Morgunblaðið - 10.06.2005, Page 8

8 FÖSTUDAGUR 10. JÚNÍ 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Ný og nákvæmarireglugerð um ut-anvegaakstur tek-
ur gildi í dag, föstudag.
Meðal nýjunga er að í
reglugerðinni er skilgreint
hvað telst vera vegur og
settar eru takmarkanir á
umferð hrossa á hálendinu.
Eldri reglugerð þótti
ónákvæm og varð réttar-
óvissa á þessu sviði til þess
að allnokkur mál ákæru-
valdsins vegna utanvega-
aksturs voru ýmist felld
niður eða þeim vísað frá
dómi. Nýja reglugerðin
gildir á landinu öllu, hvort sem um
er að ræða eignarland, þjóðlendu
eða afrétt.
„Varanlegur vegur“
Ein af nýjungunum í reglugerð-
inni er að í henni er skilgreint hvað
telst vera vegur. Samkvæmt reglu-
gerðinni telst vegur vera „varan-
legur vegur, gata, götuslóði, stígur,
húsasund, brú, torg, bifreiðastæði
eða þess háttar, sem notað er að
staðaldri til umferðar“. Í eldri
reglugerð var allur akstur utan
vega og merktra slóða „þar sem
náttúruspjöll geta af hlotist“ bann-
aður og töldu sumir að þetta þýddi
að utanvegaakstur væri leyfilegur
ef engin spjöll hlytust af.
Í nýju reglugerðinni er ekki
settur sambærilegur fyrirvari. Þar
segir einfaldlega: „Bannað er að
aka vélknúnum ökutækjum utan
vega í náttúru Íslands“. Þó er
heimilt að aka vélknúnum öku-
tækjum á jöklum og snævi þakinni
og frosinni jörð svo framarlega
sem ekki skapast hætta á náttúru-
spjöllum. Þá er heimilt vegna land-
búnaðarstarfa að aka utan vega á
ræktuðu landi.
Einnig er heimilt að aka utan
vega á landi utan miðhálendisins,
sem sérstaklega er nýtt sem land-
búnaðarland, ef ekki hljótast af því
náttúruspjöll. Þá er heimilt „ef
nauðsyn krefur“ að aka vélknúnum
ökutækjum utan vega vegna starfa
við landgræðslustörf, línulagnir,
vegagerð, björgunarstörf, land-
búnað o.þ.h. enda sé ekki hægt að
framkvæma viðkomandi störf á
annan hátt. Sérstaka aðgát skuli
sýna í slíkum tilfellum.
Samkvæmt eldri reglugerð var
kveðið á um að í ofangreindum til-
fellum skyldi haft samráð við Nátt-
úruvernd ríkisins sem gæti sett
fyrirvara um leiðaval og tækjabún-
að. Jafnframt átti að tilkynna um
aksturinn fyrirfram til sýslumanns
eða lögreglustjóra. Engin slík
ákvæði eru í nýju reglugerðinni.
Heimilt er að aka torfærutækj-
um á svæðum sem hafa verið sam-
þykkt fyrir akstursíþróttir.
Reiðmenn fylgi reiðstígum
Í reglugerðinni er fjallað um
umferð ríðandi manna og rekstur
hrossa og mun þetta vera í fyrsta
skipti sem slík ákvæði eru sett í
reglugerð. Þar segir m.a. að þegar
farið sé ríðandi um landið skuli
fylgja skipulögðum reiðstígum
„eins og kostur er.“ Á ferð um há-
lendið og önnur lítt gróin svæði
skuli menn hafa tiltækt nægjan-
legt aðflutt fóður fyrir hrossin.
Þegar farið sé eftir gömlum þjóð-
leiðum sem markaðar eru í landið
skuli eigi teyma fleiri hross en svo
að þau rúmist innan slóðar, eða
reka hrossin þannig að þau myndi
lest. Bannað sé að reka hrossastóð
yfir gróið land þannig að náttúru-
spjöll hljótist af eða hætta sé á
þeim.
Einnig er bætt við ákvæði um að
þegar farið er um landið á reiðhjól-
um skuli fylgja vegum og skipu-
lögðum reiðhjólastígum eins og
kostur er svo ekki hljótist af nátt-
úruspjöll. Umhverfisstofnun er fal-
ið að hafa eftirlit með framkvæmd
reglugerðarinnar. Heimilt er að
setja frekari takmarkanir á umferð
á friðlýstum svæðum.
Mikilvægasti þátturinn
Sigríður Anna Þórðardóttir um-
hverfisráðherra sagði nýlega á
málþingi um utanvegaakstur að
kortlagning vega og slóða á há-
lendinu væri mikilvægasti þáttur-
inn í því að koma í veg fyrir utan-
vegaakstur og lagði áherslu á að
þessari vinnu yrði lokið sem allra
fyrst. Hún sagði að þegar lægju
fyrir GPS-hnit fyrir 90–95% vega
og slóða á hálendinu sem að mati
ráðuneytisins væru um 99% af
þeim vegum og slóðum sem væri
eðlilegt að væru opnir fyrir al-
mennri umferð. Brýnast væri að
taka afstöðu til þessara slóða.
Árni Bragason, forstöðumaður
náttúruverndarsviðs hjá Um-
hverfisstofnun, sat í starfshópnum
sem var skipaður af þáverandi um-
hverfisráðherra, Siv Friðleifsdótt-
ur, til að gera tillögur um hvaða
vegir og slóðar í óbyggðum skyldu
teljast til vega. Í skýrslu hópsins
segir að verkefnið muni taka um
tvö ár, þ.e. því verði lokið árið 2007
í stað sumarsins 2005 eins og stefnt
var að í upphafi. Aðspurður hvort
hægt sé að ljúka þessari vinnu
fyrr, sagði Árni að það væri vissu-
lega hægt ef meira fjármagn feng-
ist til þess. Með nægjanlegu fjár-
magni mætti ljúka starfinu á mun
skemmri tíma, jafnvel innan árs.
Í skýrslunni er gert ráð fyrir að
kortagerð, samráð við hagsmuna-
aðila og útgáfa 100.000 korta kosti
um 18 milljónir.
Fréttaskýring | Ný reglugerð um
utanvegaakstur gengur í gildi í dag
Vegir verða
skilgreindir
Umhverfisráðherra leggur áherslu á
að vinnunni verði lokið sem fyrst
Ný reglugerð komin um utanvegaakstur.
Kort yfir leyfilega vegi
hugsanlega til eftir tvö ár

Í umræðu um utanvegaakstur
hefur komið fram að ekki eru all-
ir sammála um hvað telst vera
vegur. Í fyrra setti umhverfis-
ráðuneytið af stað vinnu við að
búa til kort yfir alla vegi og slóða
á hálendinu og víðar utan alfara-
leiða sem leyfilegt er að aka.
Ekki tókst að klára kortið á til-
settum tíma og miðað við núver-
andi vinnuhraða er gert ráð fyrir
að því ljúki eftir tvö ár. Fáist
meira fjármagn má ljúka verk-
inu fyrr.
Eftir Rúnar Pálmason
runarp@mbl.is
VEIÐI er hafin á Arnarvatnsheiði
nyrðri en að sunnanverðu hefst veið-
in ekki fyrr en 15. júní, eða um miðja
næstu viku. Engu að síður hafa
veiðimenn stolist á heiðina að sunn-
anverðu og um helgina voru tveir
gómaðir og kærðir við Arnarvatn
litla. Aflinn, sem var þónokkur og
fallegur, að sögn votnogveidi.is, var
gerður upptækur en veiðarfærum
fengu mennirnir að halda.
Að sögn Sigurðar Sigmundssonar,
sem veiddi í Arnarvatni stóra og ná-
lægum vötnum þegar veiðin hófst að
norðanverðu, náðu menn þokka-
legum afla í kulda og rysjóttu veðri.
„Menn fengu svona fjóra til sex
fiska og marga fallega,“ sagði Sig-
urður. Hann sagði flugu þegar hafa
verið tekna að klekjast út og fisk-
arnir hefðu fallið fyrir klassískum
kúlupúpum. Þá hafi öðrum gengið
vel með spúninn.
Við Arnarvatn stóra er gott hús
sem tekur 25–30 manns og hafði Sig-
urður eftir veiðivörðum, að það væri
hátt í fullbókað á næstu vikum.
47 á tveimur tímum
Mjög góð urriðaveiði hefur verið í
Meðalfellsvatni upp á síðkastið. Að
sögn Hermanns Ingólfssonar, ferða-
þjónustubónda í Kaffi Kjós, hafa
veiðimenn sem þekkja vel á vatnið
verið að taka marga fiska á stuttum
tíma. Gjarnan veiða menn þá af bát-
um. Sagði hann sögu af félögum sem
fóru út með tvær flugustangir og
tóku 47 fiska á um tveimur tímum.
Nokkuð væri af smáfiski í aflanum
en innan um góðir fiskar; sá stærsti í
vor hefði vegið fimm pund. „Héðan
fer enginn með öngulinn í rassinum,"
sagði hann.
Páll Björgvinsson, sem gerði
garðinn frægan með handknattleiks-
liði Víkings, veiðir talsvert í vatninu.
„Ég náði um daginn tuttugu silung-
um á hálfum öðrum tíma,“ sagði Páll
í samtali við blaðamann. „Svo er lax-
inn farinn að sýna sig. Hann hefur
verið að bylta sér síðustu daga.“ Páll
hefur oft veitt vel af laxi í vatninu,
frá tveimur og upp í 15 á sumri.
Laxveiðin hefst í Kjósinni í dag og
eru veiðimenn spenntir, enda hefur
talsvert sést af laxi á neðstu svæðum
Laxár auk Bugðu. Þá hefst veiði í
Þverá og Kjarrá á sunnudag.
Góð veiði í Vatnsdal
Góð veiði hefur verið á silungs-
veiðisvæði Vatnsdalsár að undan-
förnu. Sjóbleikjan hefur verið að
gefa sig niðri við Ós og á Branda-
nesjunum báðum en staðbundin
bleikja uppi í Vatnsdalnum. Á sil-
ungasvæðinu er veitt á tíu stangir og
dvelja veiðimenn í Steinkoti, veiði-
húsi austan við Flóðið. Allnokkrar
endurbætur fóru fram á húsinu í vet-
ur, m.a. bætt stórlega við veröndina.
Margir hafa fengið ágæta veiði
fyrir landi þjóðgarðsins á Þingvöll-
um að undanförnu. Morgunblaðið
var að veiðum í Vatnskoti um síðustu
helgi og veiddi vel og fékk m.a.
nokkrar rígvænar bleikjur. Heita
mátti að veiðimaður væri á hverju
nesi og Pallurinn var þéttskipaður.
Aflabrögð manna voru misjöfn eins
og gefur að skilja en vanir veiðimenn
fengu ágæta veiði en sumir kvörtuðu
undan því að fátt væri um stærri
bleikjur í aflanum.
Stórir í Noregi
Mikið hefur veiðst af stórlaxi í
Mið-Noregi en laxveiðin hófst þar
um mánaðamótin og segir Aften-
posten byrjunina vera eina þá bestu
frá árinu 2001 sem var metár.
Sem dæmi um laxveiðina á þess-
um slóðum má nefna að holl sem hóf
veiðar í Gaulá í Firðafylki í Mið-
Noregi fékk sjö stórlaxa á fyrstu
þremur og hálfum klukkutímunum,
sá stærsti var 33 pund, tveir voru 31
pund og tveir 26 pund.
STANGVEIÐI
Mjög gott í Meðalfellsvatni
Morgunblaðið/Sigurður Sigmundsson
Snorri og Margrét Lilja Hrafnkels-
börn með ágæta veiði á Arnar-
vatnsheiðinni.
Sá stærsti úr Meðalfellsvatni í
sumar: fimm punda urriði.
veidar@mbl.is
HÉRAÐSDÓMUR Reykjavíkur
dæmdi í gær mann í 4 mánaða skil-
orðsbundið fangelsi og til 14,7 millj-
ón króna sektar fyrir að skila ekki
virðisaukaskattsskýrslum og skatt-
skýrslum og færa ekki bókhald,
þegar hann stundaði sjálfstæðan at-
vinnurekstur á árunum 1998 og
1999. Þá stóð hann ekki skil á inn-
heimtum virðisaukaskatti og öðr-
um sköttum á þessu tímabili.
Vanskil á virðisaukaskatti námu
um 3,2 milljónum króna. Maðurinn
var dæmdur fyrir að hafa vantalið
skattstofna sína um 10 milljónir
króna og komið sér undan greiðslu
útsvars, tekjuskatts og sérstaks
tekjuskatts að fjárhæð 4,3 milljónir.
Þá lét hann undir höfuð leggjast að
færa bókhald og gera ársreikninga.
Dæmdur til að
greiða 14,7
milljóna sekt
TÆPLEGA þrítugur karlmaður
var dæmdur í Héraðsdómi Reykja-
víkur í gær í tólf mánaða fangelsi
fyrir að hafa reynt að smygla tæp-
lega 227 grömmum af kókaíni hing-
að til lands um miðjan desember
síðastliðinn, en hann var handtek-
inn með efnin á Keflavíkurflugvelli.
Hann var einnig sakfelldur fyrir
að vera með tvö grömm af kókaíni
undir höndum við húsleit tæpum
mánuði síðar. Hann játaði bæði
brotin og var auk fangelsisvistar-
innar dæmdur til þess að greiða all-
an sakar- og málskostnað, rúmar
400 þúsund krónur.
12 mánaða
fangelsi fyrir
kókaínsmygl
UNGIR ökumenn geta sótt um að fá
ökurita í bíla sína hjá Vátrygging-
arfélagi Íslands, en í sumar býður fé-
lagið 20 ökumönnum undir tvítugu
sem eiga eigin bíl að hafa slíkt tæki í
bílum sínum í þeim tilgangi að safna
upplýsingum um ökulag ungra öku-
manna í forvarnarskyni.
„Tilgangurinn með þessu er að at-
huga hvernig ungir ökumenn keyra
að sumarlagi. Þetta er hópur sem
hefur oft á tíðum valdið miklu tjóni.
Okkur langar til þess að fá upplýs-
ingar um það hvar og hvernig ógæti-
legur akstur fer fram, og geta þá
nýtt þær upplýsingar í umferðar-
fræðslu og á umferðarfundum okkar
fyrir unga ökumenn,“ segir Ásgeir
Baldurs, forstöðumaður hjá VÍS.
Ökuritarnir senda sjálfvirkt upp-
lýsingar úr innbyggðum GSM-síma
til gagnabanka stjórnstöðvar fram-
leiðanda tækisins, m.a. um aksturs-
leið, ökuhraða og aksturslag. Þannig
má sjá af upplýsingunum þegar ekið
er yfir hámarkshraða, gefið snöggt í,
hemlað harkalega eða farið glanna-
lega í beygjur.
Viðameiri könnun framundan
Eftir að ökuritarnir hafa verið í
bílunum í þrjá mánuði fer dómnefnd
yfir niðurstöðurnar og fær sá öku-
maður sem þykir hafa ekið best ferð
í ökuskóla BMW. Allir ökumennirnir
fá auk þess afslátt af ábyrgðartrygg-
ingum bílanna í eitt ár. Hægt er að
skrá sig á vef VÍS, www.vis.is.
Ásgeir segir það á hreinu að í
þessari tilraun verði þessar upplýs-
ingar ekki notaðar til annars en að
læra um aksturshegðun ungmenna,
og verði upplýsingarnar ekki raktar
til einstaklinga nema þegar athugað
er hver bar sigur úr býtum í þessari
innbyrðis keppni ökumannanna 20.
Ásgeir segir að þessi tilraun með
notkun ökurita sé eins konar for-
könnun áður en farið verður í viða-
meiri könnun, í samstarfi við vísinda-
stofnanir, þar sem fleiri ökumenn
verða fengnir til þess að hafa ökurita
í bílum sínum. Spurður hvort þetta
sé undanfari þess að ökumönnum
verði boðið að hafa slík tæki í bílum
sínum til þess að fá lægri iðgjöld af
segir Ásgeir ómögulegt að segja til
um það á þessu stigi.
Eins og fram hefur komið eru öku-
ritar af þessari gerð þegar í notkun í
hundruðum bíla í eigu fyrirtækja og
stofnana, og setur Persónuvernd sig
ekki upp á móti þeim ef ökumenn eru
upplýstir og gefa samþykki.
Kanna aksturslag
ungra ökumanna
Eftir Brján Jónasson
brjann@mbl.is
Morgunblaðið/Þorkell
Ökuritinn er á stærð við lítinn far-
síma, og sendir reglulega upplýs-
ingar um ökulag bifreiðarinnar.