Réttur


Réttur - 01.06.1915, Side 29

Réttur - 01.06.1915, Side 29
- 35 - mannlegur vilji. — — — »F*essi vilji manna,« segir hann, »er í verslunarmálinu kallaður framboð og eftirspurn. Af þessu er það Ijóst, að hin eina sanna orsök gildis (verðs) er mannlegur vilji og ekkert annað. F*að er mjög algengt, að einhverja vinnu hefir þurft til að framleiða þá hluti, sem verðgildi hafa; af því hafa sum- ir menn, t. d. »socialistar«, flutt þá kenningu, að vinnan væri uppspretta og orsök alls verðgildis. En þetta er hrein villukenning. Maður, sem er klaufi, getur varið mikilli vinnu og fyrirhöfn til áð smíða einhvern lilut, sem skemmisfjsvo í höndunum á honum, að hann ónýtir alt efnið. F*að ó- mak vill enginn borga honum. Sú vinna hefir ekkert gildi. Hinsvegar getur verið hlutur, fágætur og dýrmætur, sem hefir kostað litla eða alls énga vinnu. F’annig t. d. gim- steinn, sem eg finn fyrirhafnarlaust á jörðunni. Hann hefir enga vinnu kostað mig, og þó getur hann haft stórmikið gildi, af því að margur vill eiga hann og borga stórfé fyr- ir, með öðrum orðum af því að mikil eftirspurn er eftir honum en lítið til af honum. F^etta og mörg önnur dæmi eru svo Ijós, að enginn ætti að þurfa að vera í vafa um það, að það er eftirspurnin en ekki vinnan, sem veitir hlut- unum gildi.« F’annig er þá kenning auðmannanna. Eftirspurnin ein skapar markaðsverðið. Vinnan sem gengur í að skapa hlut- ina er óviðkomandi verði þeirra. F’á er að líta á hina skoð- unina, sem hr. J. Ó. nefnir »hreina villukenningu*. Hún heldur því fram, að vinnan sé móðir auðsins. Án vinnu myndist enginn auður. Og markaðsverð hluta fa.ri eftir því, hve mikil vinna og hve dýr vinna hafi verið lögð í að fram- leiða þá. En þetta þarf þó nókkuð nánari skýringa við. í öllum sýnilegum hlutum, sem kallað er að menn hafi búið til, hefir náttúran lagt efnið í hendur þeim. Maður- inn finnur efnið í náttúrunni, en vinnur að því að breyta því eða færa það til. Við það fær efnið verðgildi. Áður en lngólfur Arnarson kastaði eign sinni á Kjósar- og Gull- bringusýslur, höfðu þessi héruð, gæði lands og sjávar, 3*
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106

x

Réttur

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Réttur
https://timarit.is/publication/319

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.