Réttur - 01.11.1965, Page 54

262
R É T T U R
Samið fyrir norðan.
Samningafundum félaganna á Norður- og Austuriandi lauk svo
síðari hluta dags þann 7. júní (annan í hvítasunnu) með samning-
um til eins árs (1. júní 1966). Meginatriði þeirra samninga var 45
stunda vinnuvika með óskertu vikukaupi, 4% grunnkaupshækkun,
verulegar breytingar á kaupgreiðslum fyrir vaktavinnu í síidar-
verksmiðjum og nokkrar taxtatilfærslur, og voru þar þýðingar-
mestar þær er snertu síldarvinnuna, hafnarvinnuna og allskonar
vinnu með handverkfærum.
Með júnísamkomulag.inu 1964 var sú regla, sem gilt hafði síðan
1942, að fyrir nætur- og helgidagavinnu skyldi greitt 100% hærra
kaup en fyrir dagvinnu, afnumin, en ákveðið þá, að laun fyrir nætur-
og helgidagavinnu skyldu í það skipti vera óbreytt að krónutölu.
Þessari reglu var fylgt í Norðurlandssanmingnum þannig, að kaup
fyrir nætur- og helgidagavinnu var aðeins hækkað um 4% að við-
bættum 35 aurum, svo að nætur- og helgidagavinnuálagið varð sem
næst 81%. Fá atriði þessa samnings ollu jafnmiklum vonbrigðum
sunnan og vestanlands og þetta ákvæði.
Þegar dró að lokum þessara samninga, kom í ljós, að ekki reynd-
ist vera til staðar fullkomin samstaða allra félaganna, sem upphaf-
lega hófu samningana sameiginlega, því að undir samninginn 7.
júní rituðu aðeins fulltrúar þriggja félaga af Austfjörðum.
Mjög var álit manna á þessum samningum misjafnt og það
raunar að vonum. Fer það að sjálfsögðu eftir því frá hvaða sjónar-
hól er á samningana litið. Ef samningurinn er athugaður einn útaf
fyrir sig og ekki tekið tillit til stöðu verkalýðshreyfingarinnar
annars staðar á landinu, er samningurinn góður, jafnvel mjög
góður. Stytting vinnuvikunnar úr 48 stundum í 45 stundir (sam-
svarar 6.7% hækkun tímakaups), er stórt skref og 4%> hækkun
grunnkaups að auki — þegar tekið er tiilit til þess að laun eru
verðtryggð — er ekki Iítill árangur og víst er um það, að oft hafa
ver.ið gerðir samningar með minni árangri og þótt góðir.
Sé samningurinn hinsvegar skoðaður frá sjónarmiði verkamanna-
og verkakvennafélaganna um land allt, verður að álíta niðurstöðu
hans of langt undir heildarstyrkleika verkalýðshreyfingarinnar og
þá má ekki gleyma því, að forsvarsmenn Dagsbrúnar höfðu marg-
lýst því yfir, að 44 stunda v.innuvika væri ófrávíkjanlegt skilyrði
fyrir samningum.
Hér að ofan var að því vikið nokkrum orðum í hve alvarlegu
horfi atvinnuástandið á Norðurlandi var og er raunar enn og greind