Fréttablaðið - 26.01.2007, Qupperneq 8

F
í
t
o
n
/
S
Í
A

F
I
0
2
0
1
2
9
Forelduð Partírif frá SS.
McCain Superfries, franskar kartöflur.
Blástursofn forhitaður í 180–200° C.
Franskar settar í efri skúffu, rifin í neðri skúffu.
Hitað í 20 mín. eða þar um bil.
Eldsnögg lausn á góðum kvöldmat.
Landssamtök land-
eigenda, sem stofnuð voru í pakk-
fullum Sunnusal Hótel Sögu í gær,
skora á ríkisstjórn og Alþingi að
beita sér fyrir því að þjóðlendulög-
unum verði breytt þannig að ríkis-
valdið geri ekki kröfur í jarðir með
athugasemdalausum þinglýstum
landamerkjabréfum. Samtökin telja
slíkar jarðir eignarlönd og ef ríkið
haldi öðru fram hvíli sönnunarbyrð-
in á því. Á fundinum í gær var sam-
þykkt ályktun sem felur þetta í sér.
Tilgangur samtakanna er að
berjast fyrir því að eignarréttur
landeigendanna sé virtur í þjóð-
lendumálinu, eins og kveðið sé á
um í stjórnarskrá Íslands og
mannréttindasáttmála Evrópu.
Guðný Sverrisdóttir, sveitar-
stjóri í Grýtubakkahreppi og ein
af þeim sem skipulögðu stofnfund-
inn, sagði á fundinum að eina sátt-
in í stöðunni væri að ríkið gerði
ekki kröfur í eignarlönd fólks.
Ólafur Björnsson, hæstaréttar-
lögmaður og einn af lögmönnum
landeigenda, sagði á fundinum að
ríkið hefði gengið of hart fram í
kröfugerð sinni því að það hefði
ekki verið vilji löggjafans, þegar
þjóðlendulögin voru samþykkt árið
1998, að jarðir með athugasemda-
lausum þinglýstum landamerkja-
bréfum skyldu verða þjóðlendur.
Hann sagði framkvæmd þjóðlendu-
laganna umdeilda.
Í ályktun fundarins var einnig
samþykkt að ríkisvaldið gengi gegn
skilningi laganna í kröfugerð sinni.
Talið er að skráðir stofnfélagar séu
um 300 talsins.
Geri ekki kröfur í eignarlönd
Kröfugerð ríkisins í þjóð-
lendumálinu hefur verið frá-
munalega harkaleg og ekkert til-
lit tekið til landeigenda, sagði
Björgvin G. Sigurðsson, þingmað-
ur Samfylkingarinnar, í umræðu
utan dagskrár um framkvæmd
þjóðlendulaga á Alþingi í gær.
Björgvin spurði Árna M.
Mathiesen fjármálaráðherra af
því tilefni hvort til stæði að
endurskoða framkvæmd laganna,
og hvort framkvæmdin stæðist á
annað borð stjórnarskrá.
Fjármálaráðherra sagði í svari
sínu að samkvæmt fjölmörgum
hæstaréttardómum dygði þing-
lýst landamerki ekki sem fullgild
sönnun á eignarhaldi.
Árni benti enn fremur á að það
væri hlutverk hans sem fjár-
málaráðherra að gæta hagsmuna
landsmanna allra, og það yrði að
gera kröfur til lands þar sem ein-
hver vafi væri á eignarhaldi. Það
væri svo dómstóla að skera úr
um hvort kröfurnar væru rétt-
mætar.
Tilgangurinn með þjóðlendu-
lögum var ekki sá að gera eignir
upptækar, sagði Jón Kristjáns-
son, þingmaður Framsóknar-
flokksins.
„Skemmst er frá því að segja
að logandi ófriður hefur verið á
þeim svæðum sem sæta kröfu-
gerðinni hverju sinni. Svo virðist
sem stígandi hafi verið í kröfu-
gerðinni eftir því sem fleiri land-
svæði voru lögð undir. Kröfur
voru þingfestar í jarðirnar og
fram undan eru málaferli sem
geta tekið langan tíma,“ sagði
Jón. „Þessu verður að linna, það
styrjaldarástand við landeigend-
ur sem ríkir á þessum svæðum er
ekki þolandi.“
Kröfugerð Árna
Mathiesen fjármálaráðherra, fyrir
hönd íslenska ríkisins, um þjóð-
lendur á austanverðu Norðurlandi
kunna að vera brot á almennum
hegningarlögum. Þetta kemur
fram í bréfi Ragnars Aðalsteins-
sonar hæstaréttarlögmanns, sem
gætir hagsmuna nokkurra land-
eigenda á svæðinu. Ragnar sendi
óbyggðanefnd bréfið um miðjan
janúar. Í lagagreininni sem hann
vísar til segir: „Hver, sem ónýtir
eða skemmir eigur annars manns
eða sviptir hann þeim, skal sæta
sektum eða fangelsi allt að 2
árum.“
Ragnar segir í bréfinu að með
kröfum sínum hafi fjármálaráð-
herra farið langt út fyrir það
umboð sem honum sé veitt til
kröfugerðar með lögunum. Lög-
maðurinn telur að kröfugerðarlýs-
ingar ríkisins brjóti í bága við
þjóðlendulögin sjálf því í þeim
komi fram að ríkið skuli rökstyðja
þær kröfur sem það geri í jarðir
með heimildum og gögnum. Að
mati lögmannsins þarf ríkið að
sanna af hverju það gerir kröfurn-
ar, en hingað til hefur framkvæmd-
in verið þannig að sönnunarbyrðin
hefur hvílt á landeigendunum; þeir
þurfa að sanna að þeir eigi jörðina
en ekki ríkið. Að mati Ragnars er
því verið að brjóta lög með kröfu-
gerðinni.
Þess vegna krefst lögmaðurinn
þess að þjóðlendukröfum ríkisins
á svæðum skjólstæðinga hans
verði vísað frá óbyggðanefnd. Til
vara krefst hann þess að ríkið
leggi fram sönnunargögn til
óbyggðanefndar þar sem kröfurn-
ar séu rökstuddar. Hann telur að
ef verði þetta ekki gert njóti land-
eigendur ekki réttlátrar málsmeð-
ferðar samkvæmt stjórnarskránni
og mannréttindasáttmála Evrópu.
Ólafur Björnsson hæstaréttar-
lögmaður sendi óbyggðanefnd
einnig bréf 16. janúar þar sem
hann gerir sömu kröfur fyrir hönd
skjólstæðinga sinna á austanverðu
Norðurlandi og beitir sams konar
rökum og Ragnar.
Sif Guðjónsdóttir, fram-
kvæmdastjóri óbyggðanefndar,
segir að nefndin hafi ekki tekið
ákvörðun um hvort hún verði við
frávísunarkröfum lögmannanna.
Hún segir að nefndin muni taka
kröfur lögmannanna fyrir og að
þeim verði svarað í næstu viku.
Andri Árnason, lögfræðingur
fjármálaráðuneytisins, hefur
svarað bréfi Ragnars fyrir hönd
fjármálaráðuneytisins. Ekki náð-
ist í Andra í gær vegna málsins.
Kröfur ríkis kunna
að varða við lög
Lögmenn landeigenda krefjast frávísunar þjóðlendukrafna á austanverðu
Norðurlandi. Ragnar Aðalsteinsson segir kröfugerð ríkisins kunna að varða við
almenn hegningarlög. Óbyggðanefnd svarar frávísunarkröfunum í næstu viku.