Réttur - 01.11.1965, Page 43

VÁCLAV SLAVÍK :
Sósíalisminn og þróun lýðræðisins
IVáclav Slavík er ritari tímaritsins „World Marxisl Review,“
tékkneskur að þjóðerni. Grein hans fjallar um jiait vandamál,
sem nú eru tíðrædd meSal sósíalista um allan lieim, ekki sízt í
sósíalistisku löndunum: þróun hins sósíalistiska lýð'ræSis. Hér
birtist stuttur útdráttur úr jtessari grein, til þess aS vekja athygli
á henni, en hana er að finna í 1. hefti þessa árgangs tíma-
ritsins.]
Sósíali-srninn er ver/c hins shapandi frurnkvœðis fjöldans. — Öll
reynsla verkalýðsins í baráttu hans fyrir valdatökunni krislaljast í
þessar.i kenningu. Og þessi kenning liefur úrslitagildi í uppbyggingu
þjóðfélags sósíalisma og kommúnisma, fyrst og fremst ltvað snertir
þróun samstarfsins, þróun lýðræðisins.
Vandamál „sósíalisma og lýðræðis“ er ekki nýtl í kenningum
marxismans. Verkalýðsstéttin stefnir að sköpun fullkomins lýðræðis
og það er aðeins mögulegt á grundvelli sósíalismans. Alþýðunni
stendur ekki á sama um við ltvers konar skilyrði iiún tekur völd. Því
þróaðri sem framleiðsluöflin eru, því þroskaðri sem verkalýðurinn
er, því meiri áhrif á þróun borgaralegs lýðræðis. Og þótt hinu borg-
aralega lýðræði sé þröngur stakkur skorinn vegna yfirdrottnunar
fámennrar auðstéttar yfir atvinnutækjum og áhrifatækjum þeim, er
móta skoðanir almennings, þá ber að hafa í huga þá hættu, sem
borgaralega lýðræðinu sífellt er húin af afturhaldi og fasisma. Þess
vegna berjast marxistar fyrir borgaralega lýðræðinu gegn hvers
konar afturhaldi, enda er borgaralega lýðræðið til orðið fyrir bar-
áttu fjöldans, alþýðustéttanna, gegn yfirdrottnun forréttindastétta.
Fyrir alla, sem aðhyllast kenningar Marx og Lenins, eru orð eins
og „lýðræði“, ,frelsi“, „jöfnuður“, „bræðralag“, aldrei innantóm