Réttur - 01.11.1965, Side 58

266
RÉTTUR
boðuð skyndiverkföll í einstökum atvinnugreinum — Mjólkursam-
sölunni og Mjólkurbúi Flóamanna, Oiíufélögunum o. s. frv. — og
einstakir hópar verkamanna lögðu jafnvel sjálfkrafa niður vinnu
svo sem hafnarverkamenn. Þetta voru aðgerðir, sem atvinnurek-
endum komu á óvart og þeir voru í vandræðum að finna mótleik,
sem dygði. Yfirvinnubannið sýndist í sjálfu sér ekki líklegt til að
verða áhrifamikið, en það var á góðum vegi með að iama t. d.
Reykjavíkurhöfn — eina af lífæðum þjóðfélagsins — og ýmsar
aðrar atvinnugreinar og það var til mikilla muna auðveldara í
framkvæmd heldur en allsherjarverkfall.
Austfjarðaþáttur.
Meðan þessu fór fram hér í höfuðstaðnum voru ýmsir miður fagrir
atburðir að gerast á Austurlandi. Svo sem að framan segir, skrifuðu
aðeins fá Austfjarðafélögin undir Norðurlandssamninginn í Reykja-
vík þann 7. júní. Það var að ráði hjá nokkrum Austfjarðafélaganna,
sem héldu fund á Egilsstöðum þá skömmu síðar, að auglýsa kaup-
taxta með 44 stunda vinnuviku og 8% grunnkaupshækkun, en
reyndin varð sú, að ekki tókst að gera þennan kauptaxta varan-
legan nema í Neskaupstað og Vopnafirði. Á öilum öðrum stöðum
á Austurlandi samþykktu verkalýðsfélögin Norðurlandssamninginn.
Það mun vart orka tvímælis, að nokkurt opinhert málgagn hafi
tekið munninn svo fullan um óhjákvæmilega nauðsyn þess, að kjör
verkamanna væru bætt svo að stóru munaði, og daghlaðið Tíminn,
málgagn Framsóknarmanna. Nú hagar svo til víðast hvar á Aust-
fjörðum, að það er á vald.i Framsóknarmanna að ráða samningum
verkalýðsfélaganna þar. Kaupfélögin eru helzti — sumsstaðar eini
— samningsaðilinn. Við ]jví hefði því mátt búast, að V.innumála-
samband samvinnufélaganna yrði vel við tilraunum austfirzkra
verkamanna til kauphækkunar. En það reyndist heilt úthaf milli
skrifa Tímans og gerða Vinnumálasambandsins. Sú var tíðin, að
V.innumálasamhandið hafði frumkvæði að lausn vinnudeilna og
leyfði sér þá að ganga í herhögg við „princip“ Vinnuveitendasam-
handsins. En sá tími er víst löngu liðinn, þar gengur nú ekki hnífur-
inn á milli. Onnur ályktun verður vart dregin af framkomunni
gagnvart verkalýðsfélögunum á Auslfjörðum, því að ekkert gat
Vinnuveitendasambandinu ver.ið kærkomnara, eða veitt því meiri
stuðning, en að tilraunir Austfjarðafélaganna til að auglýsa kaup-
taxta mistækjust. Þess varð og sárasjaldan vart, að Vinnumálasam-