Réttur


Réttur - 01.06.1915, Page 29

Réttur - 01.06.1915, Page 29
- 35 - mannlegur vilji. — — — »F*essi vilji manna,« segir hann, »er í verslunarmálinu kallaður framboð og eftirspurn. Af þessu er það Ijóst, að hin eina sanna orsök gildis (verðs) er mannlegur vilji og ekkert annað. F*að er mjög algengt, að einhverja vinnu hefir þurft til að framleiða þá hluti, sem verðgildi hafa; af því hafa sum- ir menn, t. d. »socialistar«, flutt þá kenningu, að vinnan væri uppspretta og orsök alls verðgildis. En þetta er hrein villukenning. Maður, sem er klaufi, getur varið mikilli vinnu og fyrirhöfn til áð smíða einhvern lilut, sem skemmisfjsvo í höndunum á honum, að hann ónýtir alt efnið. F*að ó- mak vill enginn borga honum. Sú vinna hefir ekkert gildi. Hinsvegar getur verið hlutur, fágætur og dýrmætur, sem hefir kostað litla eða alls énga vinnu. F’annig t. d. gim- steinn, sem eg finn fyrirhafnarlaust á jörðunni. Hann hefir enga vinnu kostað mig, og þó getur hann haft stórmikið gildi, af því að margur vill eiga hann og borga stórfé fyr- ir, með öðrum orðum af því að mikil eftirspurn er eftir honum en lítið til af honum. F^etta og mörg önnur dæmi eru svo Ijós, að enginn ætti að þurfa að vera í vafa um það, að það er eftirspurnin en ekki vinnan, sem veitir hlut- unum gildi.« F’annig er þá kenning auðmannanna. Eftirspurnin ein skapar markaðsverðið. Vinnan sem gengur í að skapa hlut- ina er óviðkomandi verði þeirra. F’á er að líta á hina skoð- unina, sem hr. J. Ó. nefnir »hreina villukenningu*. Hún heldur því fram, að vinnan sé móðir auðsins. Án vinnu myndist enginn auður. Og markaðsverð hluta fa.ri eftir því, hve mikil vinna og hve dýr vinna hafi verið lögð í að fram- leiða þá. En þetta þarf þó nókkuð nánari skýringa við. í öllum sýnilegum hlutum, sem kallað er að menn hafi búið til, hefir náttúran lagt efnið í hendur þeim. Maður- inn finnur efnið í náttúrunni, en vinnur að því að breyta því eða færa það til. Við það fær efnið verðgildi. Áður en lngólfur Arnarson kastaði eign sinni á Kjósar- og Gull- bringusýslur, höfðu þessi héruð, gæði lands og sjávar, 3*
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106

x

Réttur

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Réttur
https://timarit.is/publication/319

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.