Eftir það hafi lítið annað verið hægt
að gera en bíða og sagði hann menn
hafa verið rólega og yfirvegaða þar
til þyrla kom á staðinn. „Ég tel okk-
ur hafa gert það sem við gátum og
hægt var til að bjarga skipinu og
reyna að koma í veg fyrir að það
strandaði,“ sagði Leifur. Hann tók
undir með skipstjóra og taldi menn
ekki hafa verið í hættu.
Hliðarskrúfan afllaus
í nokkrar sekúndur
Kristján Ingi Sveinsson yfirvél-
stjóri var í brúnni þegar atvik gerð-
ust, en fór strax niður í vélarrúm.
Áður hafði hann gefið 2. vélstjóra í
vélarrúmi fyrirmæli um að setja
ljósavél í gang. Þegar hann kom nið-
ur kúplaði hann ljósavél inn á kerfi
skipsins þar sem aðalvélin hafði
misst afl.
Fram kom í máli yfirvélstjóra að
áður en áhöfnin yfirgaf skipið hafði
verið drepið á öllum vélum nema
ljósavél, hún var skilin eftir í gangi.
Hann kvaðst ekki viss um hversu
lengi hliðarskrúfan hefði verið afl-
laus, sennilega þó aðeins í örfáar
sekúndur. Hann hafði enga skýr-
ingu á reiðum höndum um hvers
vegna hún hefði misst afl og sagði að
slíkt hefði ekki áður gerst.
Engir hnökrar í vélinni áður
Brynjar Sigurðsson 2. vélstjóri
var í vélarrúmi, sat í vaktklefa og fór
yfir varahlutalista í tölvu. Hann
sagðist hafa orðið var við að dró nið-
ur í aðalvélinni, en ekki gert sér
grein fyrir hvað var að gerast. Áður
en það gerðist hafði hann sam-
kvæmt fyrirmælum yfirvélstjóra
ræst ljósavél. Hann var spurður
hvort það væri regla að ræsa ljósa-
vél og sagði hann það ekki starfs-
reglu en oft gert þegar verið er að
draga nótina. Þegar yfirvélstjórinn
kom í vélarrúmið setti hann ljósavél-
ina inn á kerfið en skömmu áður
hafði rafmagnið farið af stutta stund
að sögn Brynjars. Hann sagðist ekki
hafa orðið var við hnökra í gangi vél-
arinnar áður, ekkert óeðlilegt hefði
komið fram og hann einskis orðið
var.
Sjóprófum lauk í Héraðsdómi
Norðurlands eystra í gær, dómstjóri
er Ásgeir Pétur Ásgeirsson héraðs-
dómari en meðdómendur eru Gunn-
ar Arason skipstjóri og yfirhafnar-
vörður og Sigurður Ringsted
skipaverkfræðingur.
EA á Meðallandssandi
issti afl
áður en
úfuna
Morgunblaðið/Jónas Erlendsson
ð/Kristján
Árna V.
tján Þor-
ds eystra.
lu í sjó-
Sigurðs-
tján Þor-
Skipulagsstofnun birtir aðöllum líkindum mats-skýrslu vegna fyrstaáfanga Sundabrautar á
næstu dögum. Ekki er enn ákveðið
hvernig Sundabrautin verður tengd
Kjalarnesinu, en tvær leiðir koma
til greina, önnur gerir ráð fyrir
þverun Kollafjarðar en hin beinir
umferð inn á Vesturlandsveg hjá
Mógilsá.
Ferlið til mats á umhverfisáhrif-
um Sundabrautar er með þeim
hætti að framkvæmdaraðilar,
Reykjavíkurborg og Vegagerðin,
sendu drög til Skipulagsstofnunar
að matsskýrslu. Stofnunin hefur
þegar farið yfir þær en það er gert
með því að bera þau saman við upp-
haflega matsáætlun sem og ganga
úr skugga um að drögin séu í sam-
ræmi við lög og reglugerð um mat á
umhverfisáhrifum.
Matsskýrslan, með athugasemd-
um Skipulagsstofnunar, hefur verið
send til framkvæmdaraðilum og að
sögn Ólafs Bjarnasonar hjá borg-
arverkfræðingi er von á að end-
anleg skýrsla verði send Skipulags-
stofnun á næstu dögum. Einungis
sé eftir að fara yfir nokkra líf-
fræðilega þætti.
Skýrslan aðgengileg á Sól-
heimasafni og Grafarvogssafni
Eftir að Skipulagsstofnun hefur
fengið endanlega matsskýrslu í
hendurnar verður skýrslan auglýst
og gerð aðgengileg almenningi, að
sögn Sigurðar Ásmundssonar sér-
fræðings í umhverfismati hjá
Skipulagsstofnun. Í sex vikur eftir
auglýsingu skýrslunnar hefur al-
menningur frest til athugasemda
auk þess sem lögboðnir umsagn-
araðilar verða að skila umsögnum
innan þess tíma.
Skipulagsstofnun hefur svo frest
í fjórar vikur til að úrskurða um
málið eftir að frestur almennings
og umsagnaraðila rennur út.
Alls spannar ferlið frá því skýrsl-
an er auglýst og þar til Skipulags-
stofnun skilar úrskurði tíu vikur
eftir að endanleg matsskýrsla
Sundabrautar liggur fyrir. Að þeim
tíma loknum er veittur fjögurra
vikna kærufrestur. Berist umhverf-
isráðherra kærur hefur hann átta
vikur til að svara þeim. Heild-
arferlið gæti því tekið allt að 22 vik-
ur frá því skýrslan er auglýst.
Að sögn Sigurðar verður mats-
skýrslan til að mynda til sýnis fyrir
almenning í Bókasafni Grafarvogs
og Sólheimasafni til að þeir íbúar
sem næst búa Sundabrautinni eigi
greiðan aðgang að henni. Einnig
verður skýrslan aðgengileg á Net-
inu.
Síðari áfangar Sundabrautar
ekki verið tímasettir
Sá hluti Sundabrautar sem nú
gengst undir mat á umhverfisáhrif-
um mun ná frá Sæbraut og liggja
þvert yfir Kleppsvík í Elliðaárvogi
upp í Grafarvog. Þaðan er ætlunin
að Sundabraut tengist Hallsvegi,
sem liggur ofan við Foldahverfið og
að íþróttasvæði Fjölnis.
Í framtíðinni er ætlunin að veg-
urinn jafnframt um Geldingarnes
og Álfsnes og allt upp á Kjalarnes.
Tvær leiðir koma til greina, önnur
gerir ráð fyrir þverun Kollafjarðar
en hin beinir umferð inn á Vest-
urlandsveg hjá Mógilsá.
„Í þessari framkvæmd er bara
verið að tala um fyrsta áfangann
sem teygir sig upp á Gufunesið,“
segir Ólafur Bjarnason. Hann segir
að ekkert hafi verið ákveðið um
hvenær veglínan verði komin upp á
Gunnunes, Álfsnes eða Kjalarnes.
Þá hafi ekki verið tekin ákvörðun
um það hvort Sundabrautin komi til
með að liggja þvert yfir Kollafjörð
eða um Mógilsá. „Aftur á móti er
landsbyggðin farin að þrýsta meira
á þennan kafla Sundabrautar.
Hafnartengingin gefur ástæðu til
að flýta þessu,“ segir Ólafur.
Þverun Kollafjarðar yrði
sérstakt verkefni
Byggð í Álfsnesi er á Að-
alskipulagi Reykjavíkurborgar eft-
ir árið 2024 en að sögn Ólafs fer
tímasetning framkvæmda við síðari
hluta Sundabrautar nokkuð eftir
því hvenær það svæði byggist.
Hann segir ekki ákveðið hvernig
staðið verður að framkvæmdum við
Sundabraut frá Gufunesi og upp að
Kjalarnesi, ekki hafi verið teknar
neinar ákvarðanir um hvort sá hluti
vegarins verði lagður í einu lagi eða
fleirum. Þó sé ljóst að þverun
Kollafjarðar myndi verða sérstakt
verkefni og kalla á umhverfismat.
Rannsaka þurfi lífríki þar með
sama hætti og gert var í aðdrag-
anda áætlana um þverun Klepps-
víkur.
Sundabraut verður þjóðvegur
númer 450. Framkvæmd við veginn
er á hendi Vegagerðar ríkisins og
samgönguyfirvalda, en Reykjavík-
urborg fer með skipulagsforræði.
Skipulagsstofnun birtir matsskýrslu vegna Sundabrautar á næstu dögum
Tenging Sundabrautar við
Kjalarnes enn óákveðin
Alnæmisbörn er heiti nýs félags semstofnað hefur verið, en tilgangur þesser að stuðla að bættum hag barna semeiga undir högg að sækja vegna al-
næmis.
Á hverjum degi smitast sex þúsund ungmenni
og tvö þúsund börn af alnæmi í heiminum. Talið er
að um 14 milljónir barna undir 15 ára aldri í heim-
inum hafi misst annað eða bæði foreldri úr al-
næmi. Fjögur af hverjum fimm þessara barna búa
í Afríku sunnan Sahara, en líkur eru taldar á að ár-
ið 2010 verði 25 milljónir barna munaðarlaus
vegna alnæmis.
Á stofnfundi félagsins, sem haldinn var í húsi
Rauða kross Íslands, sagði Erla Halldórsdóttir frá
alnæmisverkefninu „Candle Light Foundation“
sem hún hefur unnið að í Úganda undanfarin tvö
ár. Verkefnið miðar að því að styrkja stúlkur á
aldrinum 15–20 ára til að þær geti lifað sjálfstæðu
lífi og séð fyrir sér. Verkefnið nýtur m.a. styrk frá
Þróunarsamvinnustofnun Íslands og Matvæla-
stofnun Sameinuðu þjóðanna.
Stúlkurnar sem njóta góðs af verkefni Erlu eru
munaðarlausar og margar smitaðar af HIV-veir-
unni en þær fá margskonar aðstoð í gegnum verk-
efnið. Þær fá launað starf við kertagerð auk þess
sem þær eru studdar til náms. Um 20 stúlkur eru
styrktar til sjálfshjálpar með þessum hætti á
hverjum tíma. Erla segir að 37 stúlkur hafi notið
góðs af verkefninu frá upphafi.
„Hugsunin er sú að þetta sé staður sem gerir
þeim kleift að hjálpa sér sjálfar. Þær sem geta far-
ið í nám fá aðstoð til þess. Sá stuðningur sem við
erum að hugsa um héðan, og leitum eftir í gegnum
félagið Alnæmisbörn, er t.d. að styrkja stúlkurnar
til náms. Það kostar um tvö þúsund krónur á mán-
uði að hafa eina stúlku í námi,“ segir Erla.
Hún segir líklegt að um helmingur þeirra
stúlkna, sem nú stunda nám eða starfa við kerta-
gerð á vegum Candle Light Foundation, sé smit-
aður af alnæmi. Átta stúlkur af 21 eiga börn og
segir Erla að líklega sé helmingur þeirra einnig
smitaður af alnæmi. Ekki séu hins vegar til pen-
ingar til að útvega alnæmislyf, en hún segir það
eitt af þeim verkefnum sem Alnæmisbörn muni
beita sér fyrir að safna fé til.
Erla hefur farið tvisvar á ári til Úganda und-
anfarin ár og dvalið í hvert sinn í um einn og hálfan
mánuð. Hún er mannfræðingur að mennt og starf-
ar sem aðstoðarmaður við rannsóknir hjá Íslensk-
um orkurannsóknum.
Erla gerði rannsókn á högum barna í Úganda
sem eru munaðarlaus vegna alnæmis árið 2001.
Hún talaði við aðstandendur og við börnin sjálf,
sem mörg hver voru á götunni. Hún komst í kynni
við börnin í gegnum samtök sem gerðu sig út fyrir
að aðstoða börnin. „Mér fannst þessi samtök ekk-
ert gera í því að reyna að ná þeim af götunni,“ seg-
ir Erla en í kjölfar rannsóknarinnar kom hún
Candle Light Foundation á koppinn.
Meðal hugmynda að verkefnum sem Erla
kynnti á stofnfundinum er að setja upp ilmolíu-
framleiðslu. Blómaútflutningur sé mikill frá Úg-
anda og hráefnið sé því á staðnum.
Þórunn Sveinbjarnardóttir var kjörin formaður
Alnæmisbarna, Erla Halldórsdóttir varaformaður
og gjaldkeri og Helga Túliníus kjörin ritari. Þá
voru þau María Jóna Gunnarsdóttir og Bjarni
Reyr Kristjánsson einnig kjörin í stjórn Alnæm-
isbarna. Á þriðja tug stofnfélaga skráðu sig á
fundinum, en á næstunni ætlar félagið að leita eft-
ir frekari styrkjum frá fyrirtækjum, samtökum og
einstaklingum til áframhaldandi baráttu fyrir
bættum kjörum barna sem eru munaðarlaus
vegna alnæmis.
Vilja stuðla að bættum
hag barna með alnæmi
Morgunblaðið/Golli
Margir hlýddu á frásögn Erlu Halldórsdóttur af starfi sínu með alnæmissmituðum í Úganda.