Morgunblaðið - 01.04.2004, Qupperneq 14

ERLENT
14 FIMMTUDAGUR 1. APRÍL 2004 MORGUNBLAÐIÐ
FIMM bandarískir hermenn féllu í
sprengjuárás í vestanverðu Írak í
gær og fregnir hermdu að fjórir
erlendir verktakar hefðu látið lífið
í sprengju- og skotárás á tvo bíla í
borginni Fallujah. Reiðir borg-
arbúar drógu lík út úr bílunum og
misþyrmdu þeim.
Hermennirnir féllu í Al-Anbar-
héraði, vestan við Bagdad, og er
þetta mannskæðasta árás á banda-
ríska hermenn frá 8. janúar þegar
níu biðu bana í þyrlu sem skotin
var niður. Þá særðust þrír breskir
hermenn í gær skammt frá borg-
inni Basra í Suður-Írak.
Um sama leyti í gær var hand-
sprengjum kastað á tvo bíla í Fall-
ujah sem er í Al-Anbar og um 50
km frá Bagdad. Árásarmennirnir
hófu síðan skothríð á bílana sem
stóðu í ljósum logum.
Fréttamaður AFP sá nokkra
menn draga tvö lík út úr bílunum
og ráðast á þau með skóflum. Lík-
in voru síðan hengd upp á nálægri
brú og hópur borgarbúa grýtti
þau.
Annað líkanna var höfuðlaust og
árásarmennirnir hengdu hönd og
fót upp á rafmagnsstaur á aðal-
götu borginnar.
Bandarískur embættismaður í
Bagdad sagði að fjórir bandarískir
verktakar hefðu verið í bílunum.
Scott McClellan, talsmaður Hvíta
hússins, lýsti atburðunum sem
„hroðalegum“ og sagði hér hafa
verið að verki aðila sem vildu
koma í veg fyrir að lýðræði kæm-
ist á í Írak. McClellan lagði hins
vegar áherslu á að þessir atburðir
yrðu ekki til að Bandaríkjamenn
hrykkju frá því verki, sem þeir
hefðu ásett sér að ljúka í Írak.
„Niður með hernámið, niður
með Bandaríkin, lengi lifi íslam,“
hrópuðu borgarbúarnir. „Fallujah
verður grafreitur Bandaríkja-
manna,“ sagði einn þeirra. „Hefn-
um Saddams,“ hrópuðu aðrir.
Fallujah er í svokölluðum
„súnní-þríhyrningi“ þar sem her-
námsliðið hefur mætt mestri mót-
spyrnu.
Níu manns bíða bana í Írak
AP
Íraki steytir hnefann fyrir framan brennandi bíl í írösku borginni Fallujah, vestur af Bagdad, í gær.
Líkum erlendra
verktaka mis-
þyrmt í Fallujah
Fallujah. AFP.
NOKKRAR sprengju-
árásir í Úsbekistan,
fyrsta hrina hryðju-
verka í landinu í fimm
ár, hafa vakið ótta um
að íslamskir öfgamenn,
sem talið er að tengist
hryðjuverkasamtök-
unum al-Qaeda, séu að
sækja í sig veðrið í
Mið-Asíu.
Stjórn Islams Kari-
movs, forseta Úsbek-
istan, hefur tekið harða
afstöðu gegn hreyf-
ingum róttækra ísl-
amista og hóf harka-
legar aðgerðir gegn
þeim eftir hrinu
sprengjutilræða í höfuðborginni
Tashkent árið 1999 þegar sextán
manns biðu bana. Þúsundir íslamista
voru fangelsaðar og tugir annarra
hraktir í útlegð.
Margir þeirra flúðu til Afganist-
ans og íslömsku hreyfingarnar urðu
fyrir öðru áfalli þegar hersveitir
undir forystu Bandaríkjanna réðust
inn í landið til að koma stjórn talib-
ana frá völdum. Stjórnvöld í Úsbek-
istan og fleiri löndum í Mið-Asíu
hófu þá samstarf við Bandaríkin og
eru á meðal mikilvægustu banda-
manna þeirra í baráttunni gegn
hryðjuverkastarfsemi.
„Geta valdið miklum usla“
Nokkrar sprengjuárásir og skot-
bardagar í Tashkent og borginni
Bukhara á mánudag og þriðjudag
kostuðu yfir 40 manns lífið og frétta-
skýrendur segja þetta sýna að Ús-
bekistan stafi enn mikil hætta af ísl-
ömskum uppreisnarmönnum.
„Íslamistarnir hafa ekki burði til að
ná völdunum en þeir geta valdið
miklum usla og gegnt talsverðu hlut-
verki í landinu,“ sagði Alexej Mala-
shenko, sérfræðingur í málefnum
landsins við Carnegie-rannsókn-
arstofnunina í Moskvu.
Íslamistarnir urðu
fyrir miklu áfalli seint
á árinu 2001 þegar
Djuma Namangani,
leiðtogi Íslömsku
hreyfingarinnar í Ús-
bekistan, beið bana í
bardaga í Afganistan.
Hann var náinn sam-
starfsmaður Osama
bin Ladens, leiðtoga al-
Qaeda.
Markmið Íslömsku
hreyfingarinnar er að
stofna íslamskt ríki í
Fergana-dal í Úsbek-
istan, Tadjikistan og
Kirgistan. Talið er að
um 2.000 liðsmenn hreyfingarinnar
séu nú í felum á afskekktum svæð-
um við landamæri Pakistans og Afg-
anistans. Margir al-Qaeda-
mannanna, sem pakistanskar her-
sveitir hafa sótt að síðustu vikur á
afskekktu svæði í Pakistan, eru tald-
ir vera flóttamenn frá Úsbekistan.
Yfirvöld í Úsbekistan hafa kennt
róttækri íslamskri hreyfingu, Hizbi
Tahrir, um sprengjutilræðin en hún
hefur neitað því. Hreyfingin hefur
barist fyrir stofnun íslamsks ríkis
með friðsamlegum hætti.
Malashenko segir að svo virðist
sem íslamistar í Úsbekistan, ann-
aðhvort Íslamska hreyfingin eða ný
samtök, hafi staðið fyrir tilræðunum
og ýmislegt bendi til þess að þeir
tengist al-Qaeda. „Þetta er mjög
hættuleg þróun,“ sagði hann.
Mannréttindahreyfingar hafa
gagnrýnt bandarísk stjórnvöld fyrir
að styðja stjórn Karimovs og segja
að öryggissveitir hennar hafi pyntað
meinta hryðjuverkamenn og tekið
marga af lífi á laun. Óttast er að að-
gerðir stjórnarinnar verði til þess að
múslímar, sem hingað til hafa verið
andvígir vopnaðri baráttu, snúist á
sveif með öfgamönnum.



  



  
    
  
 


 
 

     !    





 !"
















 
 
   
 
   
 ! "
#   
#
$ #%&! '()*! +&,&-$%$&
.' !/#' .()*! +&,&-$%%$
 01  !2 ,-. '(
3 ,, #
$%%'
40 '0 #! #3/ ,#& +  -$%'(
 0,1&. .  + %0,!5

6- &-6'1 -6,,&-0,,!&-
$%%%
)
 
7 5899: 99 ;*
 !! 

/ !-0 !3 #-& !'<! ,%0- 5
(+&' -0#  (11&1 6'!&
#+
!

 - -()0 '( 0!=%0'& )0 #
)#)6' .. ,&">>9
9'&! 01  /!.?,1 , ,
(10 &6 , !'--.
,+
+ -!  30
@9

-  !  5>@95999
:./!5 99;
#" AAB5A99'0 -
 +- @@
:'0 !  ,,+!
*!!! , #
  ,>
#  
Öfgamenn að sækja í
sig veðrið í Mið-Asíu?
Talið að al-Qaeda-samtökin tengist
sprengjutilræðunum í Úsbekistan
Tashkent. AFP.
Islam Karimov, forseti
Úsbekistans.
COLIN Powell, utanríkisráðherra
Bandaríkjanna, lofaði í gær þann ár-
angur sem náðst hefði við endurupp-
byggingu Afganistans, en varaði full-
trúa á alþjóðlegri ráðstefnu um
málefni Afganistans í Berlín við því
að enn væri „verulegra framlaga“
þörf til uppbyggingarstarfsins.
Afganski fjármálaráðherrann
Ashraf Ghani greindi í gærkvöld frá
því að fyrirheit um 8,2 milljarða doll-
ara framlög til næstu þriggja ára
hefðu safnazt, sem hann sagði upp-
fylla markmið stjórnarinnar, að
teknu tilliti til þess að inni í þessari
tölu væru ekki framlög frá Banda-
ríkjunum nema fyrir fyrsta árið. Alls
vonast Afganar til að alþjóðasam-
félagið lýsi sig reiðubúið að verja
27,5 milljörðum dollara, andvirði um
2.000 milljarða króna, til uppbygg-
ingar landsins á næstu sjö árum.
Þýzk og afgönsk stjórnvöld boð-
uðu sameiginlega til ráðstefnunnar,
sem fulltrúar 65 ríkja og alþjóða-
stofnana sitja, sem stutt hafa upp-
byggingarferlið.
Framlag Íslands
Halldór Ásgrímsson utanríkisráð-
herra er fulltrúi Íslands en hann
mun ávarpa ráðstefnuna í dag. „Ég
mun að sjálfsögðu tala um okkar
framlag, sem felst fyrst og fremst í
því að við ætlum okkur að tryggja
góða stjórnun á flugvellinum í Kabúl
frá og með 1. júní næstkomandi. Við
höfum einnig lagt til flugvélar til að
flytja varning til Afganistans og
munum halda áfram að styðja þá
starfsemi,“ sagði Halldór í samtali
við Morgunblaðið í gær. Á Kabúl-
flugvelli munu starfa um 500 manns
undir stjórn Íslendinga, sem verða
að jafnaði 15 talsins. Þetta er
stærsta verkefni sem Íslenzka frið-
argæzlan hefur tekið að sér.
Colin Powell sagði í ávarpi sínu í
gær að Afganistan væri á góðri leið
með að rétta úr kútnum eftir 20 ára
skálmöld og brottflæmingu ógnar-
stjórnar talibana frá völdum síðla
árs 2001. „Velgegni Afganistans er
eini valkosturinn fyrir Bandaríkin og
alþjóðasamfélagið,“ sagði hann.
Hamid Karzai, forseti Afganist-
ans, hvatti í sínu ávarpi heimsbyggð-
ina til að láta ekki deigan síga við að
styðja við þróun lands síns í átt að
stöðugleika, velmegun og lýðræði.
Miklar framfarir hafa orðið í Afg-
anistan frá því talibanastjórnin féll,
en sjálfskipaðir héraðshöfðingjar
sem ráða yfir einkaherjum og þrjózk
mótspyrna skæruliða talibana í suð-
ur- og austurhlutanum standa í vegi
fyrir því að framfarirnar skili sér til
allra landshluta. Landið er eftir sem
áður eitt hið fátækasta í heimi.
Að sögn Karzais eru brýnustu úr-
lausnarefnin að koma böndum á
einkaheri héraðshöfðingjanna, en í
skjóli þeirra þrífist stórtæk eitur-
lyfjarækt. Sú starfsemi stendur und-
ir um helmingi allra tekna Afgana.
Aðeins með erlendri aðstoð getur
afgönsku stjórninni orðið ágengt í að
vinna bug á þessu vandamáli. „Eit-
urlyf stofna sjálfri tilvist afganska
ríkisins í hættu,“ sagði forsetinn.
Þörf á meiri
framlögum
Alþjóðleg ráð-
stefna um upp-
byggingarstarfið
í Afganistan
Berlín. AFP, AP.
Reuters
Hamid Karzai, forseti Afganistans,
og Gerhard Schröder, kanzlari
Þýzkalands, heilsast í Berlín í gær.
JEAN-Pierre Raffarin, forsætisráð-
herra Frakklands, tilkynnti í gær um
skipan nýrrar ríkisstjórnar en þar
vekur helst athygli að Nicolas Sar-
kozy innanríkisráðherra, sem líklegur
þykir til að keppa við Jacques Chirac
um forsetaembættið í næstu forseta-
kosningum, flytur sig yfir í fjármála-
ráðuneytið.
Meðal annarra breytinga má nefna
að Dominique de Villepin, sem gegnt
hefur embætti utanríkisráðherra,
tekur við innanríkisráðuneytinu af
Sarkozy. Nýr utanríkisráðherra heit-
ir Michel Barnier en hann hefur und-
anfarin ár verið annar af tveimur
fulltrúum Frakklands í framkvæmda-
stjórn Evrópusambandsins. Þá tekur
Francois Fillon félagsmálaráðherra
við menntamálaráðuneytinu. Michele
Allot-Marie verður áfram varnar-
málaráðherra og Dominque Perben
gegnir sömuleiðis áfram embætti
dómsmálaráðherra.
Jacques Chirac Frakklandsforseti
ákvað að gera breytingar á ríkis-
stjórninni í kjölfar ósigurs stjórnar-
flokkanna í héraðsstjórnakosningum
um síðustu helgi. Fyrst var talið lík-
legt að Raffarin forsætisráðherra
fengi að taka pokann sinn en Chirac
ákvað að fela honum frekar að skipa
nýja stjórn. Úr stjórn hverfa hins
vegar nú þeir Francis Mer fjármála-
ráðherra, Luc Ferry menntamálaráð-
herra og Jean-Francois Mattei heil-
brigðisráðherra.
Sarkozy í
fjármálin
París. AFP.
Raffarin stokkar upp