Morgunblaðið - 27.04.2005, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 27. APRÍL 2005 15
ERLENT
www.yamaha.is
Nýbýlavegi 2 • 200 Kópavogi • S. 570 5300
5 ára endurgjaldslaus verk-
smiðjuábyrgð á öllum götu-
hjólum seldum frá og með
19. mars 2005.
Komdu, kynntu þér málið
og njóttu þeirrar upplifunar
að reynsluaka XT660R.
XT660R
YAMAHA 2005 ÁRGERÐ
Verð frá 847.000 kr.
ÍS
LE
N
SK
A
A
U
G
LÝ
SI
N
G
A
ST
O
FA
N
/S
IA
.I
S
T
O
Y
27
95
2
4
/2
00
5
Lífið er ævintýri - upplifðu það
Stundum vill maður einfaldlega
komast burt frá öllu saman –
halda út í óvissuna og minna sig
þannig á hvað lífið raunverulega
snýst um. Þess vegna er XT660R
til – svo þú getir láið drauminn
um ævintýri rætast.
Síðustu sýrlensku hermenn-irnir, um 250 manna lið, yf-irgáfu í gærmorgun Líb-anon og var tekið með
kostum og kynjum við heimkomuna.
Var dansað á götunum og veifað
myndum af Bashar Assad Sýrlands-
forseta eins og um mikinn sigur væri
að ræða þótt öllum sé ljóst að brott-
flutningurinn var sýrlenskum stjórn-
völdum þvert um geð. Víða í Líbanon
skilur hernámið eftir sig óvissu og
ótta við framtíðina þótt ákaft sé fagn-
að lokum 29 ára hernáms.
Enn ríkir víða tortryggni í garð
Sýrlendinga, jafnt í Líbanon sem í
vestrænum löndum og vilja menn
sannreyna að stjórnvöld í Damaskus
hafi raunverulega dregið allt sitt lið,
einnig öryggis- og leyniþjónustu-
menn, á brott. „Hverfi sýrlenski her-
inn á braut er það stórt skref en ekki
er enn hægt að slá því föstu að af-
skiptum Sýrlendinga af málefnum
Líbana sé lokið,“ sagði bandarískur
embættismaður í Washington í gær.
Ekki er talið líklegt að nú hefjist
nornaveiðar á stuðningsmönnum
Sýrlendinga á þingi og annars staðar,
þeir eru einfaldlega svo öflugir og
munu áfram hafa mikil áhrif þótt þau
verði mun minni en áður, segir í grein
á vefsíðu BBC. Margir Líbanar bera
auk þess ugg í brjósti og óttast að
átök brjótist aftur út milli hinna ólíku
samfélagshópa í landinu. Enn er
borgarastríðið blóðuga 1975–1990 í
fersku minni. Þess ber að geta að um-
talsverður hluti þjóðarinnar lítur á
Sýrlendinga sem bæði friðargæslu-
menn og einnig bandamenn í barátt-
unni gegn keppinautum um völdin en
ekki síst vörn gegn Ísrael sem her-
nam í eina tíð syðsta hluta Líbanons.
Söguleg umskipti
Hvað sem því líður er ljóst að sögu-
leg umskipti hafa orðið í Miðaustur-
löndum með brottför hersins. Menn
vona nú að hægt verði að halda frjáls-
ar og algerlega lýðræðislegar þing-
kosningar um mánaðamótin maí-júní
eins og núverandi forsætisráðherra
Najib Mikati, vill enda kjörtímabilið
þá runnið út. Hann er hlynntur Sýr-
lendingum en andstæðingar þeirra á
þingi ákváðu að styðja hann með því
skilyrði að hann tryggði að kosning-
arnar færu fram.
Sýrlandsstjórn sendi her til Líb-
anons árið 1976, að eigin sögn til að
reyna að stöðva borgarastyrjöldina
og voru um hríð 40.000 manns í her-
liðinu. Undanfarna áratugi hafa sýr-
lensk stjórnvöld í reynd ráðið mestu í
stjórnmálum Líbanons og hiklaust
beitt leyniþjónustumönnum sínum til
að hræða fólk til hlýðni.
Líbanar keppa nú að því að öðlast
sinn fyrri sess sem kröftugasta hag-
kerfið á svæðinu ef Ísrael er ekki talið
með. Sýrlendingar hafa haft miklar
tekjur af fjármálabrölti í grannland-
inu og um 400.000 Sýrlendingar voru
auk þess til skamms tíma við störf í
Líbanon. Laun eru þar mun hærri en
í stöðnuðu samfélagi Sýrlands og sýr-
lensku verkamennirnir gegna oft
störfum sem Líbanar hunsa. En að
sögn breska tímaritsins The Econom-
ist hefur víða andað svo köldu í garð
erlendu verkamannanna síðustu vik-
urnar að fjórðungur þeirra er þegar
farinn heim.
Krytur milli ólíkra hópa
Sýrlendingar hafa ávallt borið því
við að vera þeirra væri nauðsynleg til
að tryggja frið í Líbanon. Líbanska
þjóðin skiptist í margar fylkingar, þar
eru sjía-múslímar, súnní-múslímar,
drúsar, sem eru trúflokkur er sækir
margt til íslams og loks kristnir sem
flestir heyra til svonefndum marónít-
um. Fáeinar ættir hafa skipt völdum á
milli sín, ættlið eftir ættlið. Er Líb-
anon losnaði undan frönskum yfirráð-
um eftir lok seinni heimsstyrjaldar
tókst að koma á kerfi þar sem helstu
valdaembættum var skipt milli öflug-
ustu fylkinga eftir föstum reglum þótt
kosningar væru í reynd lýðræðisleg-
ar. En oft ólgaði undir niðri, Sýrland
og fleiri ríki reru undir átökum og
upp úr sauð 1975.
Sýrlendingar hafa einkum stuðst
við Hezbollah-hreyfinguna sem er
næstöflugasta fylking líbanskra sjía-
múslíma, hin nefnist Amal-sjítar.
Hezbollah (Flokkur Guðs) kom sér
upp vel þjálfuðu herliði í borgara-
styrjöldinni. Naut hreyfingin samúð-
ar langt út fyrir raðir sínar vegna
þess árangurs sem hún náði í barátt-
unni gegn hernámsliði Ísraela í suð-
urhlutanum og margir Líbanar hafa
þakkað Hezbollah að Ísraelar hurfu
þaðan árið 2000.
Hún er nú með öflugan hóp fulltrúa
á þingi Líbanons en hefur lengst af
vísað á bug öllum hugmyndum um að
leysa upp herlið sitt og bendir á að
enn hersitja Ísraelar litla sneið af líb-
önsku landi. Hins vegar hafa yfirlýs-
ingar leiðtoga hennar mildast síðustu
mánuði og hafa þeir gefið skyn að
herflokkarnir gætu orðið hluti líb-
anska hersins.
Íranar styðja Hezbollah
Hezbollah nýtur einnig öflugs
stuðnings klerkastjórnar sjíta í Íran
og er talið að þaðan fái hreyfingin allt
að 200 milljónir dollara, um 12,5 millj-
arða króna, á ári. Hreyfingin hefur
staðið fyrir mörgum blóðugum
hryðjuverkum gegnum tíðina og stutt
við bakið á hermdarverkamönnum úr
röðum Palestínumanna.
Bandaríkjastjórn skilgreinir enn
samtökin sem alþjóðleg hryðjuverka-
samtök og hefur reynt að fá Evrópu-
sambandið til að gera slíkt hið sama.
En athygli vakti fyrir skömmu að
George W. Bush forseti sagði á blaða-
mannafundi að Hezbollah gæti átt
framtíð fyrir sér sem stjórnmálaafl í
Líbanon ef samtökin legðu herflokk-
ana niður. Gæti þetta bent til þess að
Bandaríkjamenn vilji forðast að
þvinga stjórn Líbanons til að afvopna
strax herflokka Hezbollah sem gæti
hleypt af stað mannskæðum átökum.
En sætti ný stjórn Líbanons sig við
að í landinu sé ein fylkingin með
einkaher er hætt við að hún glati með
tímanum öllum myndugleika og aðrar
fylkingar telji óhjákvæmilegt að
koma sér einnig upp herstyrk. Vænt-
anleg ríkisstjórn eftir kosningarnar á
því erfitt val fyrir höndum.
Frjálsir en óttast framtíðina
Fréttaskýring | Sýrlendingar hafa látið undan al-
þjóðlegum þrýstingi og dregið her sinn frá Líbanon
eftir 29 ára hernám. Kristján Jónsson kynnti sér
líklegar afleiðingar þessara vatnaskila.
AP
Sýrlenskir hermenn í landamærabænum Jdaidet Yabous halla sér út um
glugga á lest sem flutti þá frá Líbanon. Fánar þjóðanna blakta hlið við hlið.
’Sýrlendingar hafaávallt borið því við að
vera þeirra væri nauð-
synleg til að tryggja
frið í Líbanon.‘
kjon@mbl.is