Réttur - 01.05.1932, Page 38

ber sannarlega einn þáttur af þeirri sök — og munura
við koma að því síðar.
III.
Með Halldóri Kiljan Lax-
ness hefir einhver mesti skap-
' andi andans maður hinnar
ungu kynslóðar, sem fædd
er um 1900 og mótast í
stormum byltinganna frá
1917, gengið í lið með verka-
lýðnum í sosialistiskri frels-
isbaráttu hans. Öreigalýður
Islands hefir þar með eign-
ast hinn skarpasta gagnrýn-
anda borgaralegs skipulags,
en um leið speking og fræði-
mann mikinn.
En með Halldóri Stefánssyni fær sósíalisminn á Is-
landi tvímælalaust einhvern þroskaðasta listamann í
sinni grein, smásagnalistinni, sem landið nokkurn tíma
hefir eignast. Halldór ber sömu merkin og Kiljani
hvað vald á því bezta í borgaramenningunni snertir.
Á þeim báðum eru auðsæ mót erlendu stórborga-
menningarinnar, — og það eru þau áhrif, sem skilja
þá svo skarplega frá alþýðuskáldum eldri kynslóðar-
innar: Kristínu Sigfúsdóttur, hinni viðkvæmu skáld-
konu sveitaörbyrgðarinnar, og Theodór Friðrikssyni,
skáldi farandverkalýðs íslands og smáþorpanna með
sitt drepandi tilbreytingarleysi.
H. St. er fyrst og fremst listamaður í stíl. Hjá hon-
um rennur saman stílfegurð Islendingasagnanna við
eimlestarhraða Expressionismans. Myndir mannlífsins
þjóta fram hjá meitlaðar í ,,setningar“, sem oft sam-
anstanda eingöngu af einu orði. Hámarki sínu nær
þessi frásagnalist í sögunni „Liðsauki", þar sem höf.
lýsir lífi öreiganna í Berlín. Þar er hann auðsjáanlega
102