Réttur - 01.07.1917, Síða 24

26
Réttur
En flestar af þessum stefnum eru nokkuð bráðlátar og
hugsa sér að græða mannfélagsmeinin á tiltölulega stutt-
um tíma.
Samvinnufélagsskapnum er þannig farið, að hann hefir
í upphafi þróast fyrir lífsnauðsyn smælingjanna sjálfra.
Hann vinnur að meinabótum í kyrþey, hvar sem hann
festir rætur, án þess að hugsa til skjótrar byltingar. Hann
lofar engri gullöld í framtíð, heldur hægfara, raunhæfum
endurbótum.
En samt sem áður er hann hugsjónastefna, samhliða
hinum fyrnefndu; bygð á sama grundvelli — sainúðinni,
bjartsýninu og trúnni á félagsdygðirnar.
— Eg hefi nú hér að framan leitast við að sýna fram
á, að flestar andlegar breytingar, sern fæðst hafa fyrir og
eftir síðustu aldamót, byggja á þessum sama grundvelli.
Og það er alls engin tilviljun. F*ær eru knúðar fram af
öfgum samkepniskenningarinnar og efniskenningarinnar,
sem áður ríkti. Að vísu eru þær öfgakendar sjáifar, en
seinni tíminn mun sverfa af þeim hornin, þegar þær hafa
unnið sitt hlutverk. Allar þessar kenningar eiga samúð-
ina og trúna á samvinnuna saman.
Má því nefna þessa stefnu í heild sinni samvinnustefnu,
og verður það gert hér á eftir.
V.
Menningarsaga nútímans er sagan um baráttu sam-
vinnumanna og samkepnissinna, baráttuna milli sam-
hygðar og einstaklingshyggju; og kemur joetta fram á
öllum sviðum.
Flestir munu nú hyggja að samvinnustefnan komi eigi
fram í stjórnmálum landanna, öðruvísi en sem jafnaðar-
stefna eða t. d. jarðskattsstefna. En þetta er misskilningur.
Víðast hvar útí löndum nefnast stjórnmálaflokkarnir